nieuws

Dag van Toen: Ceteco-affaire (1999)

ROTTERDAM - Miljoenen guldens weg, de top van het provinciebestuur dat overal vanaf wist en gedeputeerden die weigerden tekst en uitleg te geven. Dat is de samenvatting van een van de grootste politieke schandalen die onze regio heeft gekend: De Ceteco-affaire. Vandaag precies vijftien jaar geleden werd het ontslag van drie politieke topstukken offcieel bekrachtigd en kwam er een einde aan de affaire.
In het midden van de jaren ’90 groeiden de bomen tot in de hemel. De huizenprijzen bleven maar stijgen, de rente bleef onverminderd hoog en er leek geen einde te komen aan de economische groei. Als de Provincie Zuid Holland dus wat geld over heeft (lees: 1,7 miljard gulden) dan lijkt het volgens hen een logisch plan om met dat geld te gaan beleggen. Niemand hoeft te weten dat dit gebeurt met gemeenschapsgeld en zolang er niets mis gaat, komt ook niemand daarachter.
Maar in juli 1999 gaat het alsnog verkeerd. Doordat in Zuid-Amerika de economie instort, gaat het handelshuis Ceteco ten onder. De Provincie heeft daar tientallen miljoenen in geïnvesteerd. En dat komt naar buiten.
“In eerste instantie dachten we dat het ging om een ambtenaar die op eigen houtje handelde”, blikt toenmalig Radio West-journalist Joost Karhof terug. “Maar de bedragen werden groter en de inktvlek werd ook steeds groter, totdat duidelijk werd dat tot in de politieke top men op de hoogte was het besluit om te gaan beleggen met dit geld. Sterker nog, een paar topmensen was erbij aanwezig toen het besluit werd genomen”.
De belangrijkste hoofdrolspelers in dit verhaal zijn Karel Baarspul, een ambtenaar die het geld belegde en Arie de Jong, de gedeputeerde van financiën. “Maar echt een antwoord van de Provincie kreeg je niet”, weet Karhof nog. “Hou er rekening mee, het is de periode van Paars II. Een periode van achterkamertjespolitiek en politici die denken van ‘wij weten wel wat het beste is voor het volk’. Verantwoording afleggen was dus volgens hen niet nodig”.
De Jong krijgt de politieke oppositie (SP en VVD) helemaal op de kast als hij besluit een paar dagen na het uitkomen van het nieuws op vakantie te gaan. Als hij een paar weken later dan alsnog een interview geeft over het verdwenen geld aan Joost Karhof, blijkt zijn politieke einde toch heel snel dichterbij te komen.
Gedeputeerde De Jong: “Ik had dat kunnen zien en honderden mensen met mij, zoals u bijvoorbeeld”
Karhof: “Ja, maar dan is het toch verkeerd dat u het niet heeft gezien?”
Gedeputeerde De Jong: “En dat u het niet heeft gezien…”
Karhof: “Ja, maar het is uw baan”
Gedeputeerde De Jong: “Maar ook de uwe”
Karhof: “Ja, maar u bent verantwoordelijke voor financiën bij de provincie”
Gedeputeerde De Jong: “ En u bent heel geïnteresseerd in alles wat er hier bij de provincie gebeurt. En als er iets gebeurt dat u opmerkelijk vindt dan steekt u uw vinger op, net als vandaag”
Karhof: “Had u dat niet eerder moeten doen dan?”
Gedeputeerde De Jong: “Ja, maar ik ben geen journalist”
“Ik dacht dit kan niet waar zijn”, zegt Karhof, vijftien jaar na het interview. “Hij is provinciebestuurder, hij is verantwoordelijk, hij zit er namens de burgers. En hij blijft maar vol houden dat het niet erg was, omdat anderen het ook niet hadden gezien. En zij hadden hem er attent op moeten maken”.
Een dag later krijgt Karhof een fax met excuses van Arie de Jong. Een paar uur later stapt de gedeputeerde op.
Dan is het balletje wel flink aan het rollen. Er komt een groot onderzoek en daarover volgt een debat. Dan wil Commissaris Leemhuis-Stout wel meer zeggen, laat ze steeds weten. “Maar meteen aan het begin van het debat trad ze af”, zegt Karhof. “Ze heeft dus nooit verantwoordelijkheid afgelegd”.
Drie gedeputeerden en een Commissaris van de Koningin treden af. Baarspul, de ambtenaar, wordt in hoger beroep veroordeeld tot 240 uur, voor valsheid in geschrifte. Arie de Jong keerde niet meer terug in de actieve politiek. Oud-Commissaris Leemhuis-Stout deed dat wel. Na vele toezichtfuncties werd ze in 2011 waarnemend burgemeester van Schiedam, als vervanger van Wilma Verver.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl