ERASMUS MC

Minder dan de helft in Rotterdamse achterstandswijken volledig gevaccineerd: 'Kans op lokale uitbraken'

Het gaat erg slecht met de vaccinatiegraad in Rotterdam. In de wijken Delfshaven, Charlois en Feijenoord is minder dan de helft van de bewoners volledig gevaccineerd, zo blijkt uit cijfers van de GGD Rotterdam-Rijnmond die Rijnmond heeft ingezien. Gemiddeld ligt de vaccinatiegraad in Rotterdam lager dan iedere andere grote stad in Nederland. Artsen van het Erasmus MC en de GGD maken zich zorgen.
Volgens de cijfers van de GGD is de laagste vaccinatiegraad te vinden in de wijk Charlois, waar slechts 43,6 procent van de bewoners volledig is gevaccineerd. In Feijenoord ligt dat aantal op 45,2 procent, en in Delfshaven op 47,9 procent. Ook in de naastgelegen wijk IJsselmonde is het aantal volledig gevaccineerden met 51,4 procent erg laag.
In de cijfers zijn alle geregistreerde vaccinaties van de GGD, huisartsen, instellingsartsen en overige uitvoerders opgenomen. Het gaat daarbij om iedereen vanaf 14 jaar oud die volledig gevaccineerd is. Van het aantal gevaccineerden tussen de 12 en 14 jaar binnen de regio is geen data beschikbaar.
De vaccinatiegraad per wijk voor de regio Zuid-Holland Zuid is niet bekend. De GGD Zuid-Holland Zuid heeft aangegeven die cijfers niet te willen delen.
Artikel gaat verder onder de kaarten.
Leest u dit bericht op uw mobiel? Klik hier voor de mobiele versie van de kaart.

GGD: "Meerdere oorzaken voor lage vaccinatiegraad"

GGD-arts Ewout Fanoy maakt zich zorgen om de lage vaccinatiegraad in achterstandswijken
Arts infectieziektebestrijding Ewout Fanoy van de GGD Rotterdam-Rijnmond ziet ook dat de vaccinatiegraad in Rotterdam-Zuid erg laag ligt. Daarvoor ziet de arts meerdere oorzaken. Volgens hem liggen er binnen de wijken obstakels die het grootschalig vaccineren moeilijk maken, met name op het gebied van communicatie tussen artsen en wijkbewoners.
"Aan de ene kant heb je te maken met verschillende culturen en talen. Men weet soms niet goed hoe ze via het internet een afspraak moeten maken, of hoe ze contact moeten leggen met de GGD. We moeten dat in hun taal oppakken, dus dat doen we nu ook meer", legt Fanoy uit. "Aan de andere kant is er, zeker onder de jongeren, sprake van prikangst. Daarom vragen we hen ook om dat aan te geven, zodat we hen meer tijd en aandacht kunnen geven bij het vaccineren."
Naast de prikangst en taalbarrières, waart er volgens Fanoy ook veel verkeerde informatie rond in de wijken waar de vaccinatiegraad het laagst is. "Er is veel angst voor bijwerkingen, om bijvoorbeeld magnetisch of onvruchtbaar te worden. Allemaal dingen die compleet onwaar zijn. De kans op bijwerkingen is verwaarloosbaar klein, en de kans op corona en schade daarvan is vele malen groter", maakt Fanoy duidelijk.
"Daarom willen we het gesprek aangaan. Kom met je vragen naar de GGD en dan krijg je eerlijk antwoord."

