EXCELSIOR

Partypooper Excelsior: hoe de Kralingers meermaals een feestje verpestten

Excelsior als party-pooper tegen Feyenoord (2017, links) en AZ (2007, rechts)
Excelsior als party-pooper tegen Feyenoord (2017, links) en AZ (2007, rechts) © Orange Pictures
Niet voor het eerst kan Excelsior vanavond een feestje vergallen. In Rotterdam speelt Go Ahead Eagles haar promotiewedstrijd, maar als er één club de afgelopen jaren niet vrijwillig meewerkt in dergelijke duels is het wel Excelsior. AZ en Feyenoord weten er alles van. "We wilden niet voor lul staan."
Koeffie is één van mijn beste vrienden. Maar hij was echt boos, ook op mij. Hij schold me helemaal verrot. Een paar weken na die wedstrijd zou ik gaan trouwen. Hij riep dat ‘ie niet zou komen. Uiteindelijk was hij er wel gewoon. Maar Danny (Koevermans, red.) was op dat moment echt niet te genieten.”
Aan het woord is Sieme Zijm, in het seizoen 2006/2007 speler van Excelsior. Op 29 april 2007 staat hij met de Kralingers tegenover AZ, onder leiding van trainer Louis van Gaal. De Alkmaarders moesten alleen ‘even’ van Excelsior winnen om voor het eerst sinds 26 jaar landskampioen te worden. Maar dat liep helemaal anders dan gedacht. Tien jaar later struikelde ook Feyenoord tijdens een kampioenswedstrijd op Woudestein.
Tegen AZ stond er weinig meer op het spel voor Excelsior. Net als vanavond tegen Go Ahead Eagles, dat bij winst ook een feestje kan vieren. Als zij winnen in Rotterdam en De Graafschap verspeelt punten tegen Helmond Sport speelt de club uit Deventer voor het eerst sinds 2017 weer in de eredivisie. Zal Excelsior wederom de partypooper zijn?

Winstpremies uit Amsterdam

Excelsior had op die bewuste 29 april 2007 niets te verliezen. De nacompetitie was onafwendbaar. Alleen de sportieve eer stond nog op het spel. De spelersgroep wilde tegen AZ nog één keer vlammen. “Je bent sportman. We wilden niet gezien worden als het lachertje dat naar de slachtbank geleid zou worden”, blikt oud-spits Johan Voskamp terug, die een belangrijke rol speelde op deze legendarische dag.
Ton Lokhoff was in dat seizoen de trainer van Excelsior. Hij wilde dat zijn ploeg het kampioensduel van AZ serieus zou benaderen, omdat snel na die wedstrijd nog de nacompetitie zou volgen. “Eigenlijk was ik daar meer mee bezig dan met het duel met AZ”, geeft hij toe.
Ineens kwam de spelersgroep van Ajax op de proppen. De Amsterdammers maakten ook nog kans op het landskampioenschap en konden de Kralingse hulp wel gebruiken. Ze zouden hun winstpremies afstaan aan de spelers van Excelsior als AZ zou worden verslagen.
Het zou gaan om ongeveer 9000 euro per persoon, vaak meer dan het maandsalaris van de Excelsior-spelers. “Een mooie trigger voor ons”, vertelt Zijm. Lokhoff zegt dat hij hier zich nooit mee heeft bemoeid. “Met Henk ten Cate (toenmalige Ajax-trainer, red.) heb ik er zelf nooit over gesproken.”
Wel sprak Lokhoff voorafgaand aan Excelsior-AZ met de Ajax-trainer, met wie hij bij NAC Breda eerder al samenwerkte. “Ten Cate wilde namelijk weten wat we zouden gaan doen. Toen heb ik tegen hem gezegd dat ik elf serieuze namen zou opstellen. Ik kon natuurlijk niet de garantie geven dat we zouden gaan winnen.”

'AZ kwam net niet in de polonaise binnen'

Het was een gekkenhuis op die fraaie lentedag, veertien jaar geleden. Woudestein was van AZ. Voskamp herinnert zich nog dat hij overal supporters uit de regio Alkmaar zag. “Ik geloof dat tachtig tot negentig procent van de fans voor AZ was. Ze hadden overal kaarten vandaan gehaald.” Lokhoff beaamt dit gevoel: “Het voelde als een uitwedstrijd, terwijl Excelsior in eigen stadion speelde."
AZ was de torenhoge favoriet. De bloemen stonden al klaar in de catacombe. Nog één keer winnen en de ploeg van trainer Louis van Gaal was landskampioen van Nederland. “AZ kwam net niet met de polonaise binnen, maar de club was overtuigd dat die wel kampioen zou worden tegen Excelsior”, zegt Lokhoff, die vanwege een schorsing de wedstrijd tegen AZ moest overlaten aan assistent-trainer André Hoekstra. “Het was AZ voor en AZ na, waar ik overigens geen problemen mee had”, vult Zijm aan.
De wedstrijd Excelsior-AZ spreekt iedere voetballiefhebber tot de verbeelding. Excelsior won met 3-2 en door miraculeuze ontwikkelingen op de andere velden werd niet Ajax, maar zelfs PSV kampioen. Met een beter doelsaldo van één goal verschil werden zij de lachende derde.
De AZ-supporter met de voorbarige kampioenstatoeage, de bemoedigden schouderklopjes van toenmalig DSB-topman en oud-AZ-voorzitter Dirk Scheringa en de tranen van Danny Koevermans. Vooral de teleurstelling van de Schiedamse spits spreekt tot de verbeelding. Ook bij Zijm. “We zagen elkaar een avond van tevoren bij de kantine van Excelsior ’20. Koevermans was zenuwachtig en geobsedeerd door het kampioenschap. Hij leefde er echt voor. Voor hem was het echt een jongensdroom: als amateur naar het profvoetbal, om daar landskampioen te worden. Gelukkig is hij het seizoen daarop met PSV kampioen geworden”, zegt Zijm, die tegenwoordig werkzaam is als jeugdtrainer bij AZ. “Ik had wel met AZ te doen. We gunden die club het kampioenschap, maar niet tegen ons.”

'Excelsior is achtergebleven in de publiciteit'

Tot de dag van vandaag wordt Voskamp, de maker van de beslissende 3-2, herinnerd aan dit stukje voetbalhistorie. Hij heeft vanuit het AZ-kamp na de wedstrijd geen vervelende reacties gekregen. “Natuurlijk was er teleurstelling, maar ik denk dat AZ bij zichzelf te rade ging”, zegt de Westlander. “Wel kan ik me nog herinneren dat AZ boos was op Kees Luijckx, die toen op huurbasis voor Excelsior speelde."
Kijk hieronder naar het interview met Kees Luijckx in februari 2021, waarin hij ook terugkeek op Excelsior-AZ van het seizoen 2006/2007. Luijckx werd door toenmalig AZ-aanvoerder Stijn Schaars uitgemaakt voor ‘mafkees’. De tekst gaat verder onder de video:
Excelsior deed haar werk meer dan uitstekend, maar vanuit Amsterdam hebben de spelers nooit de voorgeschotelde winstpremie ontvangen. “Waarschijnlijk was het een spelletje van Ajax om ons gek te laten maken”, aldus Zijm.
Lokhoff vindt veertien jaar na dato dat Excelsior in de publiciteit achter is gebleven. Volgens hem hebben de spelers te weinig eer voor hun prestatie tegen AZ gekregen en ging het vooral over het niet-behaalde kampioenschap van Ajax. “En vanuit het PSV-kamp heb ik alleen van de supporters een reactie gekregen. Van de club zelf heb ik niks gehoord.”
Na zijn vertrek bij Excelsior in 2009 vertrok Lokhoff naar het buitenland, waar hij niet vaak aan die bewuste 29 april in 2007 werd herinnerd. Behalve bij Red Bull Salzburg in Oostenrijk. “Toen kwam ik daar de kleedkamer binnen en zaten voormalig AZ-spelers Simon Cziommer en Barry Opdam daar. Zij herinnerden mij eraan dat ik hen de titel had ontnomen”, lacht Lokhoff.

