De 'roots' van reder Ruys

Willem Ruys werd aan het begin van de oorlog directeur van het scheepvaartbedrijf, maar heeft de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. Hij behoorde tot de eerste groep gijzelaars die door de Duitsers bij wijze van represaille werd gefusilleerd in augustus 1942.

Willem Ruys werd geboren in Rotterdam op 25 augustus 1894 en was de zoon van reder Bernardus Ewoud Ruijs en Wilhelmina Petronella van Hoboken. Na de HBS in Rotterdam studeerde Ruys in het Zwitserse Neuchâtel aan de Hogere Handelsschool.

Ruys leerde overzee de praktijk van het runnen van een rederij. In de Eerste Wereldoorlog was Ruys gemobiliseerd. In 1917 vertrok hij naar Nederlands-Indië. Daar en in Australië, Japan en de Verenigde Staten van Amerika bekwaamde hij zich in de praktijk van het scheepvaartbedrijf. In 1919 werd Ruys, telg uit de vierde generatie, firmant en kreeg een leidende functie bij het familiebedrijf de Rotterdamsche Lloyd.

Op 26 september 1940 kreeg Ruys met zijn medefirmanten de zware taak om de rederij van wereldformaat te leiden. Ruys was een maatschappelijk betrokken man en bekleedde vanaf het begin van de jaren twintig verschillende functies buiten zijn rederschap. Hij was bestuurslid en vanaf 1931 voorzitter van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging ‘de Maas’. Daarnaast was hij jarenlang bestuurslid en twee jaar voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging en vanaf 1933 lid van de Kamer van Koophandel & Fabrieken.

Ruys trouwde twee keer, uit het eerste huwelijk met Christine Elisabeth van Schaardenburg kreeg hi jeen dochter en een zoon. Na zijn echtscheiding kreeg hij met Euphemie Elisabeth van Houten nog een dochter.

Van 18 december 1940 tot 17 mei 1941 zat Ruys gevangen op verdenking van steun aan het verzet. Ruys had geweigerd om het verenigingsgebouw van ‘de Maas’ en de boten van de vereniging en haar leden af te staan aan de bezetter. Van 11 oktober 1941 tot 5 januari 1942 zat Ruys weer gevangen, ditmaal vanwege contacten met een Engelse agent. Op 13 juli 1942 volgde zijn derde arrestatie en werd hij als gijzelaar gevangen gezet in kamp Beekvliet in St. Michelsgestel. Hij was er op verzoek van de kampleiding pakketpostmeester en kreeg onder andere voor elkaar dat een zending ligstoelen van de Rotterdamsche Lloyd het kampleven wat veraangenaamde.

Op 7 augustus 1942 werd er in Rotterdam een aanslag gepleegd op het spoorwegviaduct bij de Binnenrotte. Als represaille fusilleerden de Duitsers vijf gijzelaars in vooraanstaande maatschappelijk posities. Willem Ruys stierf op 15 augustus 1942 in bossen van Goirle, met hem lieten de Rotterdamse hoofdinspecteur van politie Christoffel Bennekers, de Rotterdamse advocaat en procureur, Robert Baelde, Alexander Baron Schimmelpenninck van der Oye en Otto Graaf van Limburg Stirum het leven.

In 1947 werd in maart in Kralingen de Willem Ruyslaan benoemd. Ook naar Chris Bennekers en Robert Baelde werd bij deze gelegenheid een straat genoemd. De Rotterdamse Lloyd richtte in dat jaar ook een monument op ter herinneringen aan de omgekomen schepelingen van het bedrijf en in het bijzonder ter nagedachtenis aan Willem Ruys. Het monument staat tegenwoordig op de hoek van de Calandstraat en de Veerhaven.

Nog bekender dan het beeld is het passagiersschip Willem Ruys dat in de jaren '50 het vlaggenschip was van de inmiddels Koninklijke Rotterdamsche Lloyd. De Willem Ruys behoorde met de Oranje en de Nieuw Amsterdam tot de Grote Drie van de Nederlandse passagiersscheepvaart in de jaren na de oorlog.

In 1964 werd het schip verkocht aan de Italiaanse Lauro Line. Lauro maakte er een fulltime cruiseschip van het noemde het Achille Lauro, een omstreden politicus en een van de rijkste mensen van Italië. In 1985 werd het schip wereldnieuws door de kaping door het mensen van de PLF voor de kust van Egypte,waarbij een passagier vermoord werd.