'Nog heel veel procentpunten omhoog'

Fanoy vreest dat clusters van ongevaccineerden in de achterstandswijken de druk op de zorg zal verhogen, zeker wanneer in de winter het 'gewone' griepseizoen ook weer begint. "Op het ogenblik zien we eigenlijk alleen ongevaccineerden met corona op de ic's. Het risico is dat er veel mensen in het ziekenhuis terecht komen, dat de thuiszorg het heel druk krijgt en dat de ic-capaciteit gaat knellen."
Om dat te voorkomen wil de GGD nu een inhaalslag maken om de vaccinatiegraad in de achterstandswijken omhoog te trekken. Daarvoor wil de organisatie samen optrekken met huisartsen, moskeeën en prominente wijkbewoners van diverse achtergronden om bewoners zo goed mogelijk te informeren, vragen te beantwoorden en te vaccineren waar mogelijk.
Om die reden opent de GGD kleinere priklocaties in de wijken, waar men zonder afspraak binnen kan lopen. "We hopen dat we kunnen inlopen en nog heel veel procentpunten omhoog kunnen. Het belangrijkste is natuurlijk dat de mensen zelf hun vragen kunnen stellen en zich laten vaccineren", zegt Fanoy.

Kans op lokale uitbraken in achterstandswijken

Internist Robin Peeters EMC vaccinatiegraad
Ook Robin Peeters, internist in het Erasmus MC, maakt zich zorgen. Hij luidde in april dit jaar nog de noodklok over de lage vaccinatiegraad in Rotterdamse achterstandswijken. Tijdens de zaterdagmarkten staat Peeters dan ook al in die wijken om informatie te verschaffen over corona en vaccinaties.
Dat de vaccinatiegraad laag ligt in achterstandswijken had hij wel verwacht, maar niet dat deze zó laag zou zijn. "Het is precies het beeld dat we herkennen uit de ziekenhuizen: veel coronapatiënten komen uit kwetsbare wijken", vertelt Peeters.
Peeters vreest, net als Fanoy, dat de lage vaccinatiegraad in de achterstandswijken de kans op lokale uitbraken zal vergroten, bijvoorbeeld doordat vriendenkringen en families elkaar besmetten.
"Als je bepaalde wijken of families hebt waar niemand gevaccineerd is, betekent dat dus ook dat als iemand besmet raakt, de kans heel groot is dat vrienden en familieleden ook besmet raken. We hebben hier in het ziekenhuis al meerdere gevallen gehad waar meerdere mensen uit hetzelfde gezin ernstig benauwd binnenkomen."
Ondanks zijn zorgen is Peeters geen voorstander van een vaccinatieplicht. De discussie daaromheen leidt volgens hem af van het doel van de vaccinatiecampagne, namelijk twijfelaars overtuigen om zich alsnog te laten vaccineren.
"De groep die echt heel erg tegen vaccineren is, is maar een heel klein deel. Het is veel belangrijker om de groep die nu twijfelt een eerlijk verhaal te vertellen, zodat ze alsnog de juiste keuze maken. Er worden constant mensen onnodig opgenomen in het ziekenhuis. Dat leidt tot veel leed, en dat tij moeten we keren."

Veel desinformatie

Geheel in lijn met de conclusie van de GGD stelt ook Peeters dat de problemen in de achterstandswijken te wijten zijn aan een gebrek aan heldere informatievoorziening.
Zo kijken de bewoners zelden of nooit naar de persconferenties, waardoor ze vaak niet weten hoe en waar ze gevaccineerd kunnen worden. De informatie die ze wél binnenkrijgen komt vaak van social media.
"Ik denk dat we ons moeten realiseren dat we ons die eerste zes maanden heel erg hebben gericht op het grootschalig vaccineren. We zijn pas sinds kort bezig met dat kleinschalige, de groep die veel moeilijker bereikbaar is. Achteraf gezien had je die twee dingen al veel eerder met elkaar moet laten verweven. Doordat er zoveel onzin-informatie al zo lang rondgaat, is die groep twijfelaars veel groter dan gedacht."
Peeters is één van de initiatiefnemers van een campagne om de verspreiding van die desinformatie in achterstandswijken tegen te gaan. Dat doet hij enerzijds door op de Rotterdamse markten in de wijken zelf te staan, maar ook door zich hard te maken voor een landelijke aanpak van coronadesinformatie.
"Wat wij op de markten zijn gestart, moet op grotere schaal worden voortgezet", zegt Peeters. "De eerste vaccinatiecampagne was meer gericht op het grote publiek. Je moet het nu juist meer zoeken in het één-op-één contact met de mensen. We moeten de wijken in om mensen te overtuigen."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl