nieuws

Vergeten verhalen: het gezin Baum

ROTTERDAM - Georges Baum uit Rotterdam is 9 jaar als hij in 1944 vanuit Kamp Westerbork op transport naar Auschwitz wordt gezet. Hij wordt daar bij aankomst vermoord. George en zijn zusje Elvire staan met hun naam op het Joods Kindermonument in Rotterdam. Bijna 700 namen van kinderen die zijn weggevoerd uit Rotterdam staan erop. Er wordt nog altijd onderzoek gedaan naar hun verhalen.
Zo heeft Esther Baans samen met Louisa Balk van het Stadsarchief Rotterdam voor het Rotterdams Jaarboekje 2015 een zoektocht gehouden naar de familie Baum. Voor het jaarboekje heeft Baans het artikel 'Zoektocht in archieven. Oorlog, verraad en overlevingsdrang' geschreven.
Vader Miksa Baum en moeder Jolan Fried komen uit Antwerpen, maar oorspronkelijk uit Hongarije en Tsjecho-Slowakije. Het zijn geen arme Joodse vluchtelingen. Ze komen in 1938 naar Rotterdam en kopen de horlogerie van Delmonte in de Hoogstraat voor twaalfduizend gulden. De kinderen Georges (1934) en Elviere (1938) zijn in Antwerpen geboren. De familie woont boven de winkel in de Hoogstraat.
De horlogerie wordt bij het bombardement van 14 mei 1940 verwoest en de familie Baum begint een noodwinkel aan de Nieuwe Binnenweg. Het gezin moet hun winkel opgeven als in 1942 alle Joodse zaken aan de Duitse bezetter moeten worden overgedragen.

Verraden

Vader Baum wil met een groep Engelandvaarders via Simonshaven naar Engeland vluchten. Hij zou op 21 maart 1942 gaan, maar de chauffeur die de groep naar Simonshaven brengt, verraad hen. De hele groep wordt overgebracht naar politiebureau Haagsche Veer. De groep bestaat uit negen mannen en alle Joden onder hen worden gefusilleerd. Miksa Baum op 15 augustus 1942.
Moeder Jolan is ondertussen ondergedoken bij een verzetsgroep in Den Haag. De twee kinderen zitten met een vals persoonsbewijs in een kindertehuis in Driebergen. Zij worden op 6 januari 1944 verraden. De Sicherheitsdienst neemt vijftien Joodse kinderen mee, onder wie Elviere en Georges. Via Amsterdam worden ze naar Westerbork gebracht. Elviere overlijdt daar aan tbc op 22 januari 1944. Ze is twaalf jaar geworden.
Georges Baum zit met andere kinderen in een barak met weeskinderen. Hij gaat op 8 februari 1944 op transport naar Auschwitz. Daar wordt hij direct bij aankomst vermoord.
Moeder Jolan wil naar haar twee kinderen in Westerbork toe, maar de mensen bij wie ze ondergedoken zit, weten haar tegen te houden. Ze overleeft de oorlog en hertrouwt later. Met haar tweede echtgenoot krijgt ze nog twee kinderen. Op de sportclub van die twee meent ze later de man te herkennen die Georges en Elviere heeft verraden. Ze haalt haar kinderen onmiddelijk van de club.
De namen van Georges en Elviere staan op het Joods kindermonument in Rotterdam. Van veel van de 686 namen is niet zo veel bekend. Door onderzoek komen veel gegevens van de kinderen boven water. De namen gaan zo veel meer leven. Het onderzoek naar de familie Baum is gedaan in de archieven van het NIOD, Westerbork, het Rode Kruis, het Nationaal Archief en het Stadsarchief Rotterdam.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl