Unieke trouwring uit 1572

Die ring is opgegraven in het centrum van Rotterdam. In Nederland zijn maar twee van deze huwelijksringen gevonden. De ander ligt in het Rijksmuseum.

Bij opgravingen in Middeleeuwse stadskernen worden met enige regelmaat ringen teruggevonden. Zo ook in Rotterdam. Het gaat dan meestal om ringen die van goedkope materialen gemaakt zijn. Bij hoge uitzondering graven de archeologen ringen van goud of zilver op.

Al in de elfde en twaalfde eeuw worden er ringen gedragen. In deze periode zijn het vooral vorsten en hoge geestelijken die de sieraden rond hun vinger dragen, als teken van hun waardigheid.

De ringen worden door zowel mannen als vrouwen aan hun vingers gedragen, soms met meerdere ringen per vinger. Vanaf halverwege de dertiende eeuw worden gouden en zilveren ringen gemaakt. Deze ringen zijn soms voorzien van edelstenen en komen vooral voor in adellijke en patricische milieus.

De edelsteen- en halfedelsteenringen zijn erg populair: er worden magische krachten aan toegedicht. Zo geloven veel Middeleeuwers bijvoorbeeld dat saffieren helpen tegen bedrog en slangenbeten.

Diamanten geven moed en amethisten beschermen tegen hekserij. Ook turkooizen worden vaak gezien als beschermers. Zij zouden voorkomen dat je bij het paardrijden van het paard valt, een gevreesde doodsoorzaak in adellijke kringen.

Daarbij kunnen ringen ook magische krachten doorgeven door middel van inscripties die verwijzen naar Maria of Christus.

Volk
In de vijftiende eeuw neemt het dragen van ringen explosief toe. Het sieraad is niet langer weggelegd voor de adel, ook het gewone volk begint ringen te dragen.

Als gevolg hiervan worden de ringen vaker van goedkope materialen zoals messing of tin gemaakt. "Het zijn dan geen edelstenen, maar geslepen stukjes glas die in de ringen worden geplaatst", aldus Cees Herweijer van het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR).

Zo en nu en dan worden er ringen gevonden bij opgravingen. Bij het onderzoek voor de aanleg van de Spoortunnel in Rotterdam zijn dertig ringen gevonden, bij de Markthal zijn het er veertig.

Soms zit er een pareltje tussen de vondsten. Een voorbeeld hiervan is de 22 karaats gouden ring met twee hoog gezette edelstenen: een turkoois en een amethist.

Cees Herweijer vertelt: "Het gaat om een ring die fors van maat is, waarschijnlijk is hij door een man gedragen. Een prachtig stuk. Hij dateert uit de periode 1450-1475".

Trouwring
Een andere bijzondere vondst is de trouwring die wordt opgegraven bij het Mariniershof in Rotterdam. In de ring staat de tekst 'Ian ariens soen en anna boenen dochter 1572' gegraveerd. De ring bestaat uit een platte band die spiraalsgewijs is gewonden.

De kans is groot dat de ring door Anna Boenen is gedragen en niet door haar man Ian. In de late middeleeuwen en de zestiende en zeventiende eeuw is het de vrouw die een trouwring draagt. Pas in de achttiende eeuw begint ook de man een trouwring te dragen.

Bij de huwelijksplechtigheid wordt de ring door de man aan de vinger van de vrouw geschoven. Hiermee wordt de ondergeschiktheid van de vrouw aan de man onderstreept. Daarbij laat het aan de buitenwereld zien dat de vrouw bezet is.

"Omgedraaid: als de man vroegtijdig zou komen te overlijden, dan had de vrouw in ieder geval nog een gouden ring. Dan was de vrouw toch nog de winnaar in het verhaal", lacht Cees Herweijer.