STC

Visserijschool moet het tij keren: deze jongeren dromen nog altijd van een toekomst als 'visserman'

Links: Joran Tanis, Rechts: Arjan Meijer  | Foto:
Links: Joran Tanis, Rechts: Arjan Meijer
Vroeger werd je het omdat je vader en je opa het ook waren: visserman. Maar tijden veranderen, merken ze ook op ‘de Visserijschool’ in Stellendam. Vissers zitten zonder opvolging en alle zeilen worden bijgezet om de school voor Goeree-Overflakkee te kunnen behouden. Voor Joran Tanis (19) en Arjan Meijer (20) is het duidelijk, zij dromen van een toekomst op zee.
Ze weten beiden ook al hoe het is om een week van huis te zijn om te vissen. Joran heeft een werkervaringsplek op de GO-44, ‘de Goeree 44’ en Arjan op de OD-6, ‘de Ouddorp 6’. Een weekje meevaren en ze waren verkocht.
“Ik vind het prachtig. Maar ik ben ook niet zo graag thuis”, vertelt Joran. “Op zee heb je helemaal niks meer. Vijf, zes man aan boord en het is supergezellig. Je doet je ding. En dan die zonsopgang ‘s ochtends. Het is gewoon echt heel mooi.” Op het VMBO zag Joran een YouTubefilmpje van een kotter in slecht weer. “Toen dacht ik: geweldig, dit wil ik ook!”
Joran Tanis
Joran Tanis © Rijnmond
“Ik vind het heerlijk om een week op zee te zijn, lekker weg van alles, het gevoel van vrijheid” , vult Arjan aan. “De omgang met elkaar aan boord is heel leuk. En het werk is echt leuk om te doen. Het is hard werken, maar je houdt elkaar op de been.”
Arjan Meijer
Arjan Meijer © Rijnmond

Sombere gesprekken aan de keukentafels

Spreek een visserman en hij vertelt al snel over de tegenslagen die ze de laatste jaren hebben gehad. Het verdriet over het verlies van de pulstechniek, het vissen met de stroomstootjes, is groot. Europa heeft hier een streep doorgezet en daardoor zijn de vissers weer aangewezen op hun oude netten, die zorgen voor hoge brandstofkosten.
Vissers hebben grote investeringen gedaan in de netten voor de pulsvisserij, zeker 350.000 euro per schip. Door het verbod verdwijnen deze netten weer in de opslag en moet er teruggeschakeld worden naar de oude boomkornetten, waar al jaren verlies mee gedraaid werd. De brandstofkosten zijn hierbij veel hoger doordat de netten over de bodem slepen. Waar schepen bij de puls in een week 18 ton gasolie verbruikten is dat nu 30 ton. Met een gasolieprijs van 0,40 euro kom je dan uit op een verschil van 4.800 euro per week.
Ook hebben de vissers te maken met strengere regelgeving vanuit Europa, de komst van windmolenparken op zee die ten koste gaan van visgebieden en het dichtslibben van de vaargeul naar de haven van Stellendam.
Aan de keukentafels thuis worden sombere gesprekken gevoerd over de toekomst van de Goereese vloot en dat heeft ook invloed op het enthousiasme van jongeren om dit werk te gaan doen. “Tijd voor wat positiviteit”, vindt locatiemanager Cor van Wijngaarden van de STC campus Zuid-West, zoals de Visserijschool nu officieel heet.
“Ze gaan geen onzekere toekomst tegemoet, maar een uitdagende. Juist de aanwas van frisse, jonge gasten die er anders over denken kan leiden tot oplossingen waarbij de hele sector baat heeft. Die kansen moet je benutten. En er is volop werk. Iedere student die voor de opleiding kiest heeft morgen een stageplek.”
De onzekerheid van de visserijsector op het moment raakt de jongeren wel. Maar het heeft ze niet tegengehouden om voor de opleiding te kiezen. “Ik wil gewoon niks anders”, zegt Joran vastberaden. Arjan: “Ik hoop de rest van mijn leven op de Ouddorp 6 te blijven. Mijn schipper zegt altijd: vissen gaat met pieken en dalen en nu zitten we in een diep dal. Maar daar komen we vast wel weer bovenop.”

School met viskotters voor deur

Vanuit de school kijk je zo op de binnenhaven van Stellendam, waar scheepsbouwers en reparateurs werken een grote viskotters. De buitenhaven met de visafslag ligt op 5 minuten lopen. Beide jongens komen uit de buurt, uit Ouddorp, en zijn dan ook buiten schooltijd in de haven te vinden. “Op vrijdagochtend helpen we bijvoorbeeld voordat de les begint even aan boord als de kotters thuiskomen. Wat dat betreft heeft de school een perfecte locatie dus”, vindt Joran. “Die kotters op vrijdag weer de haven in zien komen, dat is prachtig! Dan voel ik het gewoon kriebelen.”
De visserijschool aan de buitenhaven in Stellendam
De visserijschool aan de buitenhaven in Stellendam © Rijnmond
Toch was het even kantje boord voor de school. Het afgelopen schooljaar schreven slechts zes leerlingen zich in voor het nieuwe jaar. Het totaalaantal leerlingen van deze schoollocatie kwam daarmee onder de 35 te liggen. “Ja dan gaan de alarmbellen wel af", geeft Van Wijngaarden toe. "Daar kun je geen school met personeel voor overeind houden. Dan moet er geld bijgelegd worden en dat kun je even volhouden, omdat er een grote organisatie als het STC achter zit, maar dan moeten er wel snel goede stappen gemaakt worden.”
Met financiële steun van onder meer de gemeente Goeree-Overflakkee en het bedrijfsleven kon het schooljaar met de zes leerlingen toch van start. Er werd besloten het komend schooljaar een breed technisch eerste jaar aan te bieden waarmee de leerlingen meerdere kanten op kunnen. Zo kan na het eerste jaar nog de overstap gemaakt worden naar de opleidingen in Rotterdam of Brielle. “Met succes, want er hebben zich nu 21 leerlingen ingeschreven. Dat is voor onze school ongekend veel.”
Kijk hieronder naar de reportage over de visserijschool:
Visserijschool moet het tij keren: deze jongeren dromen nog altijd van een toekomst als 'visserman'

Urkers kiezen ook voor Stellendam

In de school vind je naast de gewone leslokalen ook praktijklokalen vol netten of met werkbanken waar met vis gewerkt kan worden, technische ruimtes en een simulator waar de leerlingen ervaring opdoen in de stuurhut. “ We hebben zelfs leerlingen uit Urk. En dat terwijl daar ook een visserijschool is. Maar ze vinden het onderwijs hier beter”, vertelt Van Wijngaarden trots.
Leerlingen varen in een simulator met een viskotter op zee
Leerlingen varen in een simulator met een viskotter op zee © Rijnmond
Opvallend is dat de visserij zowel bij Joran als Arjan niet in de familie zit. Waar vroeger dus bedrijven van vader op zoon over gingen zijn het nu dus nieuwe jongens die het wereldje instappen. Al denken ze zelf dat eigenaar zijn van een eigen viskotter niet voor ze is weggelegd. De prijzen van viskotters lopen uiteen van 75.000 euro tot 550.00 euro en dan komt daar nog de aanschaf van visquota bij, dus de rechten om een bepaalde hoeveelheid vis te vangen.
Joran: “Dat is echt heel moeilijk als je niet uit een vissersfamilie komt en iets kunt overnemen, in mijn geval waarschijnlijk onmogelijk.” Arjan heeft die ambitie ook niet echt. “Ik heb het prima naar mijn zin aan boord en meer hoeft ook niet.”
Tot slot wil Joran vooral nog een goed woordje doen voor de visserij. “Het leven aan boord is geweldig. Ik kan het iedereen aanraden. Het is niet voor iedereen weggelegd, het vele van huis zijn. En als je last hebt van zeeziekte, dan is het natuurlijk ook minder. Maar als je het kan, dan is het een prachtberoep.”

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl