ERASMUS MC
Erasmus MC: 'Scholensluiting tijdens coronacrisis in 2020 was achteraf gezien onnodig'
De scholen hadden tijdens de eerste golf van de coronapandemie niet dicht gehoeven. Dat zeggen onderzoekers van het Rotterdamse Erasmus MC. Ze hebben een computermodel ontwikkeld voor als in de toekomst een soortgelijk virus om zich heen grijpt. Het model voorspelt welke effecten bepaalde maatregelen kunnen hebben. Voor het model zijn regionale gegevens gebruikt die tijdens de coronacrisis vaak niet bekend waren.
De onderzoekers van het Erasmus MC noemen het een game. Ze hebben in het 'spel' verschillende scenario's uitgewerkt en simuleren hoe mensen in Nederland wonen, werken en reizen. Vervolgens gooien de gebruikers een dobbelsteen. Soms gaat de simulatie naar links, soms naar rechts.
Wat gebeurt er bijvoorbeeld als beleid op gemeentelijk niveau zou zijn gevoerd? "Het model laat zien wat er zou zijn gebeurd als tijdens de eerste coronagolf andere keuzes zouden zijn gemaakt", zegt Sake de Vlas, hoogleraar Infectieziektemodellering bij het Erasmus MC. Met de kennis van nu zou in plaats van een volledige lockdown volgens hem gekozen zijn om slechts een paar gemeentes dicht te gooien.
Gebleken is dat de schoolsluiting heel weinig heeft bijgedragen aan het uiteindelijke effect van de lockdown.
Mede-onderzoeker Luc Coffeng geeft toe dat het achteraf natuurlijk makkelijk praten is. "We begrepen de ziekte toen nog niet goed. We hadden geen middelen om de epidemie te monitoren. Dat is nu heel erg veranderd. We hebben nu rioolmonitoren waarmee we precies kunnen achterhalen waar en in welke mate het virus voorkomt."
Het model laat zien wat epidemiologisch gezien de uitkomsten van andere keuzes zouden zijn geweest. Of dit politiek gezien ook de juiste keuzes zijn is een ander verhaal, zeggen de onderzoekers.
Economische en maatschappelijke gevolgen
Voor hun onderzoek combineerden ze tal van gegevens om een zo realistisch mogelijke simulatie te kunnen maken. "Daarvoor hebben we anonieme signalen gebruikt van mobiele telefoons en gegevens van Google. Uit die combinatie konden we bijvoorbeeld afleiden hoe de mobiliteit veranderde toen de scholen dichtgingen", zegt Coffeng. Ook de leeftijd van mensen en hun activiteiten op bepaalde momenten. Of ze thuis waren, op school of op hun werk.
Eén van de dingen die het onderzoek heeft aangetoond is het effect van de schoolsluiting. Die bleek bijna verwaarloosbaar klein. De Vlas legt uit: "We hebben allemaal onderdelen uit die eerste lockdown uit elkaar geplozen. Daaruit is gebleken dat de schoolsluiting heel weinig heeft bijgedragen aan het uiteindelijke effect van de lockdown. Het verminderen van de mobiliteit heeft een veel grotere bijdrage geleverd."
Een onvoldoende voor de bestuurders van toen?
Hebben de bestuurders hun werk dan slecht gedaan in 2020? Nee, zeggen de ontwikkelaars van het spel. "We wisten toen nog maar heel weinig van het virus en moesten dus wel voorzichtig blijven. Maar onze studie geeft wel inzicht in de mogelijkheden. Het laat zien dat je met de juiste gegevens in de toekomst een regionale aanpak kunt overwegen."
Het doel van het model is volgens de onderzoekers dan ook om de overheid beter voor te bereiden op een volgende pandemie. De resultaten van hun onderzoek worden dinsdag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift eLife.