nieuws

Vijf feiten die je (waarschijnlijk) niet wist over de Watergeuzen

Watergeuzen in Brielle - archief
Watergeuzen in Brielle - archief
Op 1 april verloor Alva zijn bril. Of beter gezegd, de Spanjaarden verloren op 1 april 1572 Den Briel. En daar wordt elk jaar bij stilgestaan. En het verhaal van ‘in naam van Oranje, doe open die poort’ dat kennen ook heel veel mensen. Toch is nog lang niet alles bekend over de Watergeuzen.

1. Doordat de Watergeuzen de Spanjaarden uit Den Briel verdreven, werd er een bloedbad aangericht in Rotterdam


Nadat de Spanjaarden uit Brielle waren vertrokken, mislukte een poging om de stad opnieuw in te nemen. De Spaanse bevelvoerder Bossu trok daarna via Dordrecht richting Delfshaven. De Spanjaarden wilden door Rotterdam naar Delfshaven. Maar de poorten bleven dicht, tot ergernis van Bossu.
Uiteindelijk werd afgesproken dat de Spanjaarden in kleine groepjes de stad door mochten trekken. Maar toen de poorten open gingen, werd de stad bestormd. Daarbij werden tientallen Rotterdammers gedood. Een van hen was de bekende smid Swart Jan (en daar is ook de Zwart Janstraat naar vernoemd).

2. Het kon Willem van Oranje bijna niets schelen dat de Watergeuzen Brielle hadden ingenomen


Mwah, misschien is dit wat overdreven. Maar als de Watergeuzen een paar dagen later Vlissingen ook innemen, is dat voor Willem van Oranje reden om een bedankbrief te sturen naar het stadsbestuur van de Zeeuwse stad. Over Brielle schrijft hij geen woord.
Op zich is dat niet zo vreemd, omdat Vlissingen militair gezien veel belangrijker was dan het vestingstadje Brielle.

3

. Zelfs Willem van Oranje kon het bloed van de Watergeuzen wel drinken


Of hij oprecht een hekel had aan de Watergeuzen is niet helemaal duidelijk, maar hij had meer dan genoeg redenen om geen fan te zijn van de geuzen.
Zo was hij er niet blij mee toen de geuzen twee maanden na de inname van Den Briel in Gorinchem 17 katholieke geestelijken meenamen naar Brielle, om ze daar na een showproces op te hangen. Een paar maanden later wordt priester Cornelis Musius, een goede vriend van Willem van Oranje, opgepakt, gemarteld en gedood door geuzen.
Ook op veel andere momenten luistert geuzenleider Lumey niet of nauwelijks naar de orders van Willem van Oranje. Op dat moment lijkt er een strijd te ontstaan over het ‘leiderschap van de revolutie’ tussen Lumey en Willem van Oranje.

4. De Watergeuzen waren ‘turkenliefhebber’


Om aan te geven hoe diep de haat tegen de Spanjaarden zit, staat er op de geuzenpenning ‘liever Turks dan paaps’. Paaps is een ander woord voor katholiek. De Spanjaarden waren toen in oorlog met het Osmaanse rijk, het huidige Turkije.
De geuzen vonden de tirannie van de paus groter, dan die van de Turk. Want, zo was de uitleg, als je gewoon je belasting betaalde, mocht je van de Turken gewoon denken wat je wilde. En dat is een verwijzing naar de godsdienstvrijheid.

5. De Watergeuzen hebben in Rotterdam slot Honingen verwoest, omdat daar de leider een tijd was opgesloten


Willem van der Marck Lumey was de leider van de Watergeuzen en één van de bevrijders van Brielle. Hij was berucht en wreed. Na de onthoofding van de edelen Egmont en Horne (1568) zwoer hij om zijn nagels niet te knippen totdat hij wraak had genomen.
Tijdens de plundertochten is geen katholiek veilig. Hij plundert een klooster in Loosduinen en de Sint Laurenskerk in Rotterdam.
De gemoederen lopen in 1573 steeds verder op. Na de dood van Musius wordt één van de vrienden van Lumey opgepakt. Als de geuzenleider dan probeeerd zijn vriend te bevrijden, wordt hij zelf gearresteerd. Een paar maanden later wordt Lumey overgebracht naar het Slot Honingen in Rotterdam.
Twee maanden later komt Lumey weer op vrije voeten. Hij wordt door Rotterdamse schutters triomfantelijk door de stad gedragen. Het kasteel wordt daarna deels verwoest door de geuzen uit wraak.
Lumey wordt een jaar later alsnog opgepakt voor het voorbereiden van een staatsgreep. Hij wordt verbannen en sterft in 1578.
Bronnen: Tettero, Wikipedia

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl