nieuws

Vergeten Verhalen: gevangen of verongelukt?

Een verkreukelde foto vertelt het oorlogsverhaal van Jan Pieter van der Bijl. Een Rotterdamse man die met zijn gezin in de Groepstraat in de Tarwewijk in Rotterdam. Hij werkt bij de RDM op Heijplaat.
Op 10 mei 1940 stapt hij op de fiets om naar zijn werk te gaan. Dan bombarderen de Duitsers het vliegveld Waalhaven. Van der Bijl zoekt dekking en overleeft de aanval. Met knikkende knieën komt bij RDM aan.
Hij blijft bij RDM werken en op een dag in de winter van 1942 komt hij in een controle van de Duitse bezetter terecht. Iedereen wordt aangehouden. Van der Bijl besluit te vluchten en fietst richting de aanlegsteigers. Er wordt op hem geschoten maar kennelijk wordt hij niet geraakt want de Duitsers kunnen hem niet vinden.

Oranjehotel


Omdat hij die dag niet thuiskomt, gaat zijn vrouw op zoek. Ze informeert overal en vraagt rond of iemand weet wat er met haar man is gebeurd. Uiteindelijk krijgt ze bericht dat Jan Pieter gevangen is genomen en in het Oranjehotel zit, de gevangenis in Scheveningen.
De Duitsers laten haar daar een ring zien waar haar naam in zou staan. Ze mag de ring niet vasthouden, maar zij is ervan overtuigd dat haar man in de gevangenis vast zit. Elke week fietst zij van Rotterdam-Zuid naar Scheveningen om schone kleding te brengen. Ze krijgt haar man nooit te zien.

Dooi


Dan loopt de winter op zijn eind en op 2 april gaat het dooien. Er wordt een lichaam gevonden dat lange tijd onder het ijs moet hebben gelegen. Het lichaam is niet meer toonbaar, maar in de portemonnee die bij het slachtoffer wordt gevonden, zit een foto. Het is een foto die Van der Bijl altijd bij zich draagt.
Daarmee kan hij worden geïdentificeerd. Het wordt duidelijk dat hij op zijn vlucht voor de Duitsers met zijn fiets is uitgegleden en onder het ijs terecht is gekomen. Al die tijd hebben de Duitsers zijn echtgenote laten geloven dat haar man is opgesloten in Scheveningen. Week in week uit fietst zij erheen.
De foto die Jan Pieter van der Bijl bij zich heeft gedragen, is jarenlang door zijn gezin gekoesterd. Samen met een schoenmakersleest die hij altijd gebruikte, is de foto aan Museum Rotterdam 40-45 NU geschonken.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl