nieuws

Sinterklaas in oorlogstijd

ROTTERDAM - Het Sinterklaasfeest van 1944 is aan de meeste Rotterdamse kinderen voorbij gegaan. De hongerwinter in de oorlog maakt dat er vrijwel niets is om een feestelijk Sinterklaas te kunnen vieren. Geen cadeautjes, geen snoepgoed.
In de eerste jaren gaat Sinterklaas tijdens de Tweede Wereldoorlog wel door. Het is wat moeilijk om aan cadeautjes te komen en er is geen grote intocht, maar de Sint komt wel naar Rotterdam. Hij bezoekt onder meer de noodtehuizen die vanwege het bombardement zijn opgezet. In de krant staan recepten voor pepernoten met aardappelmeel en kaneelsurrogaat.
De Duitsers hebben hun eigen visie op Sinterklaas. Voor de bezetter is hij een oeroude Germaanse god, die de oogst van de zomer heeft verzameld en aan het begin van de winter al dit lekkers naar de mensen brengt. Zwarte Piet wordt Ruprecht genoemd, omdat hij een afstammeling van de Germaanse God Wodan is. Het Sinterklaasfeest wordt tijdens de oorlog wel uitgebreid gevierd voor de kinderen die bij de Jeugdstorm zitten, vooral kinderen van NSB'ers.
Hoe het Sinterklaasfeest gevierd is binnenshuis gevierd wordt, verschilt uiteraard. De rijke gezinnen kunnen vaak nog wel iets regelen. Dat blijkt uit een dagboekfragment van Abraham Nolst Trenité, dat is opgenomen in de collectie van het Stadsarchief Rotterdam: "We hebben met de Chabotjes Sinterklaas gevierd, het was een reuze keet!Ik heb een klokje, leren fietshandschoenen en scheerspullen gekregen. We hadden broodbonnen van de Bassen gekregen en zodoende hadden we volop banketletter en speculaas!"
In 1944 is St. Nicolaas bij de meeste huizen in Rotterdam 'stilletjes voorbij gereden'. Voor Ben Stroman is dat een reden om een jaar later - Nederland is inmiddels bevrijd - een boekje te schrijven met de titel 'Waarom St. Nicolaas in 1944 niet bij de Rotterdamsche kindertjes kon komen rijden'. Dat boekje is te vinden in het Stadsarchief Rotterdam.
In het verhaal van Ben Stroman blijkt dat de stoomboot van Sinterklaas met al het snoepgoed getorpedeerd door de Duitsers. Sinterklaas en de Pieten hebben toen het vliegtuig genomen naar Rotterdam. Bij aankomst schrikt de Sint zich naar als hij de gebombardeerde stad ziet en de lege dichtgetimmerde winkels. Op de fiets gaat Sinterklaas naar de boeren om toch wat lekkers voor de kinderen te bemachtigen. Niemand wil hem iets geven, maar op het laatst weet hij zijn mooie mantel en het pak van Zwarte Piet te ruilen voor iets te eten. Na de barre tocht zijn Sint en Piet zo kou en moe, dat ze in slaap vallen en zich verslapen voor het Sinterklaas-feest.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl