HARINGVLIETBRUG

Te laat aangevraagde flitspalen, slechte samenwerking en een communicatieblunder: dit is het verhaal over de maatregelen aan de Haringvlietbrug

De Haringvlietbrug
De Haringvlietbrug © Rijnmond
Achter de schermen gaat het er hard aan toe. Met een stevige lobby door onder meer gemeenten, provincies, veiligheidsregio’s en ondernemers wordt geprobeerd de aangekondigde maatregelen bij de Haringvlietbrug zo aan te passen dat de pijn voor de weggebruiker wordt verlicht.
Nu de verwachte vertragingstijd hoger uitvalt dan eerst aangegeven door Rijkswaterstaat wil verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen wel kijken naar andere mogelijkheden. Maar waarom wordt er niet gewoon een flitskast neergezet? En waarom moest er eerst zoveel ophef ontstaan? We zetten alles nog eens op een rijtje.
Als er door de trillingen zware bouten van je brug vallen en daar ook nog eens boten onderdoor varen, dan is haast geboden. Dat moet Rijkswaterstaat gedacht hebben. Wat volgt is een proces waarbij er geblunderd wordt en de communicatie warrig is.
Vanuit het ministerie in Den Haag duurt het lang voordat ingezien wordt hoe belangrijk deze brugverbinding eigenlijk is voor Zuid-Holland, Brabant en Zeeland. Het gaat hier niet om zomaar een bruggetje in Zuid-West Nederland. Het gevoel bij veel betrokken partijen is ook dat Rijkswaterstaat geen grip heeft op dit dossier en achter de feiten aanloopt.

Complete verrassing voor provincie

We gaan terug naar 30 juni, de dag waarop door de minister aangekondigd wordt dat de Haringvlietbrug er zo slecht aan toe is dat er maatregelen nodig zijn om de brug minder zwaar te belasten en de trillingen te verminderen. Aangezien de renovatie pas gepland staat in 2023 zal er de komende twee jaar maar met 50 kilometer per uur over de brug gereden mogen worden en dat in beide richtingen over één rijstrook.
Dit bericht valt niet alleen automobilisten en transportbedrijven rauw op hun dak. Ook voor de gemeenten en provincies komt het als een complete verrassing. Zij weten wel al langer dat er een technische oplossing gezocht wordt voor de losrakende platen, maar worden door dit nieuws overvallen. Slechts 1,5 uur voor de aankondiging van de minister kregen zij een telefoontje. Ze zijn niet betrokken of om raad gevraagd bij het bepalen van de maatregelen en de reacties zijn dan ook fel.

Verliespost van 53 miljoen

“Dit is onaanvaardbaar”, stellen de wethouders van Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard vast. Transport en Logistiek Nederland heeft al uitgerekend dat alleen de transportsector al een verlies van 53 miljoen zal lijden. Ook vanuit de Veiligheidsregio’s zijn de zorgen groot. De Haringvlietbrug is niet alleen een ‘aorta’ voor mensen naar werk en studie, maar ook naar zorg. En vrijwillige brandweermensen moeten ook op tijd bij hun post kunnen zijn. Dat lukt niet met volgelopen landwegen.
15 juli gaan de betrokken partijen om tafel met Rijkswaterstaat. Vol verbazing wordt vastgesteld dat er nog niet nagedacht is over de economische schade, over wat er gebeurt met de parallelbaan en over misschien wel het belangrijkste: hoe het moet met de hulpdiensten. Het wordt een pittig gesprek, waarbij de wethouders Peter Feller (Goeree-Overflakkee) en Harry van Waveren (Hoeksche Waard) fel uit de hoek komen. Burgemeester Bram van Hemmen van de Hoeksche Waard dreigt zelfs met een noodbevel, om tijd te winnen.
Regelmatig valt het woord ‘trajectcontrole’. Het lijkt een simpele oplossing om twee rijstroken open te kunnen houden. Dit zou veel vertraging schelen. Maar de politie geeft aan niet te kunnen handhaven op dit stuk. Andere opties worden door Rijkswaterstaat van tafel geveegd met het argument: dat kan niet, dat is te duur.

Een opmerkelijke verspreking

Heel de regio houdt er rekening mee dat de maatregelen op maandag 26 juli ingaan. Rijkswaterstaat kondigt een persmoment aan op die ochtend en er verschijnen al borden langs de weg. Maar de zaterdag ervoor wordt de hele boel alsnog uitgesteld. De Veiligheidsregio's krijgen de gevraagde extra twee weken tijd om zich goed voor te kunnen bereiden en de bereikbaarheid voor de hulpdiensten op orde te krijgen. Het wordt gezien als een overwinning voor de lobbyende partijen en er ontstaat optimisme over het vinden van een betere oplossing.
Dan verspreekt een woordvoerder van Rijkswaterstaat zich tegenover de NOS. De woordvoerder dacht dat de telefoon al was opgehangen toen werd gezegd: “Ik denk dat ze in het verhaal over de 68 minuten duiken.” Eerder werd aangegeven dat de vertragingen door de maatregelen bij de brug werden geschat op een half uur. Maar er lag dus al een onderzoeksrapport op de plank waaruit blijkt dat die extra reistijd veel verder oploopt. Ingenieursbureau Royal Haskoning maakt melding van "een vertraging van 68 minuten richting het zuiden". Richting het noorden zou het gaan om 40 minuten.
Jongeren op Flakkee in de knel door maatregelen Haringvlietbrug

