nieuws
Dossier bomaanslag Coolsingel 1938 nu openbaar
ROTTERDAM - Het is 23 mei 1938. De Coolsingel in Rotterdam is het toneel van bomaanslag. Het slachtoffer is Jevhem Konovalec uit Oekraine. Hij is de leider van de Organisatie van Oekraiense Nationalisten. Konovalec komt om en twee omstanders raken zwaargewond.
Het politiedossier van deze zaak bevat gedetailleerde omschrijvingen. Zo meldt een agent: "op de plaats des misdrijfs werden gevonden: a. tal van kleine stukjes vleesch, blijkbaar afkomstig van het uit elkaar gereten middengedeelte van het lichaam van den doode; b. in een wijden circel over het trottoir verspreid, tal van stukjes verwrongen blik; c. stukken van van mannenkleding, beneverns een gedragen hoed met een Weensch merk".
Er is nu meer bekend over deze zaak omdat de stukken onlangs openbaar zijn geworden. Talloze overheidsarchieven worden vrij gegeven als de zogeheten openbaarheidsbeperking vervalt. De termijn van openbaarheidsbeperking kan verschillen. Zo zijn er archieven die na 30, 50 of 75 jaar openbaar worden.
Voor archieven met een openbaarbaarheidsbepering van 75 is het jaar 1938 nu vrijgekomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor stukken uit het Politiearchief.
In het Politiearchief van 1938 zitten de dossiers over de bomaanslag in Rotterdam. De aanslag op de Oekrainse vrijheidheidsstrijder wordt op gepleegd op klaarlichte dag op de Coolsingel, voor het filmtheater Lumière. Konovalec is net het nabijgelegen Hotel Atlanta uitgewandeld, met een doos chocolaatjes. Dat is een cadeautje van een kennis die hij in het hotel heeft ontmoet. De doos bevat een bom met tijdsmechanisme. Bij één van de voorbijgangers die zwaargewond raakt door de aanslag, moet het horloge van Konovalec operatief uit de hals worden gehaald.
De kennis die de doos met chocola heeft gegeven blijkt later een agent van de Sovjet Veiligheidsdienst NKVD te zijn. Politiek Den Haag is in rep en roer. De NSB waarschuwt voor het 'bolsjewitisch gevaar dat onder de ogen van ons volk is gebracht' en de communisten noemen Konovalec 'een fascistische terrorist'.
Het Stadsarchief Rotterdam heeft het Rotterdamse politiedossier van de bomaanslag. Het rapport van 76 pagina's is nu dus openbaar en de details die erin beschreven worden, zijn behoorlijk bloederig.
De resten van Jevhem Konovalec zijn begraven op begraafplaats Crooswijk in Rotterdam. Daar is 50 jaar na de moord in 1988 nog een uitgebreide herdenking gehouden.
