VERGETEN VERHALEN

Waar nu de Coolsingel loopt, hield Rotterdam vroeger op

De vernieuwde Coolsingel wordt zaterdag officieel in gebruik genomen. Eén van Rotterdams beroemdste straten ligt nu in het hart van de stad. Het is nauwelijks voor te stellen dat het ooit de westvest was, de grens van de stad aan de westkant. “Wat nu de Coolsingel is, was lange tijd de grens van de stad. Daar hield de stad op”, legt Rob Noordhoek van Museum Rotterdam uit.
Het verhaal van de westvest begint in de veertiende eeuw. Rotterdam is dan een jonge nederzetting. In het jaar 1270 is de dam in de Rotte gelegd. Daarna ontstaat er steeds meer bewoning rond de dam. De ontstaansgeschiedenis van Rotterdam begint op de plek waar nu de Hoogstraat de Binnenrotte kruist.

Vesting

In 1340 krijgt Rotterdam stadsrechten en in 1358 mag de stad zich gaan omvesten. Dat betekent dat er een verdedigingswal mag worden aangelegd. Aan de westkant van Rotterdam wordt de Coolvest gegraven. De naam verwijst naar de veste aan de kant van de polder Cool.
Eeuwenlang is de Coolvest de grens van de stad. De straat langs de Coolvest wordt de Coolsingel. De naam ‘singel’ komt van omsingelen, de buitengrens dus. In de straatnamen Westersingel en Goudsesingel komt dat terug. Op een kaart uit 1694 is goed te zien hoe de Coolvest dan nog steeds de westgrens van de stad is.
Zo zag Rotterdam eruit met de Coolvest als stadsgrens
Over de gracht zijn bruggetjes aangelegd. Zo kunnen de Rotterdammers over de Binnenwegbrug naar de overkant. Die brug ligt in het verlengde van de Binnenweg (nu Binnenwegplein). Even verderop is ter hoogte van de Raamstraat (nu stadhuis) het zogenaamde Comediebruggetje. Dat loopt richting het Tivolitheater waar veel comedie wordt gespeeld.
Op de voorgrond het Comediebruggetje, op de achtergrond de kale vlakte na de sloop van de Zandstraatbuurt (ca 1914)
Op de voorgrond het Comediebruggetje, op de achtergrond de kale vlakte na de sloop van de Zandstraatbuurt (ca 1914) © Stadsarchief Rotterdam
De Coolvest blijft tot ongeveer 1900 als gracht bestaan. De stad heeft zich dan verder naar het westen ontwikkelt en aan de Coolvest staat dan al een aantal belangrijke gebouwen zoals het Coolsingelziekenhuis en de Passage.
In die periode ontstaat het plan om van de Coolsingel een boulevard met internationale allure te maken. De Coolvest moet daarvoor worden gedempt. “Dat gebeurt in delen. Als eerste in 1901 het stukje vanaf de Binnenwegbrug tot de Van Oldebarneveltstraat”, zegt Anne Jongstra van het Stadsarchief Rotterdam.
De bouw van het Stadhuis in de jaren 1914-1920 speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de moderne boulevard. Een complete woonwijk moet ervoor plaats maken. Zowel in het Stadsarchief Rotterdam als in Museum Rotterdam zijn daar tastbare herinneringen aan.
De Zandstraatbuurt aan de Coolvest moest wijken voor het stadhuis
Op schilderijen en foto’s van de Coolvest en de Coolsingel is Molen De Hoop een belangrijk herkenningspunt. De molen is gesloopt in 1920. De plek van de molen op de huidige Coolsingel zou ongeveer voor het beursgebouw zijn.
De Coolvest vanaf molen De Hoop (ca 1882)
De Coolvest vanaf molen De Hoop (ca 1882) © Stadsarchief Rotterdam
De Coolvest in 1901 met molen de Hoop en rechts het Erasmiaans Gymnasium
De Coolvest in 1901 met molen de Hoop en rechts het Erasmiaans Gymnasium © Stadsarchief Rotterdam
Melkmarkt aan de Coolsingel met op de achtergrond de Laurenstoren (1912)
Melkmarkt aan de Coolsingel met op de achtergrond de Laurenstoren (1912) © Stadsarchief Rotterdam
De Coolvest thv de Kruiskade (1910)
De Coolvest thv de Kruiskade (1910) © Stadsarchief Rotterdam
De Coolsingel in 1919 met op de achtergrond het stadhuis in aanbouw
De Coolsingel in 1919 met op de achtergrond het stadhuis in aanbouw © Stadsarchief Rotterdam

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl