Analyse: waarom de dood van Hümeyra uiteindelijk toch als moord is beoordeeld

De feiten zijn duidelijk. Bekir E. schoot op 18 december 2018 Hümeyra dood, in de fietsenstalling van het Designcollege in Rotterdam. Net als de rechtbank neemt ook het hof het woord 'executie' in de mond: de wijze waarop Bekir zich over haar weerloze lichaam boog en meerdere keren gericht schoot, laat zich moeilijk anders omschrijven.

De Rotterdamse rechtbank heeft duidelijk geworsteld met de kwestie moord of doodslag, juist vanwege die 'executie'. In het vonnis staat dat 'de uitvoering of het motief in sommige buitenlandse rechtsstelsels' wel tot het oordeel 'moord' leiden. Moord in het buitenland is dus geen moord in Nederland. Hoe kan dat? De hoogste rechtsinstantie in ons land, de Hoge Raad, heeft de criteria voor moord aangescherpt. Wat onomstotelijk moet zijn, is dat de dader van tevoren het plan had om de ander te doden. En dat is bij Hümeyra niet met zekerheid te zeggen, stelde de rechtbank. Dus rolde er doodslag uit.

De uitspraak van de rechter leidde destijds tot grote commotie. Familieleden van Hümeyra stormden de zaal in en wilden Bekir te lijf gaan. De rechtbank gaf na afloop aan dat zij begrip had voor de emoties van de familie: de strafmaat voor doodslag was veel lager dan voor moord. Moest dat misschien opgekrikt worden? Er ontstond een politiek debat met 'de zaak Hümeyra' als ijkpunt en inmiddels ligt er een wetsvoorstel om de maximumstraf voor doodslag te verhogen van 15 naar 25 jaar.

Het gerechtshof zat nog vast aan de oude strafmaat voor doodslag en daarom is het voorstelbaar dat de druk om alsnog tot moord te komen groot was. Daar komt nog bij dat er in vergelijking met de zitting in december 2019 nog een aspect anders was: de zeer schokkende beelden van de schietpartij zijn in de rechtszaal vertoond. Die zaten destijds al in het dossier, maar het laten zien van de beelden zal ongetwijfeld zijn uitwerking niet hebben gemist op alle aanwezigen, inclusief de rechters.

Advocate Nelleke Stolk, die de nabestaanden bijstaat, denkt dat de beelden van invloed kunnen zijn geweest. "Het hof benoemde een aantal punten uit de beelden: het pakken van het wapen, het richten en het schieten. Dus het speelt mogelijk een rol." Maar, benadrukt zij, de doorslag heeft toch gegeven dat het hof veel waarde hecht aan de voorgeschiedenis van dit drama.

Het hof noemt de gekrenktheid van Bekir E. cruciaal. Het stel werd een keer in zijn auto in de Rotterdamse Coolhaven gecontroleerd en toen bleek dat beiden hadden gelogen over hun leeftijd. Bekir was ouder dan 30, Hümeyra was toen 15 jaar en niet 18, zoals zij had gezegd. Hümeyra was boos en verbrak de relatie. Bekir was nog bozer, omdat zij van hem af wilde én omdat ze minderjarig bleek te zijn. "Ze moet niet fucken met mij over haar leeftijd", zou hij later zeggen.

Het hof schetst dan stap voor stap hoe Bekir overging tot stalking, mishandeling en meerdere doodsbedreigingen. Hümeyra deed vier keer aangifte en haar ex-vriend belandde ook enkele weken in de cel. Volgens het hof was zijn krenking daardoor nog 'verdiept'. Hij stuurde haar een foto met twee vuurwapens waarvan er een later als moordwapen is gebruikt.

Vervolgens ging hij de school van het meisje verkennen: hij leek bewust op zoek naar haar. De wijze waarop hij haar daarna op 18 december 2018 achtervolgde, zijn vuurwapen doorlaadde, schoot en nog meerdere keren van dichtbij en gericht schoot, is al beschreven. Voor het gerechtshof staat daarmee vast dat hij al langere tijd het plan had haar te doden. Voorbedachte rade, dus moord.

Deze voorgeschiedenis was ook de Rotterdamse rechtbank in 2019 bekend. Zij woog de feiten alleen net iets anders. Voor de rechtbank was niet uitgesloten dat Bekir pas op de fatale dag zo boos is geworden dat hij besloot te schieten. Mogelijk was zijn aanvankelijke plan alleen maar haar haar aangifte te laten intrekken bijvoorbeeld. De conclusie kan dan ook zijn dat rechtspraak nu eenmaal mensenwerk is en dat een andere interpretatie van de feiten heeft geleid tot het oordeel 'moord'. Tot tevredenheid van de familie van Hümeyra in ieder geval, zegt Nelleke Stolk. "Ze hebben maar één woord voor deze uitspraak: rechtvaardigheid."