"Ga brandbommen te lijf met emmer zand en natte dweil"

De Luchtbeschermingsdienst is opgericht in 1936. De dienst moet de bevolking beschermen tegen luchtaanvallen tijdens de oorlogsjaren. De dienst zorgt bijvoorbeeld voor schuilkelders en gasmaskers. Elke stad krijgt een Luchtbeschermingsplan dat is bedoeld om de inwoners te informeren over het doel van de L.B.D.

De L.B.D. wordt onderverdeeld in een aantal afdelingen.

Deze wordt ook wel de Uitkijk- en luisterdienst genoemd. De afdeling houdt zich bezig met het controleren van de verduisteringsmaatregelen die tijdens de oorlog gelden. Steden en dorpen moeten helemaal donker zijn, om te voorkomen dat ze als herkenningspunt voor vliegtuigen dienen. Vanuit bijvoorbeeld kerktoren wordt er gepost. Bij een aanstaande luchtaanval zorgt de waarschuwingsafdeling voor het luchtalarm.

De taak van deze afdeling is het aanvullen van de politie, bewaking van de openbare weg, het nemen van ordemaatregelen en het leiden van het verkeer.

Vrijwilligers onder leiding van technisch personeel van de gemeente houden zich bezig met het opruimen van puin na luchtaanvallen.

Artsen en verpleegkundigen houden zich vooral bezig met het opleiden van EHBO-vrijwilligers die kunnen worden ingezet in ziekenhuizen.

De L.B.D. komt in alle stadswijken en dorpen. Per 200 a 300 gezinnen wordt een blokploeg ingesteld die onder leiding staat van een blokhoofd. Het blokhoofd wordt door de overheid ingesteld en zijn voornaamste taak is het leiding geven in moeilijke situaties. De blokploeg moet de het blokhoofd assisteren en helpen met bijvoorbeeld het uitdelen van gasmaskers aan de bevolking.

De leden van de L.B.D. zijn herkenbaar aan een mouwband. De mouwband wordt later vervangen door een mouwschild.

De L.B.D. moet het publiek voorlichten over hoe te handelen in het geval van luchtalarm of bombardement. Daar wordt folders gemaakt maar ook een gezelschapsspel. Het spel 'Wij Spelen en Leeren Zelfbescherming' is op papier gedrukt volgens het principe van ganzenbord.

Aan bod komen onder meer effectief verduisteren, wat te doen bij een luchtalarm en hoe blus je een brandbom. Het OorlogsVerzetsMuseum in Rotterdam heeft zo'n spel in de collectie.

De instructies van het spel zijn naïef:

- ruim de zolder op

-plak de ramen af

- ga brandbommen te lijf met een emmers zand en een natte dweil

De realiteit van de gevolgen van de bombardementen op Rotterdam leert dat de ondanks alle goede bedoelingen, de bevolking eigenlijk niet is voor te bereiden op de verschrikkingen van een oorlog.

Vrijwel direct na de bevrijding wordt de L.B.D. opgeheven en vervangen door de Dienst Bescherming Bevolking, de B.B.