nieuws
Knokploeg Rotterdam-Zuid, verzet in de oorlog
ROTTERDAM - Lange Jan, Bolle Piet en Kleine Kees. Dit zijn de schuilnamen van mannen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet zitten. Deze drie heren zijn de grondleggers van de Knokploeg Zuid. Onderduikorganisaties hebben dringend behoefte aan distributiebonnen en persoonsbewijzen. Daar zorgen de knokploegen voor, door middel van overvallen op distributiekantoren of bevolkingsregisters.
De knokploegen zijn georganiseerd, naast Knokploeg Zuid, is er de landelijke organisatie. KP Zuid wordt opgericht in het voorjaar van 1944. De leider is Jan Engberts (Lange Jan), hij heeft als enige uit de ploeg een militaire training gehad.
De knokploeg komt ook buiten de eigen regio. In juli 1944 wil de ploeg een klein distributiekantoor in de buurt van Utrecht overvallen. Ze vertrekken met vier leden richting Utrecht en stoppen in IJsselstein om de laatste plannen door te bespreken in een café. Tegenover het café ligt een distributiekantoor dat onder zware beveiliging staat. Het valt de politie op dat er vier onbekende mannen het café zijn. De burgemeester stuurt de politie erop af.
Hier valt het de politiemannen op dat de vier mannen verdacht bezig zijn en de politiemannen gaan erop af. Kees Bitter (Kleine Kees) pakt zijn pistool en schiet de agenten neer. De leden van de knokploeg gaan er vandoor, maar de mislukte actie kost Lange Jan zijn positie als leider. Jan Engberts wordt afgezet en Kees Bitter wordt benoemd tot nieuwe leider.
Bitter zorgt ervoor dat de knokploeg Den Haag zich aansluit bij knokploeg Rotterdam Zuid.
Kort daarna wordt de leider van de Haagse ploeg gearresteerd en vervolgens ook een groot deel van de ploeg. De mannen wordt later gefusileerd op de Waalsdorpervlakte.
Ook Kees Bitter wordt opgepakt. Dat leidt tot doorzoeking van de huizen van KP'ers in Rotterdam Zuid en worden er mensen gearresteerd en voor verhoor meegenomen. Het oude stamhuis aan de Smeetlandschedijk wordt door de Sicherheitsdienst in brand gestoken.
Dit roept vragen op, wat is de rol van Kees Bitter hierin? Wellicht is Kees doorgeslagen tijdens verhoor. Hij is zelfs gesignaleerd tijdens de Razzia van Rotterdam op 10 en 11 november 1944 in een SD-uniform. De KP leiding besluit hem op te sporen. Kees Bitter wordt gevonden in Sliedrecht. De Knokploeg Rotterdam Centrum verhoort hem verschillende keren. Hij geeft uiteindelijk toe het hoofd van de Sicherheitsdienst te kennen en het uniform gedragen te hebben. De arrestaties in Rotterdam, Den Haag én Amsterdam zijn ook aan Bitter te wijten. Verder bekent hij de leider van de Haagse knokploeg verraden te hebben, wat heeft geleid tot de arrestaties en executies van een groot gedeelte van die ploeg. Bitter wordt schuldig bevonden en door het verzet geliquideerd.
Er komt een nieuwe leider voor knokploeg Zuid, Eduard Schilderink. Ze gaan met een aantal gewaagde acties door, bijvoorbeeld met de speciale havensabotageploeg. Deze moet voorkomen dat de Duitsers schepen laten zinken in de Rotterdamse waterwegen. De Duitsers willen de wegen blokkeren met wrakken zodat alle eventuele hulp er niet door kan.
De hele ploeg Rotterdam Zuid begint zich op te maken voor de bevrijding van Rotterdam. De knokploeg gaat samen met Raad van Verzet, waarmee ze het achtste bataljon vormen. Die op haar beurt weer deel uit maakt van de Binnenlandse Strijdkrachten.
Op 5 mei komen er allerlei verwarrende berichten binnen. De bekendmaking dat de Duitsers capituleren maar ook dat Duitsers zich hier niks van aantrekken. Na 5 mei spelen er nog verschillende drama's af, waarbij enkele leden van het achtste bataljon het leven laten.
Zo hangt er bijvoorbeeld op de servicegarage aan de zuidkant van de Maastunnel een eenvoudig wit kruis. Ter nagedachtenis aan twee KP-leden die op 6 mei, na de bevrijding, tijdens een schietpartij met leden van de Kriegsmarine zijn omgekomen.
Dit is een verhaal uit het OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam.
