West Givner uit de VS voelde zich pas vrij in Rotterdam: ‘Hier mag je je geluk najagen’

“Ik ben geboren en opgegroeid in Cleveland, Ohio. Ik denk helemaal niet graag terug aan mijn jeugd. Van heel jongs af aan was ik mij bewust van hoe arm wij waren en dat er geen mogelijkheden voor mij waren. Dat gevoel beklemde me. Daarbij kwam dat racisme een vast onderdeel was van het leven. Dan heb ik het niet alleen over uitgescholden worden als klein kind, maar over doodsbedreigingen. Al heel vroeg hebben mijn ouders met mij gesproken over hoe je je moet gedragen als de politie op je af komt, of als je ruzie krijgt met witte mensen. Date nooit met een witte vrouw. Zoek nooit problemen.”

“Toen ik hier pas kwam wonen, moest ik erg wennen aan dat mensen misschien wel dingen roepen, maar dat het maar bij woorden blijft. In de Verenigde Staten voegen mensen de daad bij het woord. Als je een grote bek opzet, volgen daarop klappen. Of erger, want mensen lopen er met een pistool rond en als Afro-Amerikaan staat het recht wat minder snel aan jouw kant. Als ik hier hoorde dat ik terug moest naar mijn eigen land, dacht ik dat iemand me er fysiek uit zou proberen te slepen. Maar het bleef bij praatjes. Dat moet je in de VS echt niet proberen. Dat is een tip van mij.”

“Ik wilde zo snel mogelijk weg uit Cleveland. Op mijn zestiende vroeg ik daarom mijn vader of hij me wilde inschrijven in het leger. Je had daar een middelbareschooldiploma voor nodig, dus ik heb keihard gewerkt om twee jaar eerder af te studeren. Kun je nagaan hoe graag ik weg wilde. Ik was trouwens geen uitzondering, er liep zelfs een jongen van vijftien rond.”

“In het leger voelde ik me voor het eerst bevrijd. Ik hoefde geen huur te betalen, geen eten, ik had onderdak en ik had broeders. Gek genoeg was het ontspannen. In het leger hoef je niet zelfstandig na te denken. Je geeft jonge jongens een geweer, zegt ze waar ze moeten richten en je bent klaar. Maar na twee keer te zijn uitgezonden, in Panama in 1989 en in Saoedi Arabië tijdens de Eerste Golfoorlog in 1991 was het genoeg. Toen ze me naar Somalië wilden sturen was ik wat ouder, ik dacht anders na over dingen. En toen kon ik het gewoon niet doen. Het ging me te ver, als iemand die in essentie een Afrikaanse achtergrond heeft, om in Afrika te gaan vechten.”

“Amerikaan voel ik mij niet. Amerika houdt niet van mij. Toen ik in het leger zat, voelde het ook niet alsof ik mijn land diende – ik ging het leger in om te ontsnappen aan verstikkende armoede. Voor mij waren die twee dingen niet aan elkaar verbonden.”

“Aan het einde van mijn diensttijd was ik kort in Delft, en zag ik een meisje bij het station staan. Ik raakte met haar aan de praat en zei haar dat ik haar wilde trouwen. Dat heb ik gedaan, we zijn in Rotterdam gaan wonen en we hebben twee kinderen.”

“Het moment dat ik in Nederland kwam wonen, wist ik dat ik hier zou blijven. Je kunt hier je eigen geluk najagen. Dat is voor mij de essentie van vrijheid. Dat je je leven op jouw manier kan en mag inrichten, dat heb ik nu. Daarvoor ben ik van heel ver gekomen. En ik heb nog geen plek gezien in de wereld waar ik dat beter zou kunnen dan in Nederland. Ik denk dat dat komt door de inmenging van verschillende culturen en dat Nederlanders van oudsher hun best doen om hun tolerante imago hoog te houden. Begrijp me niet verkeerd, er zijn problemen rondom racisme in Nederland. Maar ik hoef niet voor het leven van mijn kinderen te vrezen. Een verkeerde stap die de dood kan betekenen. Zij hebben hier kansen. Hun wordt hun recht om te stemmen niet tegengewerkt, zoals je dat nu in de Verenigde Staten ziet gebeuren.”

“Vrijheid is iets waar ik me erg bewust van ben, daar heb ik geen 5 mei voor nodig om bij stil te staan. Ik probeer er bijvoorbeeld ook voor te zorgen dat ik de problemen die ik heb ervaren niet overhevel op mijn kinderen. We praten wel, over Amerikaanse geschiedenis, de Black Panthers en BLM. Dat hoort erbij. Maar de harde levenslessen die mijn ouders mij leerden toen ik klein was, zijn gelukkig niet aan hen besteed. Die hebben ze hier niet nodig. Zo groeien zij iets vrijer op dan ik deed.”