Erasmus MC werkt aan duurzame ic: nu is een dag intensieve zorg net zo vervuilend als een autorit naar Moskou

Deze berg afval leidde bij Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker op de intensive care van het EMC, tot een ambitieus doel: zij wil van de ic de eerste circulaire ter wereld maken. En dat al in 2030.

Ten tijde van de eerste coronapiek kwam Hunfeld op haar idee. "Normaal staan alle spullen in de kamers", vertelt Hunfeld. "Die zijn afgesloten met luxaflex, dus je ziet ze niet staan. Tijdens de drukke coronaperiodes werden patiënten verzorgd in een soort sluis. De beschermende kleding moest buiten worden uitgetrokken en kwam terecht in vuilnisbakken óp de afdeling." Het legde voor Hunfeld en collega's pijnlijk bloot hoeveel materialen er per dag op de intensive care-afdeling doorheen gingen.

Het idee om de intensive care circulair en duurzaam te maken, leverde Hunfeld recent een prijs op: de Sustainability Award, een beloning van de Erasmus Universiteit die speciaal is bedoeld voor initiatieven die een bijdrage leveren aan de duurzaamheidsdoelen van de universiteit. Aan de prijs is een bedrag gekoppeld van 5000 euro, waar Hunfeld een informatievideo van wil laten maken over het project.

"De bedoeling is dat het een filmpje wordt met infographics waar andere ziekenhuizen van kunnen leren", zegt Hunfeld. "Dus dat de data op een mooie visuele manier worden gedeeld met collega-ziekenhuizen."

De hele Nederlandse zorgsector is verantwoordelijk voor bijna 7 procent van de nationale uitstoot van broeikasgassen. Op de intensive care worden veel producten gebruikt die een grote impact hebben op het milieu. Van verpakkingen tot wegwerpkleding en van slangen van pvc tot aan spuiten. De voorbeelden zijn talrijk.

"We hebben nu producten met heel veel soorten plastic. Daardoor zouden we dat product bijvoorbeeld niet kunnen recyclen", legt Hunfeld uit. "Als ik vanuit mijn eigen vakgebied redeneer, is een grote spuit een goed voorbeeld. Daar gebruiken we er heel veel van en er zitten meerdere soorten plastic in. We zijn momenteel met de TU Delft bezig om te kijken of je die spuit ook van één soort plastic zou kunnen maken. Dan kunnen we mogelijk wel gaan recyclen."

En dat recyclen is erg wenselijk. Alleen al in 2019 passeerde liefst 250.000 kilo aan materialen de intensive care. Een enorm aantal, inzichtelijk gemaakt door een bedrijf dat alle materialen en hun gewichten in kaart heeft gebracht en daarbij heeft berekend wat de CO2-voetafdruk is, hoeveel water er bij de productie nodig is en hoeveel bebossing dat kost. "Daardoor hebben we nu heel concreet in beeld welke materialen we aan moeten pakken om duurzamer te gaan werken", stelt Hunfeld.

De intensive care volledig circulair laten draaien, is dus een uitdaging op zich. En ook niet onbelangrijk: hoe houd je alles betaalbaar? "Het zou zomaar zo kunnen zijn dat je in het begin meer geld gaat uitgeven", zegt Hunfeld. "Maar bij duurzaamheid is het belangrijk dat je vooruit kijkt. Op de lange termijn is het dan vaak zelfs goedkoper om een duurzaam alternatief te kiezen."

Eenvoudig lijkt het allemaal niet. Kun je mondkapjes, schorten en allerlei andere beschermingsmiddelen zomaar vervangen? "Nee, zeker niet", is Hunfeld resoluut. "Maar dat betekent dat we goed met elkaar in gesprek moeten en dat we iedereen die erover gaat hierbij moeten betrekken. Dat past ook heel goed bij circulair werken. Dat doe je niet alleen, dat doe je met een groot team. Ieders expertise is belangrijk, dan kun je samen heel veel bereiken. En je moet ook gewoon een keer ergens beginnen."

De eerste circulaire ic ter wereld is dus in de maak. Maar dat er nog een lange weg te gaan is, is duidelijk. "We zitten nu op nog geen tien procent", aldus Hunfeld. "De bedoeling is dat we in 2030 100% circulair kunnen werken op de ic", stipt ze de doelstelling nog maar eens aan. Hunfeld is gedreven om dat doel te gaan halen. De ic van het Erasmus MC staat er niet alleen voor. Er wordt inmiddels nauw samengewerkt met meer dan vijftien andere intensive cares in het land.