nieuws
Prentbriefkaarten van Rotterdam
ROTTERDAM - De prentbriefkaarten van Rotterdam geven een mooi beeld van de stad. Het Stadsarchief Rotterdam heeft een uitgebreide collectie ansichtkaarten.
Een ansichtkaart is een kaart met op één kant een afbeelding. In de eerste periode dat de kaarten gemaakt en verstuurd zijn - eind 19e eeuw - worden ze ook wel aanzichtkaart genoemd. Dat verklaart ook de term: het is een kaart met een aangezicht (plaatje) voorop. Ansichtkaart is ook een verkorting van het Duitse woord Ansichtspostkarte.
De ontwikkeling van de ansichtkaart begint in de jaren 80 van de 19e eeuw als de postwet wordt aangepast en het monopolie op het uitgeven van postkaarten komt te vervallen. Uitgevers kunnen nu ook kaarten op de markt brengen.
Tot het jaar 1905 mag in Nederland de achterkant van een ansichtkaart alleen gebruikt worden om naam en adres op te schrijven. Dat staat dan ook gewoon midden op de kaart. Pas later wordt de achterkant 'in tweeen gedeeld' waardoor er ook plek komt voor een boodschap van de afzender.
Het schrijven van een berichtje aan de geadresseerde kost wel geld! In 1927 moet een postzegel van 2 cent geplakt worden op een ansichtkaart maar dan mag alleen de afzender vermeld worden. Als er meer tekst op staat, dan moet er voor 5 cent aan postzegels geplakt worden.
Om dat te omzeilen wordt er vaak iets onder te postzegel geschreven. Kleine priegelberichtjes die pas leesbaar worden als de postzegel van de kaart wordt geweekt. Om de geadresseerde daarop te wijzen, schrijft de afzender ergens op de kaart 'z.o.p.', dat staat voor 'zie onder postzegel'.
Tot het begin van de jaren 60 van de vorige eeuw is het versturen van een ansichtkaart met alleen afzender goedkoper (4 cent) dan wanneer er tekst bij staat (8 cent). Op een brief moet in die tijd een postzegel van 12 cent.
De prentbriefkaarten uit Rotterdam worden door het Stadsarchief Rotterdam verzameld. De plaatjes op de kaarten geven een goed beeld van de stad. Ze worden bewaard in oude verzameldozen.
Het Stadsarchief is één van de deelnemers aan de Museumstraat. Rotterdamse musea gaan op reis en trekken bij mensen in huis in. Bewoners zijn dan museumdirecteur voor één dag. Het Stadsarchief neemt de prentbriefkaarten met afbeeldingen van die straat en wijk mee en boeken over de geschiedenis van de wijk.
De Museumstraat is de eerste twee weekenden van juni. Eén van de deelnemende straten is de Jericholaan in Rotterdam-Kralingen (foto).
