RIVM

Deze Rijnmonders laten zich niet vaccineren: 'Ik durf er niet altijd vrij over te praten'

Samantha en Junior
Samantha en Junior © Rijnmond
De coronapas pas is flink uitgebreid. Wie buiten een terras bezoekt of gaat sporten in een fitnesscentrum moet getest of gevaccineerd zijn. Rijnmond sprak met regiogenoten die zich niet laten vaccineren. Hoe is het om nu niet gevaccineerd te zijn? Samantha en Junior vertellen erover.
Naam en woonplaats: Junior Schouten uit Rockanje
Leeftijd: 36
Werk: rij-instructeur
Junior en zijn rally auto
Junior en zijn rally auto © Rijnmond
Elke dag wordt hij met zijn keuze om zich niet te vaccineren geconfronteerd. Als hij tijdens zijn werk als rij-instructeur even wil plassen in een café of restaurant, gaat dat niet meer. Spontaan een drankje doen na het werk zit er voor Junior ook niet in. Als je in Rockanje woont, moet je naar Hellevoetsluis of Spijkenisse rijden om je te laten testen. De Rockanjese rij-instructeur voelt een tweedeling ontstaan in de maatschappij.

Waarom laat jij je niet vaccineren? De vaccins (Pfizer, Moderna, AstraZeneca en Janssen) zijn goedgekeurd.

"Er zijn voor mij te weinig lange termijn effecten bekend over het vaccin. Het voelt voor mij nog te experimenteel. Daarnaast besmetten we elkaar nog steeds of je nu gevaccineerd bent of niet. Een gevaccineerd persoon heeft minder bijwerkingen maar je kan nog steeds klachten ondervinden. Ze praten nu al over boostershots omdat de dekkingsgraad (vaccineffectiviteit) afneemt. Hoeveel effect heeft het vaccin dan op korte en lange termijn? Dat zijn voor mij genoeg redenen om het vaccin niet te nemen."

Wat merk jij in jouw leven van de keuze om je niet te laten vaccineren? Bijvoorbeeld van de coronapas?

"Ik kan niet meer volledig participeren in de maatschappij zoals deze was. Ik kan niet meer spontaan naar horecagelegenheden. Als ik dat wil, moet ik mij laten testen in Spijkenisse of Hellevoetsluis. Mijn hobby is rijden op het circuit in Zandvoort of Emmen. Dat gaat nu niet meer zonder QR-code. Ik ben ZZP-er en afhankelijk van mijn inkomsten per uur. Ik heb geen tijd om mij te laten testen voor een hobby, dan moet ik een leerling afzeggen. Dat kost mij gewoon geld.
Als ik aan het werk ben als rij-instructeur kan ik niet meer plassen in cafés of restaurants. Voor mij is dit een probleem. Ik heb geen galblaas meer en daardoor verteert mijn eten sneller. Ik moet wat sneller naar het toilet. Het is heel ongemakkelijk om les te geven met buikpijn terwijl ik eigenlijk heel erg nodig naar het toilet moet. Ik ben nu afhankelijk van pompstations die een toilet-faciliteit hebben."

Hoe reageren mensen in de lesauto op jouw keuze om je niet te laten vaccineren? Hoe zorg je dat ze zich veilig voelen?

"De meeste jongeren vinden het erg niet erg dat ik mij niet heb laten vaccineren. Voor hen is het geen obstakel. Het zit meer bij de ouderen. Daarnaast neem ik de nodige voorzorgsmaatregelen in de lesauto. Ik ontsmet mijn wagen na elke leerling. Het stuur, de versnellingspook, gordelspanners, de handrem: al dat soort zaken. Het mondkapje draag ik ook netjes, op het moment dat het voorgeschreven wordt voor de contactberoepen. Ik laat een raampje open staan voor de ventilatie. Met klachten laat ik mij testen. Mocht de uitslag van de test positief zijn, ga ik in quarantaine. Dat zijn allemaal zaken die je kunt doen om een veilige omgeving te behouden voor de leerling en voor jezelf. Dat zijn dingen die ik heel erg belangrijk vind. Ik wil niemand besmetten en neem corona serieus. Ik ben ook geen ontkenner."

De discussie wordt gevoerd of ongevaccineerden wel recht hebben op een ic-bed. Wat vind jij daar van?

"Ik vind niet dat je iemand kan weigeren omdat die zich niet laat vaccineren. Iemand die rookt of longkanker heeft, ga je ook geen bed weigeren omdat die persoon besloten heeft te blijven roken. Ik vind dat discriminatie. Je moet gewoon de zorg verlenen die iemand nodig heeft. We betalen allemaal genoeg zorgpremie. Daarnaast is er jarenlang bezuinigd op de zorg. Dat vind ik niet kunnen. Dat is de laatste post waar je op moet bezuinigen. "

Hoe nu verder?

"De ultieme uitweg uit deze coronapandemie is voor mij, de maatschappij weer te laten draaien. Mensen die zich kwetsbaar voelen tijdens bepaalde gelegenheden, kunnen besluiten niet meer overal aan deel te nemen. Ik wil die mensen absoluut niet uitsluiten, maar we kunnen niet de hele maatschappij en economie blijven stilleggen. Maar allereerst: stop met het labelen van mensen en maak elkaar niet uit voor wappie. We zijn allemaal mensen. Als je meer vanuit je hart denkt en met elkaar praat, is er veel meer samenwerking mogelijk. Dat is beter dan deze tweedeling tussen gevaccineerden en ongevaccineerden in de maatschappij. "
Volgens huisarts Sana is de boosterprik nu alleen van belang voor 60-plussers, omdat bij deze groep de hoeveelheid antistoffen afneemt. In het verleden zijn er geen langetermijneffecten vastgesteld van deze vaccins. Er zijn bijwerkingen, en die lijst is volgens Sana heel lang, maar het zijn hele kleine aantallen. Coronapatiënten die zeer dringend medische hulp nodig hebben, zullen niet geweigerd worden in een ziekenhuis als ze niet gevaccineerd zijn.
De tekst gaat door na de videoreportage met Junior en Samantha:
Junior en Samantha laten zich niet vaccineren
Naam en woonplaats: Samantha van Potten uit Rotterdam
Leeftijd: 30
Werk: psycholoog
Samantha voor de van (testlocatie) de Van Nellefabriek
Samantha voor de van (testlocatie) de Van Nellefabriek © Rijnmond
Samantha is een psychologe uit Rotterdam. Ze voelt zich niet altijd vrij om te praten over haar keuze om zich niet te laten vaccineren. Ze heeft al regelmatig harde discussies gevoerd over vaccineren. Het liefst wil ze dat iedereen elkaars mening respecteert. Ze voelt net zoals Junior dat er een tweedeling in de maatschappij ontstaat tussen gevaccineerden en ongevaccineerden.

Waarom laat jij je niet vaccineren?

"Ik weet nog niet wat het vaccin op lange termijn doet met mijn vruchtbaarheid. Als vrouw wil ik ook weten wat het effect is op mijn hormonen en menstruatiecyclus. Daarom wacht ik er mee. Het is ook mijn intuïtie. Als ik mij er niet goed bij voel, dan doe ik het niet."

Volgens het RIVM is het veilig voor zwangere vrouwen én hun (ongeboren) kindje om die coronaprik te halen.

"Ik denk dat ze nog geen uitsluitsel kunnen geven over wat de effecten zijn op lange termijn. "

Wat merk jij in jouw leven van de keuze om je niet te laten vaccineren? Bijvoorbeeld van de coronapas?

"Je moet drie keer nadenken voordat je ergens heen kan gaan. Wanneer laat ik mij testen, heb ik daar de tijd voor? We staan nu voor de Van Nelle Fabriek. Ik ben hier een paar keer geweest om mij te laten testen voor toegang. Onlangs ben ik voor mijn vaders verjaardag uit eten geweest. Dan laat ik mij testen omdat ik het fijn vind om daar bij te zijn. Als ik geen zin heb om mij te laten testen, dan ga ik gewoon niet. Je wil ook niet elke week een stok in je neus krijgen. Het is een beetje afwegen. Ik ga nu meer naar vrienden toe of vrienden komen bij mij thuis. Dat is ook gezellig en dat kan ook."

Hoe reageren mensen op jouw keuze om je niet te laten vaccineren?

"Ik heb gehoord dat het dom is om mij niet te laten vaccineren en dat ik straks niets meer kan zonder coronapas. Ik krijg opmerkingen en doemscenario's te horen als: 'straks kom je in het ziekenhuis terecht'. Ik besef ook dat er een kans is dat je ziek kunt worden van corona maar dat hebben gevaccineerden - in mindere mate - ook. Ga met elkaar het gesprek aan, in plaats van meteen een oordeel te vellen. Het is fijn om een goed gesprek te hebben, waarin je elkaars standpunten respecteert."

Ziekenhuizen waarschuwen voor de overbelasting van de zorg. Is dat voor jou geen reden om je toch te laten vaccineren? Ook om de zorg te ontlasten?

"Ik vind dat je moet investeren in de zorg. Dat is het belangrijkste. Het kabinet heeft de afgelopen jaren veel bezuinigd op de zorg. Ik denk niet dat de ongevaccineerden het probleem zijn. Ik denk dat de zorg niet genoeg geld heeft om de zorgvraag aan te kunnen."

Hoe nu verder?

"Dat vraag ik mij ook af. Het is jammer dat de overheid een tweedeling in de samenleving creëert. Gevaccineerd tegenover ongevaccineerd. Ik hoop dat wij elkaar kunnen respecteren en blijven respecteren. Oordeel niet over mensen voordat je het gesprek bent aangegaan."
Volgens huisarts Sana is het begrijpelijk dat vrouwen zoals Samantha zo hun vragen hebben over het effect van het vaccin op vruchtbaarheid en zwangerschap. "Aan het begin is er desinformatie verspreid dat het vaccin effect heeft op zwangerschap. Dat klopt niet. Er is geen enkel effect van het vaccin op de vruchtbaarheid waargenomen." Het RIVM raadt vrouwen met een kinderwens dan ook aan om zich juist te laten vaccineren, omdat het risico op ernstige ziekte tijdens zwangerschap een stuk groter is.

Er is niet een type vaccinweigeraar

“Er zijn veel meer twijfelaars en grijstinten dan soms lijkt in berichtgeving over het coronapaspoort”, zei gedragsonderzoeker Martine Bouman van de Erasmus Universiteit al eerder tegen Rijnmond. “Zoveel mensen, zoveel meningen, ideeën en visies. Er zijn weigeraars die dat doen met een beroep op de lichamelijke integriteit. Anderen zijn zich wel bewust van de ernst van het virus, maar zien geen gevaar bij zichzelf omdat ze jong zijn of gezond.” En voor dat grijze gebied zijn de huidige maatregelen best te doen, zo blijkt.
Fel tegenstanders van de QR-pas noemen het discriminatie. Uitsluiting op basis van hun overtuigingen. Bouman vindt het een te billijken maatregel. “Het is een maatregel die pas is ontstaan nadat het vaccin is ontwikkeld en nadat zoveel mogelijk mensen de kans hadden zich te vaccineren. En nu, om weer wat meer mogelijk te maken in het leven, is deze pas ingevoerd. Dat is een logische, te verantwoorden stap. En voor de mensen in die grijstinten kan het ook behulpzaam zijn: een duwtje om een beslissing te nemen.”

Voorlichting

"Via sociale media krijgen mensen veel desinformatie", ziet huisarts Shakib Sana. "Vooral de jonge mensen krijgen dat, en die dragen dat dan over aan hun ouders. Die komen dan soms bij de huisarts en zeggen dan: u zegt dit, maar mijn kinderen zeggen dat ze iets anders gelezen hebben. Wie moet ik nou geloven? Dan kom je in een soort spagaat. Gelukkig kunnen we ze met onze voorlichting wel overtuigen."
Samen met andere huisartsen uit Rotterdam, dokters uit andere steden, de GGD en verschillende ziekenhuizen zet Sana zich in om zoveel mogelijk mensen het vaccin te laten halen. Hij voert gesprekken met Rotterdammers op de markt. Volgens hem is het grootste probleem de informatievoorziening: "Als huisarts heb je dan maar één taak: informeren, informeren en nog eens informeren. Heldere en toegankelijke informatie voor deze groep is heel belangrijk."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl