Economische crisis? 'Dan dragen we over een paar jaar langere rokken'

"In de vorige eeuw dacht iemand dat het misschien mogelijk was aan de lengte van de rok van de damesmode af te lezen hoe de stand van de economie was", vertelt Franses. Zo zouden in de jaren '20 de rokken en jurken een stuk korter zijn geweest dan in de jaren '30, toen de wereld te maken kreeg met de grootste crisis uit de twintigste eeuw. Begin jaren '70, toen de oliecrisis uitbrak, gingen de hippies weer lange rokken en jurken dragen.

Franses deed in 2010 al onderzoek naar de theorie. "Aan de hand van een Frans modeblad hebben we alle roklengtes maand voor maand gecodeerd", legt hij uit. Het tijdschrift had oude nummers gedigitaliseerd wat de codering mogelijk maakte. "Daar hebben we wel een paar maandjes aan zitten werken, maar het is gelukt."

Uit het onderzoek blijkt dat er toch weinig verband is. "Of tenminste niet van roklengte naar economie. Dat zou ook wel een beetje raar zijn als je er wat langer over nadenkt." Hoe het met de economie gaat, hangt niet af van de trend van het moment. "De economie draait om productie, export, import enzovoorts", stelt Franses vast.

Toch is er wel een ander verband tussen mode en economie mogelijk. "De economische ontwikkelingen van nu zijn over een aantal jaren waarschijnlijk wel terug te zien in de dan geldende mode", zegt de hoogleraar. Die effecten zijn dan waarschijnlijk over een jaar of drie terug te zien in de mode - daar zit wat vertraging in.

"Net als in begin jaren '80 toen we allemaal sombere muziek speelden van The Cure en Joy Division", vertelt Hanses. In die tijd droeg bijna iedereen grijs en zwart. "Een paar jaar daarvoor was ook een flinke economische crisis." In economisch betere tijden zou bijvoorbeeld opgewektere en kleurrijkere kleding worden ontworpen dan in economisch zware tijden.

De roklengte is maar één variant waarin de reflectie van de economie te zien is. Je kunt het bijvoorbeeld ook zien aan kleur en motief. "Ik denk dat gekozen is voor de roklengte omdat het eenvoudiger is om dat te meten. Er zijn maar vijf roklengtes en die kun je tellen."

In de crisis van de jaren '80 zag je dus veel zwart en grijs. "Mensen werden bang voor oorlog, werkloosheid en ziektes zoals aids. Maar in de periode daarna gingen ze zich weer uitdossen. Dat zie je nu ook gebeuren. Nu alles weer open gaat zul je meer ontspanning zien. De mensen gaan zich weer frivoler kleden", verwacht Hanses.