Terug in de tijd via Twitter: de meidagen van 1940 in Rotterdam van uur tot uur

Rotterdam ligt vanaf het moment dat de Duitsers ons land binnenvallen in de frontlinie. In de nacht van 9 op 10 mei 1940 wordt vliegveld Waalhaven aangevallen en landen watervliegtuigen op de Maas.

Een paar dagen van strijd, onzekerheid, boosheid en angst volgen. Het Duitse bombardement op het centrum van de stad op 14 mei maakt een einde aan de strijd. Rotterdam geeft zich over en niet veel later capituleert Nederland.

Via het twitteraccount @brandgrens1940 laten Museum Rotterdam, het Stadsarchief Rotterdam en het Mariniers Museum vanaf zondagavond de stemmen van toen tot leven komen. Door het twitterproject zijn de gebeurtenissen van 81 jaar geleden in Rotterdam van uur tot uur en soms van minuut tot minuut te volgen.

“De berichten zijn gebaseerd op dagboeken, getuigenverhalen en strijdverslagen uit mei 1940”, legt Rob Noordhoek van Museum Rotterdam uit. Hij heeft zich verdiept in alle bronnen en stelt de tweets samen.

“Omdat ook gebruik gemaakt wordt van dagboeken, klopt het niet altijd. Dagboeken geven wel een mooi beeld van de onzekerheid en de verwarring.” Tweets die zijn gebaseerd op dagboeken krijgen de hashtag #dagboek mee, zodat de lezers van nu weten het geen feitelijke informatie is.

Op 12 mei 1940 schrijft iemand in zijn dagboek: "Mensen staan in groepjes en bespreken de toestand. Geruchten, geruchten en nog eens geruchten. Wantrouw alles." Er is ook een fragment uit een dagboek van 14 mei rond 13:30 uur, het moment dat de Duitse bommen vallen: "De schuilkelder houdt! Al slingeren we als een schip. Ik vrees dat de laan in puin ligt. Misschien iedereen dood".

De hashtag #strijd wordt gebruikt voor de tweets met informatie uit strijdverslagen en andere officiële bronnen. Zo komt op de avond van 10 mei het volgende bericht: "Defecte radio’s maken communicatie tussen de Duitse troepen aan beide kanten van de bruggen vrijwel onmogelijk. Met motoren worden verwoede pogingen gedaan om berichten over de brug te brengen. Ze komen steeds weer onder zwaar Nederlands vuur."

De combinatie van de feitelijke berichten en de dagboekfragmenten, maakt dat de lezer een stap terug in de tijd doet. De dagen worden bijna beleefd zoals toen. Noordhoek: “Het is een andere vorm van herdenken, we doen dit omdat veel mensen thuiszitten en niet naar de officiële herdenking kunnen.”

Niet alleen het twitterproject herdenkt het bombardement op een andere manier. De buitenexpositie Vooroorlogs Rotterdam is van 7 tot en met 18 mei op tien plaatsen in de stad te zien. Er staan grote foto’s van die plek in vooroorlogs Rotterdam. Via een QR-code kan meer informatie over de situatie van toen opgevraagd worden.

Daarnaast is de brandgrenswandeling nieuw leven in geblazen. Sinds 14 mei 2010 is de brandgrens van het bombardement gemarkeerd. De wandeling loopt langs deze brandgrens. De route is te downloaden via de website brandgrens.nl

De Rotterdamse herdenking van het bombardement vindt op 14 mei plaats met alleen genodigden. Vanwege de coronamaatregelen is een algemene bijeenkomst niet mogelijk. De herdenking in aanwezigheid van onder anderen burgemeester Aboutaleb en demissionair vice-premier De Jonge is live te zien op TV Rijnmond en via Rijnmond.nl De uitzending begint vrijdag om 13:00 uur.