Mosquito’s tegen overlast door hangjongeren: zoemende zin of averechtse aanpak?

“De plek waar jongeren hangen, hangt samen met hoe aantrekkelijk de plek is", legt Jeroen van den Broek uit. Hij is criminoloog en doet onderzoek naar straatcultuur en jeugdcriminaliteit.

Volgens hem zijn er verschillende dingen die een hangplek aantrekkelijk maken: of het er bijvoorbeeld windstil is, jongeren er lekker kunnen zitten, het goed bereikbaar is en er wifiverbinding is. "Ga je met die factoren aan de slag, dan kun je een plek minder aantrekkelijk maken."

Van den Broek: "Een kutgeluid, op z’n Rotterdams gezegd, maakt een plek minder aantrekkelijk. Dus in die zin gaan de mosquito’s wel werken.”

In de regio zijn al eerder mosquito’s geplaatst. Dit ging niet altijd zonder kritiek. In 2010 heeft jongerenafdeling ROOD van de Rotterdamse SP demonstratief een aantal mosquitokastjes ingepakt.

De SP-jongeren zijn het er niet mee eens dat de gemeente Rotterdam nu weer mosquito’s gaat inzetten tegen overlast en denken erover om net als in 2010 te gaan protesteren.

Maurits Janmaat van de gemeente Rotterdam gaat over de wijkveiligheid. Hij zegt dat de huidige kastjes anders zijn dan die van 2010. “De oude versie van de mosquito zette je aan en maakte vervolgens de hele nacht continue een zoemgeluid."

"De nieuwe generatie mosquito’s gaan pas werken zodra buurtbewoners een telefoonnummer bellen als zij overlast ervaren. Deze oplossing heeft dus hoofdzakelijk als doel om de bewoners een fijne nachtrust te geven.”

Op de vraag of mosquito’s dé oplossing zijn tegen overlast door hangjongeren, is Van den Broek heel duidelijk: “De mosquito is geen langetermijnoplossing. Door de mosquito’s gaan jongeren zich verplaatsen en ontstaat een ‘waterbedeffect’."

Daarbij, zegt de criminoloog, is het belangrijk dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen hangjongeren en overlast. "Jongeren die hangen, geven niet altijd overlast. Overlast is pas overlast, als iemand er last van heeft.”

Volgens Janmaat is het waterbedeffect geen groot probleem. Hij zegt hierover dat de mosquito’s alleen worden opgehangen op plekken waar de overlast het grootst is, dus als jongeren zich gaan verplaatsen dat gebeurt op plekken waar minder overlast is.

De Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa heeft kritiek op het gebruik van mosquito’s. Jongeren zullen het gevoel krijgen dat mosquit-oapparaten tegen hen worden gebruikt, ondanks hun gedrag, luidt de boodschap.

Ook vindt ze, net als Van den Broek, dat het gebruik van mosquito’s ervoor zorgt dat jongeren zich verplaatsen in de buurt. De kern van het probleem wordt dus niet aangepakt: het overlast veroorzakend gedrag van jongeren. Ook geven zij aan dat het in strijd is met het Europese Verdrag van de Rechten van de mens.

Van den Broek heeft wel een idee over een mogelijke langetermijnoplossing. Het gaat om het handhaven van het overlastgevende gedrag tijdens het hangen, niet het hangen zelf. “Je moet goed handelen. Als je zit te chillen met je vrienden en er komt elke keer een boa aan die vraagt om je ID-kaart, ben je het na een tijd zat."

Maar deze aanpak moet dan wel continue gebeuren, benadrukt hij. "Je moet het gedrag corrigeren en in gesprek gaan met de jongeren. Ook is het goed om een plek aan te wijzen waar de jongeren kunnen hangen. Een plek waar bewoners geen overlast ervaren en waar de jeugd zich op zijn plek voelt.”