Slapen in Duitse bunker: nog even geduld

Weg is alle smerigheid en graffiti binnen in de voormalig telefoonbunker. "Hier zaten in de oorlog twee soldaten, technici, en kwamen alle telefoonverbindingen van de vesting Hoek van Holland bij elkaar", legt De Krom uit. "Het was een heel belangrijk centraal punt voor de commandanten een stukje verder. Nu wordt het de slaapkamer", zegt De Krom terwijl hij in de 1,90 meter hoge betonnen onderste ruimte staat. Er is inmiddels elektriciteit, stromend water, Internet en een afvoer. Een bouwkacheltje maakt de bunker zelfs aangenaam. "We zijn nog bezig met de douche en het toilet en dan volgt de keuken en kunnen we de boel gaan inrichten."

Het Project Cocondo, de naam die Peter de Krom aan de ontwikkeling van voormalig Duitse bunkers gaf, had behoorlijk wat voeten in de aarde. "We zijn al zo'n vier jaar bezig en hebben acht vergunningen voor dertig vierkante meter en we hebben te maken met vijf verschillende grondeigenaren", lacht De Krom. Toch lijkt een officiële opening aanstaande. Inmiddels loopt er een crowdfundactie om de bunker in te richten. "Met het geld willen we jongen ontwerpers de kans geven om de bunker in te richten. Je kunt bijvoorbeeld als proefslaapnachten boeken maar wees snel want het gaat hard", zegt De Krom die ook als professioneel fotograaf een bekend gezicht is in zijn woonplaats Hoek van Holland.

Op de witte wanden aan de binnenkant van de bunker zien we een opvallend gekleurde streep. "Dat is de originele ondergrond van graffiti. "Hiermee laten we ook de naoorlogse geschiedenis van deze bunker", vertelt De Krom. "Er werd gespeeld hier, fikkie gestookt, ik heb er zelfs een kinderfeestje gehouden, die sporen zitten allemaal in die sierlijn op de muur en ook de Duitsers maakten op de muren vaak een sierlijn."

Als alles meezit hoopt Peter de eerste slapers in april al te verwelkomen. "Ik ben ook zeer benieuwd hoe Duitse toeristen gaan reageren. We hebben onze website inmiddels wel in het Duits vertaald maar geen niet specifiek adverteren daar. Het mooiste is als de Duitsers uit eigen beweging de keuze maken om hier te recreeren. We willen eigenlijk een heel vredig verhaal hier binnen gaan vertellen. We zijn ook aan de slag gegaan met thema's als duurzaamheid en circulariteit. Kijk naar de terrazzovloer met vloerverwarming binnen. Geheel gemaakt van puin van een gesloopte Duitse bunker, net als andere bouwmaterialen hier."

"We vertellen hier ook de geschiedenis. We zijn inmiddels 75 jaar verder. Ik spreek wel eens mensen in Duitsland hierover en het ligt gevoelig. Er zijn al meer bunkers in Nederland waar je kunt slapen en daar zitten verbazingwekkend genoeg voornamelijk Duitsers", lacht De Krom. "De nieuwe Duitse generatie is ook nieuwsgierig naar dat verleden en die vertellen we hier ook. We willen eigenlijk een heel vredig verhaal hier binnen gaan vertellen ook aan de Duitse toerist die hier toch al voltallig aanwezig is in de Hoek. We zijn heel benieuwd."

Het interieur wordt momenteel gebouwd. "We werken veel met stadshout uit Rotterdam, bomen die weg moeten of zijn omgewaaid. Op de Keilewerf in Rotterdam wordt nu bijvoorbeeld de keuken gebouwd. Meubels worden nog gebouwd, stoffering moet nog gebeuren, verlichting, dat hopen we allemaal met de crowdfunding te kunnen bekostigen." De grootste uitdaging was wel om alle toestemmingen en vergunningen te krijgen en het uitdokteren hoe dit kan in harmonie met de natuur, met de omgeving, met de eigenaren. Ik vind het gewoon leuk om aan iets heel nieuws te werken", besluit De Krom, die met meer bunkers in het Nederlands duingebied plannen heeft.