'Dit wordt een drama'

Dit rapport is een week eerder, op de dag van het uitstel, gedeeld met gemeenten, veiligheidsregio's en provincies. Zij zetten het direct in om aan te geven dat de situatie op de brug ‘urgent’ is, maar de problemen die hierdoor ontstaan ‘acuut’ zijn en dus nu zwaarder wegen. "Dit wordt een drama", zegt Bram van Hemmen, de burgemeester van Hoeksche Waard, die in deze fase is opgestaan als ‘frontman’ van de lobby. Dat Rijkswaterstaat de cijfers nog niet verder openbaar had gemaakt ligt volgens de dienst aan dat ze nog moesten worden 'nagerekend'.
Ook in de Tweede Kamer trekken partijen nu aan de bel bij minister Van Nieuwenhuizen. Kamerleden Jaco Geurts van het CDA en VVD’er Peter de Groot dienen een motie in. Er ontstaat een ‘crisissfeer’ op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De minister belooft de Kamer te kijken “of het mogelijk is de maatregelen voor het wegverkeer te verlichten, bijvoorbeeld met maatwerk in de spits, uitzonderingen voor hulpdiensten en het ov of trajectcontrole, binnen de grenzen van wat veilig mogelijk is.”
Dat klinkt als goed nieuws, maar ze schrijft daarbij wel dat dit “bij een monitoring moet worden bezien”, oftewel, dit moet blijken als de maatregelen zijn ingegaan en niet eerder, zoals de mensen in omgeving graag zien.

Tekort aan materiaal en personeel

Wat een oplossing ook in de weg staat is de verhouding tussen het OM en Rijkswaterstaat. Anonieme bronnen melden dat sfeer tussen deze partijen niet goed is en de simpele vraag om een flitskast iets is waar veel tijd overheen gaat. Met de plaatsing van flitskasten zou het verkeer ook over twee banen kunnen blijven rijden, maar dan moeten die kasten er wel zijn. Rijkswaterstaat probeert nu bijvoorbeeld bij de gemeente Rotterdam of daar flitskasten geleend kunnen worden.
“Volstrekt belachelijk”, reageert TLN-directeur Jan Boeve. “Het kan écht niet zo zijn dat vervoerders de komende jaren massaal stilstaan en miljoenen euro’s schade leiden omdat het niet lukt om op tijd een paar flitspalen te plaatsen of een trajectcontrole in te stellen.” Een petitie vanuit omwonenden met het verzoek aan het ministerie om alternatieven te onderzoeken waarbij beide rijstroken open blijven is in korte tijd al meer dan tienduizend keer getekend.
En mocht een lukken beide banen open te houden, dan is de lobby vanuit de gemeenten en provincies nog niet klaar. “Ik zou graag willen dat er beter gekeken wordt naar de optie voor het aanbrengen van een tijdelijk vast wegdek”, laat wethouder Harry van Waveren weten. “En wat mij betreft schuiven we het definitief vervangen van het beweegbare deel, waar de brug twee maanden voor dicht moet, dan naar 2026 en laten we dat samenvallen met het aanpakken van het vaste deel en de aansluiting op de A29. Nu is alles nog verspreid gepland en dat zorgt voor veel meer overlast.”
Rijkswaterstaat laat in een reactie op dit verhaal weten dat er constructief overleg is met OM en politie om te kijken of de maatregelen op de Haringvlietbrug zo aangepast kunnen worden dat de hinder voor het wegverkeer verlicht wordt. Hierbij wordt gekeken naar alternatieven om handhaving mogelijk te maken zonder een rijstrook te onttrekken.

Prioriteit voor flitspalen

Verder laat Rijkswaterstaat weten dat er sprake was van een spoedmaatregel met het oog op de veiligheid en dat geprobeerd is iedereen daar zo goed en snel mogelijk over te informeren. Zonder aanvullende maatregelen wordt de kans steeds groter dat er een klem of plaat loskomt van de brug. Dit levert een potentieel gevaar op, niet alleen voor de scheepvaart maar ook voor het wegverkeer. De enige korte termijn maatregel is volgens Rijkswaterstaat teruggaan naar 50 km en het onttrekken van een rijstrook.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat in een reactie weten dat alle belanghebbenden, zowel kamer als belanghebbenden in de regio, in korte tijd zijn geïnformeerd over de achtergronden en de gevolgen van een besluit. "Omdat het hier om het veilig gebruik van de brug gaat is het besluit om een snelheidsbeperking in te voeren genomen en lopen er onderzoeken hoe de doorstroming kan worden verbeterd zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid van de brug."
Het OM geeft aan dat de aanvraag voor flitskasten pas recent bij ze binnengekomen is, terwijl de inzet aanstaande maandag nodig zou zijn. De aanvraag wordt met prioriteit opgepakt en het OM doet er samen met Rijkswaterstaat en politie alles aan om snelle handhaving mogelijk te maken.
Vooralsnog staan de aangekondigde maatregelen nog en gaan ze maandag 9 augustus in. Maar de druk om dit anders te doen wordt groter en groter. Met de bijgestelde vertraging loopt het verlies voor de transportsector op tot zo’n 1,5 miljoen per week. Iedere week uitstel scheelt dus een hoop geld.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl