Waterfront-fraude: twee ambtenaren ontslagen en een geschorst

Uit stukken van de gemeente blijkt dat twee ambtenaren als gevolg van de affaire hun baan hebben verloren en dat een derde geschorst thuis zit.

Het gaat om de technisch beheerder van het gemeentelijke pand en een manager van de afdeling Vastgoed. Formeel heeft de gemeente beide medewerkers onvoorwaardelijk disciplinair ontslag opgelegd. Beiden hebben hier bezwaar tegen aangetekend.

De geschorste ambtenaar is de projectmanager van de afdeling Vastgoed die betrokken was bij de totstandkoming van het huurcontract voor het Waterfront-pand.

De gemeente Rotterdam is in de periode 2010-2015 voor bijna 8 miljoen euro opgelicht door de huurders van het pand aan de Boompjeskade.

Vader en zoon Kan declareerden niet-uitgevoerde verbouwingswerkzaamheden, en regelmatig werd dezelfde klus opnieuw in rekening gebracht. De kosten van werkzaamheden werden bewust verhoogd.

De gemeente betaalde desondanks de facturen klakkeloos en zonder controle uit. Bovendien werd in die vijf jaar nauwelijks huur betaald voor het pand vanwege het vermeende achterstallige onderhoud.

De ontslagen technisch beheerder heeft alle facturen goedgekeurd, ook voor hele hoge bedragen waar hij geen tekenbevoegdheid voor had en voor verbouwingen waar niemand binnen de gemeente opdracht voor had gegeven.

Uit onderzoek dat SBV Forensics uit Dordrecht in opdracht van de gemeente heeft uitgevoerd naar de fraude, blijkt dat de ambtenaar de huurders actief heeft geholpen bij het indienen van valse rekeningen.

De ontslagen manager is zijn baan kwijt vanwege zogeheten plichtsverzuim. Hem wordt verweten dat hij onvoldoende controle en toezicht heeft gehouden op het onderhoud van het Waterfront-pand en de verbouwingsfacturen.

De huurders mochten van de gemeente voor 350.000 euro aan het gebouw verspijkeren, maar hebben rekeningen ingediend en uitbetaald gekregen ter waarde van bijna 8 miljoen euro. Daar stonden amper huurinkomsten tegenover.

De manager heeft gedurende al die jaren niet opgetreden tegen de wantoestanden.

Tijdens zijn openbare verhoor door de raadsenquêtecommissie heeft de ontslagen manager gezegd dat hij willens en wetens in het ootje is genomen door zijn eigen medewerkers.

Naar eigen zeggen heeft hij meerdere keren gevraagd of het snor zat bij dit pand, maar niemand binnen de afdeling Vastgoed heeft aangegeven dat er zaken fout gingen.

Volgens de manager kampte zijn afdeling structureel met een onderbezetting en overbelasting. Ook waren er klachten over de computersystemen en ontbrak het daardoor aan essentiële informatie.

Het was volgens de manager ‘a hell of a job’ om de boel op orde te krijgen.

Maar volgens de raadsenquêtecommissie was de informatie om toezicht te houden wel degelijk aanwezig, maar heeft het management zich daar onvoldoende in verdiept.

De geschorste ambtenaar is de projectmanager van het fraudepand. Hij was betrokken bij het aangaan van het huurcontract met zoon Kan.

Als achtergrondinformatie bij de huurpapieren is een notitie toegevoegd waarin staat het gaat om 'een groep Turkse ondernemers die reeds hun sporen hebben verdiend in Rotterdam en daarbuiten'.

Het is nog steeds een raadsel waarom een huurovereenkomst wordt gesloten met Kan.

Want er ligt niet alleen geen businessplan en een financieel plan, maar een extern uitgevoerde snelle scan naar het verleden van Kan geeft een ernstig negatief oordeel: het is onverantwoord om met deze potentiële huurder in zee te gaan.

Het lijkt erop dat de betreffende ambtenaar dit zogeheten Huurders Acceptatie Rapport wegmoffelt; hij houdt het in ieder geval achter voor zijn leidinggevende die het huurcontract met Kan tekent.

In 2012 is het dezelfde ambtenaar die een incassoprocedure tegen de niet betalende huurders stopzet.

In eerste instantie wordt de projectmanager vrijgepleit in het onderzoek van SBV Forensics, maar na een aanvullend onderzoek wordt hij alsnog verdacht van hulp aan de oplichters.

In de zomer van 2015 komt de miljoenenfraude aan het licht. In 2016 geeft het college aan SBV Forensics opdracht de fraude te onderzoeken. In 2017 volgt alsnog de raadsenquête.

Eén van de conclusies van de enquêtecommissie is dat voorkomen had kunnen worden dat fraudezaak vijf jaar lang onopgemerkt is gebleven.

De enquêtecommissie oordeelt hard over de afdeling Vastgoed. Die is nog steeds niet op orde. Zo worden werkprotocollen in de praktijk niet nageleefd, is er onvoldoende controle op uitgaven en inkomsten, en is er sprake van onkunde bij de medewerkers op laag en hoog niveau

Donderdag moeten de twee verantwoordelijke wethouders Ronald Schneider (portefeuille vastgoed) en Adriaan Visser (portefeuille organisatie) zich verantwoorden over de onthulling en afwikkeling van de fraudezaak, en waarom er jarenlang nauwelijks politieke interesse was in het functioneren van de afdeling Vastgoed en het vastgoed van de gemeente Rotterdam.

Het Openbaar Ministerie heeft de zaak in onderzoek maar is nog niet overgegaan tot strafrechtelijke vervolging van de oplichters en mogelijke handlangers.

Wilt u reageren op dit artikel? marion.keete@rijnmond.nl