'La grande dame' van de deltawerken wordt opgeknapt

De schuifdeur van de Hollandsche IJsselkering is tachtig meter breed, dertien meter hoog en weegt 480 ton. Dat is vergelijkbaar met het gewicht van een groep van zesduizend mensen van tachtig kilo. Deze loodzware deur moet zakken als er hoog water op komst is en dat komt nu zo'n drie tot vier keer per jaar voor.

Slijtage is niet de belangrijkste reden voor een opknapbeurt. Dat is namelijk de stijgende zeespiegel. De verwachting is dat we door klimaatverandering vaker geconfronteerd gaan worden met stormen en hoge waterstanden. De Hollandsche IJsselkering moet dan mogelijk ook vaker sluiten om te voorkomen dat teveel water landinwaarts stroomt.

"Zeespiegelstijging treedt wereldwijd op, maar zeker ook in Nederland. Daarom willen we dat de kering robuuster wordt dan die was. Zo beschermen we het achterland nog beter tegen hoog water", vertelt Marion Tusveld, hoofd waterkeringen bij Rijkswaterstaat. Dat robuuster maken betekent sterkere kabels en een back-up bij storingen.

De Hollandsche IJsselkering heeft als bijnaam 'la grande dame', omdat ze de oudste waterkering is van Nederland. Tijdens de watersnoodramp van 1953 is het gebied achter Capelle en Krimpen op een haar na ontsnapt aan een ramp. Als een dijk was doorgebroken, was alles ondergelopen. Een jaar na de ramp werd al begonnen met baggerwerkzaamheden en in 1958 werd de kering in gebruik genomen.

Het belangrijkste onderdeel om de waterkering in werking te zetten, zit hoog verstopt in de torens. Daarin zit de aandrijfmechaniek, ook wel trommels genoemd. Al draaiende kunnen die de kabels laten vieren of ophalen.

Het nieuwe onderdeel is gemaakt op de scheepswerf van Hollandia Services aan de overkant in Krimpen. Dat was niet een kwestie van de bouwtekeningen uit de jaren '50 erbij halen en eenzelfde katrol namaken. "We hebben de hele ruimte boven in de toren 3D-gescand om echt goed inzichtelijk te krijgen hoeveel ruimte we hebben voor de nieuwe technieken. Want die vragen vaak meer ruimte terwijl we het moeten doen met de bestaande monumentale ruimte", vertelt Ronald van den Berg, de directeur van Hollandia Services. Het was dus puzzelen, passen en meten om het nieuwe onderdeel te maken. "Het is echt maatwerk. Dat is gecompliceerd, maar ook uitdagend", zegt de maritieme bouwer.

De hijsklus trekt woensdag veel bekijks. Ankie Troost woont al twintig jaar langs de IJssel in Capelle. Zij wandelt iedere dag langs het water en vergaapt zich aan de werkzaamheden. "Het is een prachtig bouwwerk en ik vind het echt geweldig dat mensen dit werk willen doen."

Nog een hele week zijn ze bezig met het vervangen van de hijskatrollen in de torens van de Hollandsche IJsselkering. Het verkeer over de Algerabrug heeft geen enkele hinder van de werkzaamheden. Tijdens het hijsen blijft de brug gesloten, schepen moeten rekening houden met langer wachten om door te kunnen varen.