HUIZENMARKT

Betaalbaar wonen in de stad onhaalbaar? Deze Rotterdammers regelen het zelf in een wooncoöperatie

Leden van de Rotterdamse wooncoöperatie W1555 om tafel
Leden van de Rotterdamse wooncoöperatie W1555 om tafel © Rijnmond
De woningnood vraagt om creatieve oplossingen. Rotterdam zet nu in op wooncoöperaties. Dat zijn groepen mensen die samen woningen bouwen of overnemen, beheren en er in gaan wonen. De gemeente biedt panden zoals oude scholen voor de taxatieprijs aan aan enthousiaste woningzoekenden. "Dit is niet de oplossing voor het woningtekort, maar het biedt wel kansen."
Het starten van een wooncoöperatie is lastig. Je moet gelijkgestemden vinden, een locatie vinden, plannen maken, de financiering rond krijgen en natuurlijk verbouwen. De gemeente Rotterdam heeft momenteel vijf panden in de aanbieding voor nieuwe wooncoöperaties, waaronder oude schoolgebouwen. "Die panden zijn niet gelijk geschikt om in te wonen. Ze moeten verduurzaamd worden en er moet sanitair komen. Echt een grondige verbouwing", vertelt wethouder Bas Kurvers van bouwen en wonen.
Scholen zijn vaak interessante objecten voor projectontwikkelaars, maar geïnteresseerden hoeven in dit geval niet bang te zijn dat een investeerder het pand voor hun neus wegkaapt. De gemeente biedt ze alleen aan particulieren aan. "We vragen bij deze panden niet de hoogste prijs, maar de taxatieprijs. Een investeerder die langskomt heeft pech."

Van 'getto' naar 'droomplek'

Vijf panden zijn een druppel op de gloeiende plaat, beseft ook de wethouder. Maar het is een begin om meer betaalbare huizen in de stad te bouwen. In Rotterdam bestaan al enkele wooncoöperaties in verschillende verschijningsvormen. Een bijzondere wooncoöperatie vind je in Rotterdam-Zuid. De panden van de groep 'W1555' aan de Wolphaertstraat in Rotterdam-Zuid waren vijftien jaar geleden in slechte staat.
Het was een buurt die veel mensen 's avonds ontweken vanwege criminaliteit, drugs en prostitutie. "Een schunnig straatje waar veel leeg stond. Huizen hadden schimmel en er waren lekkages", herinnert oud-kraker Bjefke Bonnema zich. In leegstaande huizen mochten kunstenaars van de woningbouwstichting een atelier starten en andere huizen werden gekraakt. "Wij voelden ons verantwoordelijk voor deze plek, verfden de huizen en knapten het op."
De tekst gaat verder na de video over de bewoners van wooncoöperatie W1555
Deze mensen hebben hun eigen wooncoöperatie
Uiteindelijk zijn de bewoners van de Wolphaertstraat in 2020, na jaren overleg met eigenaar Woonstad, gestart met wooncoöperatie W1555. De bewoners, onder wie enkele oude krakers, hebben het beheer overgenomen. De huizen zijn grondig aangepakt en verbouwd. De bewoners hebben alle woonruimtes samen ontworpen, inclusief de tuin.
Nu zijn er 46 woningen en 6 ruimtes voor maatschappelijk gebruik. Ze kunnen er voor een betaalbare prijs wonen. Wooncoöperatie W1555 verhuurt de panden voor betaalbare prijzen van rond de 550 euro. Alejandra Huerta is de voorzitter namens de bewoners.
"Het is een heel traject geweest om alles af te krijgen. Met heel veel geduld en samenwerking is het gelukt. Mensen kunnen er nu echt van genieten. Het is heel fijn om dit samen te doen!" Ook bewoner Floris Schiferli is blij met de plek. "Het is echt gaaf dat het gelukt is. Als je ziet wat er gemaakt is, dan denk je: 'is dit sociale woningbouw?! Hoe kan dit?!' Het is echt waanzinnig."
Bewoner Floris voor zijn huis
Bewoner Floris voor zijn huis © Rijnmond

Niet één wooncoöperatie is hetzelfde

Wooncoöperaties hebben veel verschijningsvormen. Wat ze gemeen hebben is dat alle leden een gemeenschappelijke visie delen. De vele procedures en financiële uitdagingen zorgen ervoor dat projecten vaak jaren duren. De uiteindelijke vorm hangt af van de wensen van de deelnemers.
Een optie is het gezamenlijk aankopen van een pand als coöperatie. Het vastgoed wordt zakelijk gefinancierd en het pand staat op de balans van de wooncoöperatie. De huur wordt bepaald op basis van de kostprijs. Om het project van de grond te krijgen, leggen de leden een bedrag in. Als je vertrekt, leveren ze hun aandeel in en krijgen de inleg terug. Het draait hier écht om wonen en er wordt geen winst gemaakt.
Daarnaast zijn er woongroepen die een pand van een woningbouwstichting beheren, zoals W1555. Dit is een zeer bijzondere situatie die in onze regio weinig voorkomt. Woningbouwstichting Woonstad zegt dat ze altijd open staan voor plannen van serieuze bewoners. "Mensen kunnen bij ons een initiatief aanbieden en dan gaan we in gesprek om samen te kijken wat de mogelijkheden zijn." Maar het is zeker niet voor iedereen, benadrukt woordvoerder Eric Smulders. "Zo'n wooncoöperatie starten is een enorme verantwoordelijkheid. Er komt heel veel bij kijken. Je moet dit écht willen." In de praktijk krijgt Woonstad bijna geen verzoeken van particulieren binnen.
Naast de wooncoöperaties is er het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) waarbij je zelf een wijk bouwt of een bestaand pand koopt, splitst en verbouwt. Bij een CPO bouw je samen maar iedereen heeft individueel een hypotheek. Bij deze vorm komen de woningen uiteindelijk weer op de vrije markt. Hierin verschilt CPO van wooncoöperaties.
In november houdt stichting !WOON in samenwerking met de gemeente Rotterdam een informatiebijeenkomst over wooncoöperaties. Geïnteresseerden kunnen er informatie krijgen over het starten van een wooncoöperatie en vragen stellen. Nieuwe initiatiefnemers krijgen een jaar ondersteuning vanuit de gemeente om ideeën uit te werken tot een haalbaar voorstel. "De energie die je er in moet pompen is immens. Het is niet voor iedereen. Je moet iets écht willen", waarschuwt bewoner Floris van wooncoöperatie W1555. "Maar in ons geval is het resultaat uiteindelijk echt waanzinnig. "

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl