nieuws
Razzia van Rotterdam, 70 jaar geleden
ROTTERDAM - Rotterdammer Jan Kaptein is 17 jaar oud als hij in november 1944 een bevel in de brievenbus krijgt. Het is een bevel van de Duitse bezetter: alle Rotterdamse mannen van 17 tot en met 40 jaar moeten zich melden voor de arbeidsinzet. De stad wordt hermetisch afgesloten en alle straten worden uitgekamd. De mannen moeten voor hun huis op straat gaan staan.
En daar staat Jan in de Carnisselaan in Rotterdam-Charlois. "Mijn moeder met tranen in haar ogen achter de ramen", vertelt hij. Op 10 en 11 november 1944 worden er meer dan 50.000 Rotterdamse mannen weggevoerd uit de stad. De 17-jarige Jan Kaptein wordt vanaf de Stieltjesstraat met een kolenlichter over gebracht naar Amsterdam. De tocht gaat verder via het IJsselmeer, Kampen en kamp Wezep naar Zwolle. Daar moet hij loopgraven hakken.
Kaptein is één van de mannen die zijn verhaal over de Razzia van Rotterdam heeft verteld aan leerlingen van het Erasmiaans Gymnasium. De scholieren hebben meegewerkt aan de website derazziavanrotterdam.nl Een project van het Stadsarchief Rotterdam en het OorlogsVerzetsMuseum in Rotterdam. De leerlingen hebben ook onderzoek gedaan in dagboeken en brieven.
Jan Kaptein vertelt hen over de honger en het zware week dat hij moet doen. Een halfje brood per week is al het eten dat hij krijgt. Als in december 1944 de kerstpakketten voor de Duitsers komen, moet hij die met een aantal anderen vervoeren. Brood, kaas en boter, de mannen die al zo lang nauwelijks te eten hebben, besluiten ervan mee te nemen. Ze komen er niet mee weg. De Duitsers komen erachter. Kaptein en negen ander geven zichzelf aan: "Je kan kwalijk een ander laten opdraaien voor je daden".
Lopend terug uit Duitsland
De angst over de straf die hem boven het hoofd hangt is ook onderwerp van het verhaal aan de scholieren. Jan Kaptein komt na de bevrijding lopend terug naar Rotterdam. Op een zondagmiddag is hij weer thuis: "Toen kwam ik de Carnisselaan in en werd juichend door mijn moeder binnen gehaald, ze was zielsgelukkig".
Het project heeft bij de scholieren een onuitwisbare indruk achter gelaten, één van hen vertelt: "Als ik nu door de stad fiets, langs de tramremise of het stadion, denk ik aan wat hier gebeurd is. Ik kijk met andere ogen naar deze plekken".
De Razzia van Rotterdam wordt maandag 10 november herdacht in het Feyenoord Stadion in aanwezigheid van mensen die het hebben meegemaakt en nabestaanden. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam houdt een toespraak en leerlingen van het Erasmiaans Gymnasium zullen aanwezig zijn.