Fort Knox

Tien jaar later stuntte Excelsior wederom. Terwijl heel Rotterdam op zondag 7 mei 2017 uitkeek naar de eerste landstitel voor Feyenoord sinds achttien jaar, had Excelsior nog drie punten om zich veilig te spelen in de eredivisie.
“Die middag was heel apart”, blikt Ryan Koolwijk terug. “Toen ik bij het stadion aan kwam, was dat helemaal afgezet door ME’ers en met containers.” Wouter Gudde, toentertijd commercieel directeur bij Excelsior, spreekt van een ‘Fort Knox’ op Woudestein. Het puilde uit van de Feyenoord-supporters. “We hadden tegen iedereen van het personeel gezegd dat ze vroeg naar het stadion moesten komen. Ik was er al om 06:30 uur, maar toen stonden al mensen vuurwerk af te steken. Er kroop zelfs een fan in de lichtmast.”
Excelsior was erop gebrand om Feyenoord dwars te zitten. “We hadden een aantal Amsterdammers in de selectie”, vertelt Koolwijk. “Die zeiden: ‘Vriend, dat gaat niet gebeuren!’ Die Amsterdammers wilden niet dat Feyenoord kampioen zou worden.” Volgens Koolwijk waren zelfs Feyenoord-spelers die na de wedstrijd al kampioensfeestjes gepland hadden. Jurgen Mattheij, op dat moment centrale verdediger van Excelsior, benadrukt dat je niet wilt dat een ploeg op jouw eigen veld een feestje viert. “Bovendien is een derby altijd leuk om te spelen. We wilden niet voor lul worden gezet. We hadden één missie: winnen!”
De spelers van Excelsior werden in hun eigen omgeving ook aangesproken op het naderende kampioensduel van Feyenoord. Zo regelde Koolwijk kaarten voor vrienden die voor Feyenoord waren. Zij hadden weken van tevoren uitgestippeld dat hun club op Woudestein kampioen kon worden. “Er waren vrienden die voor Feyenoord zijn, die aan mij vroegen of ik na de wedstrijd met hen de titel ging meevieren”, zegt Mattheij, die momenteel onder contract staat bij CSKA Sofia in Bulgarije.
Het grootste gedeelte van Woudestein was gevuld met Feyenoord-supporters. Dat merkte alles en iedereen rondom Excelsior. Alsof de club net als in 2007 weer een uitwedstrijd speelde. Er heerste een grimmige sfeer op de tribune. “Na de 1-0 van Nigel Hasselbaink werden we bekogeld met bier. Er juichten weinig mensen”, weet Koolwijk nog.
Inderdaad, er kon een streep door die feestjes na een absurde voetbalmiddag in Kralingen. In de tweede helft velden Hasselbaink, Stanley Elbers en Koolwijk met hun doelpunten het oordeel: 3-0. Excelsior was definitief veilig, terwijl Feyenoord gedesillusioneerd van het kunstgras stapte en het kampioensfeestje een weekje moest uitstellen.
Benieuwd hoe het verslag op Radio Rijnmond klonk bij Excelsior-Feyenoord in het seizoen 2016/2017? Luister dan hieronder naar de compilatie van dat duel:
Wouter Gudde had ook nog een persoonlijk belang tijdens Excelsior-Feyenoord. Bij de bezoekers was op dat moment zijn vader Eric Gudde de algemeen directeur van de club. “Maar ik was niet fanatiek vanwege het feit dat mijn vader bij Feyenoord werkte. Voor en tijdens de wedstrijd heb ik eerlijk gezegd echt niet aan mijn vader gedacht. We hadden met Excelsior nog minimaal één punt nodig om ons veilig te spelen. Iedereen ging er namelijk vanuit dat Excelsior met nog twee duels wel in de eredivisie zou blijven”, zegt Gudde.

Boze moeder

Na de wedstrijd liepen de emoties hoog op. Veel Feyenoord-supporters dropen af en waren teleurgesteld. Op de Coolsingel braken rellen uit. Bij Excelsior bleef het opvallend rustig. Volgens Gudde is er na het kampioensduel op Woudestein slechts één ruit gesneuveld.
Koolwijk en Luigi Bruins kwamen er na de wedstrijd iets minder goed vanaf. De Excelsior-spelers hadden voor een stichting een vergadering in de Maassilo en reden zonder na te denken door het centrum van de stad. Ze werden echter herkend door een aantal Feyenoord-supporters. “Bruins en ik werden flink nageroepen”, zegt Koolwijk. Mattheij kwam diezelfde dag nog langs de Hofpleinfontein, waar Feyenoorders teleurgesteld afdropen. “Je zag bijna het verdriet in hun ogen.”
Hoe anders was de sfeer in de sponsorruimte van Excelsior. Gudde vertelt dat het daar gezellig was. “We zijn na de wedstrijd ook uiteten gegaan”, blikt hij terug. “Maar er waren ook sponsoren met een groot Feyenoord-hart die het minder naar hun zin hadden.” Maar in de familie Gudde was niet iedereen blij met de zege van Excelsior, want Feyenoord-directeur Eric Gudde moest nog een weekje wachten op een titel.
“Mijn moeder zat heel hoog in de emotie”, vertelt Gudde. “Ze was boos dat Excelsior van Feyenoord had gewonnen. Die boosheid was ook op mij gericht. Maar een dag later hebben mijn moeder en ik met elkaar gebeld en heeft zij haar excuses aangeboden, die ik accepteerde. Toen heb ik ook nog met mijn vader gebeld. Uiteindelijk was dit achteraf voor iedereen het mooiste scenario."

'Excelsior mag ons weer helpen'

Go Ahead Eagles is dus gewaarschuwd voor komende woensdagavond. In de afgelopen vijftien jaar was Excelsior in totaal drie keer figurant in een wedstrijd die veel waarde had voor de tegenstander. SC Cambuur werd in het seizoen 2012/2013 op het veld van de Kralingers kampioen in de eerste divisie en promoveerde vervolgens naar de eredivisie. AZ en Feyenoord kwamen zoals bekend van een koude kermis thuis.
Als er iemand is die hoopt dat Excelsior weer een partypooper kan zijn, dan is het Ryan Koolwijk wel. Met zijn huidige club Almere City is hij nog volop in de race om promotie, hoewel zijn ploeg niet de beste papieren heeft. Almere City moet hopen dat De Graafschap verliest en Go Ahead Eagles niet van Excelsior wint. Zelf moet Almere City dan winnen van Jong PSV.
Uiteraard wakkert Koolwijk het vuurtje bij Excelsior aan. “Ik heb al weken contact hierover met Luigi Bruins. In de afgelopen tijd heeft Excelsior punten gepakt tegen concurrenten voor ons. Dan liet Bruins weten dat hij Almere City weer eens geholpen had”, grapt Koolwijk. “Excelsior mag woensdag dat weer voor ons doen.”

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl