Wat als er een streep gaat door het nieuwe stadion van Feyenoord? ‘Scherven oprapen en kijken naar ontwikkeling van De Kuip’

Die beslissing, of het nieuwe stadion van Feyenoord er komt, valt waarschijnlijk pas begin 2022. Er is meer tijd nodig om de financiering rond te krijgen en het goed doorrekenen van de bouwkosten duurt zeker tot het einde van 2021. Het blijft daardoor nog altijd onzeker of er een nieuw stadion komt en de optie dat het stadionplan binnen Feyenoord niét doorgaat, hangt ook nog altijd boven de markt.

De bouwkosten voor het nieuwe stadion Feyenoord mogen niet hoger worden dan 441 miljoen euro. Anders gaat het project niet door. Dat geldt ook als de externe financiering niet rondkomt. Dat heeft algemeen directeur Mark Koevermans van Feyenoord gezegd in een gesprek met raadsleden op het Rotterdamse stadhuis. Het duurt tot het einde van het jaar voordat de club daar duidelijkheid over kan geven.

Daarmee blijft het ook onduidelijk of het stadion er dus komt. Een ‘nee’ als antwoord op die vraag blijft zeer realistisch, wat weer tot nieuwe vragen leidt. Hieronder lees je zes vragen en antwoorden over de toekomst van de Rotterdamse club als er geen nieuw stadion komt.

Het mag duidelijk zijn dat dit een beslissing is met verstrekkende gevolgen voor Feyenoord. Vriend en vijand is het er over eens dat er bij Feyenoord iets moet gebeuren om financieel en sportief weer in de buurt te komen van de andere Nederlandse topclubs. Stilstand is achteruitgang en die stilstand duurt nu al te lang.

Het feit dat het stadionplan al zit in de fase van een Definitief Ontwerp geeft aan dat er natuurlijk al de nodige kosten zijn gemaakt, ook door de voetbalclub zelf. En dus is het niet meer mogelijk om pijnvrij de stekker uit dit stadionplan te trekken.

De meeste kosten zijn gemaakt door Stadion Feijenoord. Er is in de loop der tijd meer dan 30 miljoen uitgegeven aan voorbereidingskosten, wat terug te zien is aan de neerwaartse spiraal in de jaarcijfers van het stadion. De investeringen zijn gemaakt met oog op toekomstige inkomsten. Als die er nooit komen, zijn er kosten gemaakt die niet meer betaald gaan worden.

Zo hard wordt het bij Stadion Feijenoord nog niet gezegd, maar een blik op de jaarcijfers van De Kuip leert dat dit een zeer realistisch scenario is. Directeur Jan van Merwijk sprak zich er eerder al over uit: ‘Het moment dat stoppen met het nieuwe stadion geen pijn meer zou doen, zijn we al voorbij’.

Zo is er een lening afgesloten bij de Amerikaanse bank Goldman Sachs en die zal moeten worden terugbetaald. Als het stadion dit niet kan, mag de bank een deel van de inkomsten van de voetbalclub aanwenden om alsnog zijn geld te krijgen. Feyenoord heeft immers een deel van de inkomsten in De Kuip als onderpand gegeven aan de Amerikaanse bank.

Een oplossing kan zijn dat er wordt gekozen om het stadion failliet te laten gaan en dat de voetbalclub dan de schuldenlast overneemt om als één organisatie door te gaan. Het is een langgekoesterde wens bij de voetbalclub om ook eigenaar van het stadion te zijn en dit kan daar een aanleiding voor zijn. Hoe pijnlijk die aanleiding ook is. Maar ook in die situatie moet Feyenoord eerst de scherven oprapen en jarenlang op de blaren zitten. Er is dan geld van buitenaf nodig om De Kuip op te knappen, nog los van eventuele renovatieplannen.

Ja, dat is geborgd. Wel moet er natuurlijk iets gebeuren in het stadion van Feyenoord. Alleen het absoluut noodzakelijke onderhoud is gedaan, met oog op de verhuizing naar een nieuw stadion. Als Feyenoord beduidend langer in De Kuip zal blijven spelen, zal er een meer toekomstbestendig plan moeten worden gemaakt voor De Kuip. Het grote probleem zit hem in de uitvoering van zo’n plan, want de financiële problemen zullen toenemen. Er is geen budget voor verbeteringen aan het stadion en de stadiondirectie zal dus op zoek moeten naar financiers die bereid zijn om geld te steken in De Kuip.

Ja, linksom of rechtsom: het geld dat de club nodig heeft om schulden af te betalen, al dan niet met nieuwe leningen, kan niet in het spelersbudget gestoken worden. Of er moet een investeerder in de club stappen met honderden miljoenen. Maar dat is op het moment van schrijven niet concreet aan de orde.

Het is ook logisch dat de directie en Raad van Commissarissen van Feyenoord niet met de armen over elkaar zal gaan zitten en het meest slechte scenario laten uitkomen. De kans dat het nieuwe stadion er niet komt en de financiële consequenties van dat besluit zijn bekend. Het versterkt de wens om investeerders aan de club te binden, die een financiële impuls kunnen geven aan de selectie om zo op het veld succesvol te zijn. De kans dat er nog voor het eind van de zomer een akkoord is met buitenlandse investeerders is klein, dus mogelijk moet de club het zoeken in een (binnenlandse) tussentijdse oplossing.

Dat is niet aannemelijk. Zoals hierboven beschreven moeten Feyenoord en Stadion Feijenoord eerst de schade herstellen van de gemaakte kosten voor het plan voor het nieuwe stadion. Als dit inderdaad leidt tot een faillissement van het stadion, moet er eerst het nodige geregeld worden om één organisatie te worden. Daarna zal de hele planvorming voor het verbouwen van De Kuip opgestart worden.

Met de organisatie van De Moderne Kuip zijn de afgelopen jaren al gesprekken gevoerd, maar binnen Feyenoord worden zij (nog) niet gezien als een alternatief. Officieel omdat er nog steeds gewerkt wordt aan een nieuw stadion. Maar er is ook twijfel of het plan van DMK kan worden uitgevoerd voor de geschetste bouwkosten.

Er gaat zeker weer ruim een jaar overheen voordat er daadwerkelijk wordt overgegaan tot verbouw van De Kuip, ook omdat ook bij zo’n plan de club de hulp van de gemeente nodig heeft. En als Feyenoord na lang wikken en wegen de stekker trekt uit het nieuwe stadion, zal het draagvlak voor steun aan een nieuw (verbouw-)plan niet groot zijn. Bovendien zijn er wettelijk vastgestelde procedures en bezwaartermijnen, bijvoorbeeld rondom het bestemmingsplan, die eerst moeten worden doorlopen voordat er daadwerkelijk een renovatieplan in gang gezet kan worden.

Het is onontkoombaar dat de gebiedsontwikkeling van Rotterdam Zuid een flinke vertraging zal oplopen als het nieuwe stadion er niet komt. Het bestemmingsplan zal opnieuw moeten worden getekend en goedgekeurd door de gemeenteraad. Ook moet er opnieuw gesproken worden met ontwikkelaars om tot een plan te komen om Feyenoord City te ontwikkelen zonder een nieuw voetbalstadion. Uiteindelijk gaan er nieuwe woningen komen op Zuid en komt er een ‘Feyenoord City’, alleen het originele tijdspad zal dan zeker niet meer belopen worden.