nieuws

Nieuwe details over uitbraak tbs'ers: 'Dennie heeft Tony onder dreiging van een vuurwapen uit zijn cel laten bevrijden'

Tbs-kliniek de Kijvelanden in Poortugaal
Tbs-kliniek de Kijvelanden in Poortugaal
Bij de uitbraak van twee tbs'ers uit kliniek de Kijvelanden in Poortugaal heeft de ene tbs'er de andere onder bedreiging van een vuurwapen uit zijn cel laten halen. Dat zegt 'Rob', een bewoner van de kliniek, tegen Rijnmond. Ook in het gebouw zelf blijkt te zijn geschoten. Tot nu toe was alleen bekend dat Tony van H. en Dennie M. schoten losten vanuit het taxibusje waarmee ze op de vlucht sloegen.
Tbs-kliniek de Kijvelanden in Poortugaal zit al weken potdicht. Bezoek is niet meer welkom sinds twee patiënten zich op 1 maart met een mes en pistool een weg naar buiten baanden. Alleen personeel mag het gebouw nog in en uit. Door het rondwarende coronavirus hoeven de 118 tbs'ers die er verblijven zeker tot 6 april niet op bezoek te rekenen.
Maar bellen met de buitenwereld? Dat kan nog wel. Langs die weg komt Rijnmond in contact met Rob, die al een aantal jaren in de kliniek zit. Rob, wiens echte naam bekend is bij de redactie, praat honderduit. Op zijn strafblad staan zaken waar een flinke portie geweld aan te pas kwam.
"Ik heb slachtoffers gemaakt en daar ongelooflijk veel spijt van. Wat ik precies heb gedaan, moet je maar niet publiceren. Anders is wel heel makkelijk uit te vogelen wie ik ben."
Rijnmond zit lang en ongestoord met Rob aan de lijn. "In theorie zou ik nu ook gewoon een taxi kunnen bestellen", grinnikt hij. "Zoals Dennie en Tony deden."Lees meer: Zo bestelt een tbs’er een taxi vanuit kliniek Kijvelanden

Zware jongens

Dennie M. (37) en Tony van H. (52) weten op zondag 1 maart uit de Kijvelanden te ontsnappen. Ze gijzelen een personeelslid en stappen buiten de poort in een gereedstaand taxibusje. De vluchtauto hebben ze eerder op de dag eigenhandig vanuit de kliniek besteld, mogelijk met een mobiele telefoon.
De taxichauffeur weet niet beter dan dat hij in Poortugaal bezoek moet oppikken. Tot zijn grote schrik stappen in plaats daarvan twee zware jongens in. "Dennie en Tony kwamen van Olivijn", zegt Rob. "Dat is de scherpst beveiligde afdeling, waar vluchtgevaarlijke gasten zitten."
De chauffeur wordt over de A15 naar Gelderland gedirigeerd. De rit eindigt In de buurt van het Gelderse Ochten. Daar ontstaat een vuurgevecht met de politie, waarbij Dennie wordt gedood. Tony kan worden ingerekend en zit sindsdien in de cel. Hij is niet teruggekeerd naar de Kijvelanden.
Foto: Omroep Brabant

Lijkbleek

Rob woont op een andere afdeling dan de uitbrekers. "Hemelsbreed zit er zo’n twintig meter tussen", schat hij in. Op die bewuste zondag is hij rond 16:30 uur rustig bezig met het bereiden van het avondeten. Dan, plots, is het in de kliniek een herrie van jewelste. Er loeit alarm. "Eerst het gewone alarm, maar dat ging over in gijzelingsalarm met onophoudelijk lange piepen. Nou, dan weet je: het is helemaal mis."
Op de afdeling van Rob ontstaat paniek. "Bij gijzelingsalarm is het niet de bedoeling dat mensen gaan rennen. Maar dat gebeurde wel. Iedereen was doodsbang. Ik herinner me de gezichten van de medewerkers nog goed. Lijkbleek waren ze."
Volgens het protocol moeten alle tbs'ers bij een gijzeling direct hun cel in. Ook Rob wordt ingesloten. De precieze reden krijgt hij niet te horen. Op Teletekst leest hij 's avonds wat zich in de Kijvelanden heeft afgespeeld. En dat een van de uitbrekers de vluchtpoging niet heeft overleefd. Rob is zich direct bewust van de consequenties. "Ik dacht: nu komen wij eventjes niet meer buiten."
Verbaasd is hij niet. "In de kliniek gonsde het begin februari al van de geruchten over een uitbraak. En daar waren ook aanwijzingen voor. Dennie en Tony zaten op Olivijn, de afdeling voor de meest vluchtgevaarlijke gasten. Daar was een mes vermist. Het LBB, het Landelijk Bijzonder Bijstandsteam, kwam langs om de hele afdeling uit te kammen. Maar het mes werd niet gevonden. Wel kwam er een touwladder boven water."Lees meer: Gewelddadige uitbraak Kijvelanden: ook geschoten in tbs-kliniek zelfTony Van H. wordt na de vondst van de ladder in afzondering gezet, weet Rob, en mag zijn cel niet uit. Net als Dennie M. "Maar hij kreeg op een bepaald moment weer wat meer vrijheid en mocht een paar uur per dag naar buiten. Toen heeft hij toegeslagen."
Het is Dennie die volgens Rob op 1 maart plots een vuurwapen trekt. "Onder bedreiging daarvan heeft hij een personeelslid gedwongen om de cel van Tony open te maken. Tony had een mes. Met een gijzelaar zijn ze zo richting de portier gelopen. De portier weet dat hij in geval van een gijzeling nooit de deur mag openen. Maar toen Dennie tegen Tony zei dat hij de medewerker dan maar iets moest aandoen met dat mes werd de situatie zo penibel dat de buitendeur is opengegooid."
Dennie M. Beelden: YouTube

'Klojo’s, teringlijers'

Een dag na de uitbraak meldt Rijnmond dat Dennie en Tony op hun vlucht twee nietsvermoedende wandelaars beschieten die in Poortugaal hun hond uitlaten. "Klojo’s, teringlijers", roept een van de tbs'ers, hangend uit het raam van het taxibusje.
Maar er blijken die dag al eerder schoten te zijn gelost. Rob: "Op Olivijn heeft Dennie lopen knallen op twee andere tbs’ers met wie hij ruzie had. Ook zijn er schoten gelost op een medewerkster waarvan hij vond dat ze in de weg liep. En bij de portier."
Rob heeft de knallen gehoord. "Ik dacht eerst nog dat er hard op de ijzeren nooddeuren gebonkt werd. Maar het bleek dus vele malen heftiger."Lees meer: Zijn er vaak gewelddadige uitbraken? Tien vragen over tbs en kliniek de KijvelandenPrullenbak
Namens koepelorganisatie Fivoor, waar de Kijvelanden onder valt, zegt woordvoerder Marte Beenen dat het door Rob geschetste verhaal 'in grote lijnen klopt.' Vanwege privacyregels en beroepsgeheim kan ze niet zeggen wie van de uitbrekers wat heeft gedaan. Ook wil ze de lopende onderzoeken niet frustreren.
Op 6 februari zijn volgens haar bij een kamercontrole op de afdeling voor de meest vluchtgevaarlijke personen inderdaad aanwijzingen gevonden dat er een uitbraak werd voorbereid. De verdachte tbs'er mag daarna zijn kamer niet meer af. Twee dagen later blijkt op dezelfde afdeling een broodsmeermes spoorloos. Bij een zoekactie komt in de algemene ruimte van de patiënten een touwladder tevoorschijn. "Die bleek verstopt in een prullenbak."
Op zondag 9 februari schakelt de Kijvelanden extra hulp van de LBB (Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid) in om de hele afdeling te controleren op verboden spullen. De specialistische speurders dragen wapenuitrusting.
Omdat het broodsmeermes spoorloos blijft, besluit de kliniek alle tbs'ers van de afdeling op te sluiten. Ze mogen hun kamer niet meer af. Elke dag is daarna per patiënt ingeschat of "vrijheden onder toezicht van meerdere sociotherapeuten buiten de kamer verantwoord waren."

Patiomoment

Voor alle tbs'ers blijft volgens de regels een 'patiomoment' bestaan; een uurtje buitenlucht in een ommuurde binnentuin. Rond zo'n moment is het misgegaan, ondanks het feit dat de tbs'er door meerdere medewerkers werd bewaakt. Dat gebeurde niet op de patio, maar op de afdeling zelf, zegt Beenen.
De ene tbs'er heeft met getrokken wapen de andere uit zijn kamer laten bevrijden. Bij de uitgang is de portier 'onder ernstige doodsbedreiging' gedwongen de deur te openen. De gegijzelde medewerker is volgens Beenen licht gewond geraakt. Hij zit thuis en er is professionele traumahulp voor hem beschikbaar.
De woordvoerder ontkent dat medewerkers in paniek zijn gaan rennen toen het alarm afging, zoals tbs'er Rob vertelt. "Bij het incident is eerst gewoon het alarm ingedrukt. Bij zo'n alarm lopen mensen naar het incident om te assisteren. Dit is ook gebeurd. Kort daarna is het gijzelingsalarm ingedrukt. Dat is het moment waarop medewerkers zich uit de situatie hebben teruggetrokken, conform het protocol. Niet iedereen heeft zich tijdig kunnen terugtrekken, gezien het korte tijdsbestek tussen de beide typen alarm. Een medewerker is de ontvluchtende patiënten op hun weg naar buiten tegengekomen."
Foto: MediaTV
Het mes dat de gijzelaar op de keel kreeg, is volgens Beenen niet het vermiste broodsmeermes. Wat voor mes dan wel gebruikt is, kan ze niet zeggen. "Dat moet onderzoek uitwijzen." Hetzelfde geldt voor de echtheid van het pistool.
"In de media is gezegd dat het om een balletjespistool ging", zegt Rob. "Een nepwapen dus. Maar ik heb daar zo mijn twijfels over. Het zou kunnen dat er zowel met scherp als met losse flodders is geschoten. Want in zo'n pistool kun je twee verschillende magazijnen laden. Dat zou ook het vuurwapengevecht met de politie verklaren. Want iemand die alleen een balletjespistool heeft, hoef je toch niet dood te schieten?"

'Onveilig gevoel'

De uitbraak heeft er diep ingehakt, zegt hij. Zowel bij het personeel als bij de tbs'ers zelf. "Het is een wonder dat er geen doden of zwaargewonden zijn gevallen. Iedereen hier realiseert zich dat hij of zij door z'n kop geschoten had kunnen worden. Dat voelt heel onveilig allemaal. Zelfs op de zwaarst beveiligde afdeling kunnen blijkbaar wapens naar binnen komen. Nou, dacht ik na de uitbraak, wat als ik ruzie krijg met mijn buurman? Heeft die misschien ook een wapen op zijn cel liggen?"
Na de vlucht van Dennie en Tony is de kliniek van onder tot boven uitgespit. Daarbij zijn volgens de woordvoerder een mobiele telefoon, simkaarten en sporen van drugs gevonden.Lees meer: De Kijvelanden wordt uitgekamd na ontsnapping tbs'ersVoor de tbs'ers geldt sindsdien een nog strenger regime. Bezoek is niet meer welkom en alle patiënten zitten langer op hun kamer dan voorheen.
"Ik mis mijn familie en mijn partner", zegt Rob. "Daar heb ik echt wat traantjes om gelaten. Ik vind het onmenselijk hoe ze nu met ons omgaan, want wij hebben helemaal niks met die uitbraak van die Dennie en Tony te maken."

De hel

"De Kijvelanden is niet mijn eerste tbs-kliniek", gaat hij verder. "Toen ik jaren geleden in de andere instelling aankwam, vond ik het er verschrikkelijk. En ook daar heb ik heel wat gekkigheid meegemaakt. Nu zeg ik: mag ik alsjeblieft terug? In vergelijking met die kliniek is de Kijvelanden pas echt de hel."
"Een van de tbs'ers hier heeft een krantenkop op zijn deur geplakt", zegt hij. "Als die deur openstaat, kun je die lezen. Ik houd me er een beetje aan vast. De tekst? 'Ook in de hel moet je blijven lachen'…."

Wil jij ook een ervaring over de Kijvelanden delen? Mail dan naar ingrid.smits@rijnmond.nl.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl