JoAnne uit Zwijndrecht biedt hulp en troost voor ouders met een doodgeboren kindje

"We staan stil bij kinderen die levens hebben veranderd. Kinderen die er zijn geweest. Vanavond noemen we hun naam, omdat ze allemaal hebben bestaan." Dan start wethouder Tycho Jansen van Zwijndrecht met de namen van de tientallen kinderen om wie het draait deze avond:

Voor het gemeentehuis staan zo'n veertig ouders, grootouders, broertjes en zusjes. Er branden kaarsen met kindernamen, er is een monument en er wordt zachtjes gehuild. Dan staan er ook nog mensen vast in de file onderweg naar Zwijndrecht en wordt er thuis gekeken naar een livestream van de plechtigheid.

Het is de vierde Wave of Light in Nederland en het wordt ieder jaar een beetje drukker. Over de hele wereld herdenken mensen deze dag hun dierbaren, om zeven uur lokale tijd, die nooit echt aan hun leven konden beginnen. Dankzij JoAnne van der Est gebeurt dat ook in ons land, om precies te zijn op het Raadhuisplein in Zwijndrecht.

De bezoekers komen vanavond uit de buurt, maar ook van ver weg; diep uit Brabant en zelfs uit België. Arm of rijk, hoog of laag, links of rechts, dat speelt geen rol hier op het plein. Iedereen kent uit eigen ervaring de pijn van prematuur verlies of verlies kort na de geboorte. Ook al ken je elkaar niet, dat schept een band. Zo ontstaan spontane gesprekken: "Als je dan nog helemaal aangeslagen op een verjaardag zit en iemand klaagt eindeloos over een gebroken enkel tegen je."

Na het noemen van tientallen namen van kinderen die er al heel lang, of nog maar kort, niet meer zijn, wordt een gedicht voorgedragen. 'De grip van je kleine vingers zonder kracht. Je armen zullen zich nooit naar ons uitstrekken.'

Vervolgens is er een cheque. Michel en Miranda uit Rotterdam hebben met een crowdfunding 1388 euro ingezameld voor de stichting van JoAnne, Floor de Lis. Een overhandiging. Een omhelzing. Nog een omhelzing. Het stel is persoonlijk diep geraakt door het werk van de Zwijndrechtse, zullen ze even later vertellen.

Wat je vaak ziet bij een begrafenis, zie je nu ook bij deze Wave of Light-herdenking. Na de plechtigheid worden er tijdens de koffie en boterkoek in het gemeentehuis herinneringen opgehaald en wordt het zelfs nog best gezellig.

JoAnne loopt van gezin naar gezin, in de meeste gevallen zijn de contacten ontstaan op de donkerste dagen in een mensenleven. "Dankjewel meisje, voor alles wat je voor ons hebt gedaan", zegt een dame die van ver komt. "Ik moet nu gaan, terug naar mijn grote kind."

"Het was jammer dat sommige ouders in de file stonden en er niet konden zijn. Het was even paniek, maar we hebben voor hen een kaarsje gebrand", blikt JoAnne terug. "We hebben de avond echt voor de ouders en de kindjes georganiseerd. Dat ze erkenning krijgen. Zeg mijn naam, ik heb bestaan."

"Het gaat om kindjes die prematuur zijn overleden, of die misschien heel even hebben geleefd. Een dag, een week, soms een maand. Ook al ben je zeventien weken zwanger, het is een onderdeel van je gezin. Dat zal het altijd blijven, ook voor de broertjes en de zusjes die erna komen."

De buitenwereld ziet dat niet altijd zo, vertelt Suzanne Neijenhuis uit Cuijk. "Mijn zoontje Sven is op 7 maart 2019 geboren en meteen overleden. Hij was ernstig gehandicapt. Het was niet met het leven verenigbaar. Nooit gedacht dat dat ons zou overkomen, onze wereld stortte echt in."

De klap was hard voor Neijenhuis. Veel harder dan ze ooit had durven vrezen. Een gitzwarte depressie. "Ik ben opgenomen geweest, omdat ik suïcidaal werd." De opmerkingen van mensen hielpen haar niet. Ah, je bent nog jong, nog kansen genoeg. Of: gelukkig heb je al een levend kind, van die strekking.

JoAnne hielp haar wel, vertelt Suzanne. "Ze kwam vanuit Zwijndrecht meteen naar het ziekenhuis in Boxmeer gereden. Met prachtige kleren en een draagmandje voor Sven. Daarvoor ben ik haar diep dankbaar, voor altijd."

De Zwijndrechtse vertelde al eerder aan Rijnmond hoe het verhalen uit het ziekenhuis over prematuur overleden kindjes haar diep raakten. De kinderen werden soms 'meegegeven' in een blauwe plastic zak. Of verdwenen in de destructieoven. Ze wilde iets veranderen aan die situatie en ging 'engeltjesjurken' maken. Voor de eerste verknipte ze hoogstpersoonlijk haar eigen trouwjurk.

Michel en Miranda uit Rotterdam kennen het verdriet. Hun dochter van vijf rent vrolijk met een kinderkluit door de lange gangen van het Zwijndrechtse gemeentehuis, maar er is nog een kind in hun leven. Erover praten is moeilijk, want het verdriet is nog heel vers. Miranda: "Idris, onze zoon, is met zeventien weken zwangerschap overleden op drie september van dit jaar."

Ook dit stel kwam vanuit het niks in een achtbaan terecht. Michel: "Je weet niet wat je overkomt. Het was zo'n klap. Ik zie het nog zo voor me en dat zal altijd zo blijven."

Miranda: "Op 31 augustus hoorden we dat onze zoon niet meer leefde. Twee dagen lachten brachten we onze dochter naar school. Toen nam haar juffrouw Desiree ons apart en vertelde over Floor de Lis, daar was ze vrijwilliger." Dat was maar goed, zo bleek een dag later.

"Ik kan er nu al een klein beetje om lachen, maar in het ziekenhuis kwamen ze met een doosje voor Idris. Het was echt tenenkrommend. Ik zag mijn man kijken, die is wat meer uitgesproken dan ik. Michel zei: dit lijkt wel een gebakdoos."

Via juf Desiree en haar zus kwam ze die dag nog op de site van Floor de Lis terecht. "Die lieve mandjes, het was zo prachtig. Ik krijg het weer zwaar als ik terugdenk aan dat moment. Joanne kwam gelijk naar het ziekenhuis gereden. Ik zei meteen tegen mijn man en mijn zus: ik wil iets terugdoen.

Deze mensen maken het mogelijk dat wij Idris mee kunnen nemen en weg kunnen brengen in zoiets moois. Zo liefdevol."