Fabio sloot zich aan bij Amerikaanse neonazi's, een 'succes' werd het niet: 'Jullie zijn de slechtste leden ooit'

Het is de eerste glimlach van de ochtend. Locatie is de extra beveiligde zaal van de rechtbank in Rotterdam. Voor de deur staat een wagen van politie en er is extra parketpolitie opgetrommeld. De advocaat van Fabio vraagt of zijn cliënt tijdens de lunchpauze niet naar het celletje onder de zaal hoeft, maar vrij door het gebouw mag lopen. Dan kan de inmiddels 20-jarige zijn moeder even spreken. Ze zit hoog achter het glas van de publieke tribune van de extra beveiligde zittingzaal in Rotterdam, samen met een tante van Fabio.

"Geen enkel bezwaar", antwoordt de officier van justitie zonder een seconde twijfel op die vraag. Een blij lachende Fabio draait zich om en zoekt opgelucht de ogen van zijn moeder. Als er even later wordt gepauzeerd, volgt bij de koffieautomaat een lange omhelzing met tranen tussen moeder en zoon.

Verdachte Fabio zat maandenlang vast op de speciale terrorisme-afdeling van de gevangenis in Vught en liet zich voor die tijd online gelden door spijkerharde teksten en plaatjes. Zo postte hij een tekening van een knielende Joodse man die door het hoofd wordt geschoten. 'Kill white niggers everywhere', is een tekst van zijn hand. Hij is lid geweest van de online-groep Jeugdstorm Nederland en is bekend onder de naam Feuerjugend, Vuurjeugd.

Joden en homo's moeten allemaal worden neergemaaid, volgens Fabio. Gemengde relaties zijn verderfelijk. 'Negers' zijn 'elite-apen', Joden zijn geen mensen. Ook een tekst van zijn hand: 'Als de burgeroorlog komt, moeten we sommige blanken ook doden, omdat ze niet aan onze kant staan.' En: 'Kill all non-whites, everywhere.'

De heftige teksten staan in schril contrast met zijn verschijning. Een verlegen, timide jongen, die zo goed mogelijk antwoord lijkt te geven op de vragen die hem worden gesteld. Smalle schouders in een ongestreken zwart en rood houthakkers-blouseje. Een vlassig snorretje. Wat onzeker kijkt hij naar de mensen achter hem op de perstribune.

De rechter praat in de je-vorm tegen Fabio. "Wat vind je van Adolf Hitler?" Fabio vindt het knap hoe die het Duitsland van de jaren dertig uit de armoede trok. "Maar hij had ook slechte kanten. Euh... massamoorden en zo." Het spijt hem wel dat Hitler het Sovjetleger niet een kopje kleiner maakte. "Aan Stalin heb ik een hekel."

De twintiger neemt afstand van zijn extremistische verleden. Tijdens de politieverhoren zijn er tranen gevloeid, zo wordt duidelijk. "Ik heb mensen beledigd. Maar ik kende hun niet. Ik had geen neiging om iemand pijn te doen. We hadden het in de groep ook over heel normale dingen. Over hoe je dag was bijvoorbeeld."

Psychologisch onderzoek in maanden van zijn voorarrest maakt duidelijk dat er sprake is van een laag iq, depressie en een autistisch stoornis met een vorm van tunnelvisie. De rechter vat het gevolg van die diagnose samen: "de psycholoog denkt dat jij verminderd toerekeningsvatbaar bent. Ik denk dat jij al jouw woede, al jouw haat, richtte op mensen met een kleurtje. Snap je dat?" Fabio: "Ik denk het wel."

Fabio groeide op in Zwijndrecht, in niet beste omstandigheden', zoals hij zelf zegt. "We waren arm thuis. Ik liep soms door Zwijndrecht met gaten in mijn schoenzolen. Dan zag ik Marokkanen, Somaliërs en Antillianen in een nieuw BMW rijden. Of wonen in een groot huis. Ik was jaloers, dat wilde ik ook." Vrienden had hij eigenlijk niet, erkent hij.

Via-via komt hij bij Jeugdstorm en The Base terecht. "Ik zocht een groep gelijkgestemde mensen", vertelt Fabio. Die houden van survival en wapens en rechts denken." En hij gaat lezen. Heel veel over de oorlog en dan met name de Nazi-kant. Las hij ook het boek van Hitler wil de rechter weten. "Ja, mevrouw. Mein Kampf. Ik was boos op de wereld. Hoe de wereld toch veranderd kan worden. Daar vond ik troost in."

Het Amerikaanse avontuur bij The Base begint met een online-sollicitatiegesprek met oprichter Rinaldo Nazzaro. De uitstraling van survival, vuurwapens, uniformen en de rechtse achtergrond spreken hem aan. Fabio en Steven uit Amsterdam zouden de eerste Nederlandse leden worden en samen een cel vormen. Daar is hij best trots op.

Fabio en Steven worden gevraagd of ze lid zijn van andere extremistische groeperingen. Maar bijvoorbeeld ook of hij een auto heeft. En dan is er een toelatingsopdracht: spuit met verf het logo van The Base op een gebouw. Of plak een poster. Op een avond gaan ze op pad in Zoetermeer en sprayen de gevraagde graffiti. Maar dan per ongeluk wel verkeerd om. Als Fabio de foto's opstuurt en ook nog verklaart dat hij geen mensen pijn wil doen, is het commentaar vanuit de VS duidelijk: 'Jullie zijn de slechtste leden ooit.'

Een succes wordt de tweekoppige Nederlandse 'cel' (een kleine, zelfstandig opererende eenheid, red.) van The Base nooit. De enige vereiste: elkaar af en toe fysiek ontmoeten, voeren ze welgeteld één keer uit. Verder is Fabio vooral in Nederlandse extremistische chatgroepen actief, maar deze mensen ziet hij eigenlijk nooit. Hij blijkt vooral op de bank met zijn moeder te zitten chatten. Op het moment van zijn arrestatie zit hij, naar verluid, thuis onder een dekentje.

"Ik snap nu dat ik dom heb gedaan", zegt Fabio tijdens de zitting. Dat besef komt nota bene op de terroristische afdeling van de gevangenis in Vught. "Ik heb daar Arabische woorden geleerd en veel mensen gesproken. Ik heb mensen beledigd, maar ik kende hen niet. Ik snap nu beter wat het betekent als je in een ander lichaam wordt geboren."

Toch is het niet niks wat Fabio heeft gedaan, vindt de officier van justitie. Hij vergelijkt zijn teksten met jihadisme. Dat kan een jarenlange celstraf opleveren. Maar omdat 'de samenleving daar niets aan heeft' is zijn strafeis lager. Fabio wordt nu behandeld voor zijn autisme en depressie en werkt daar goed aan mee. Als hij haatdragende gedachten krijgt, bespreekt hij dat direct met zijn begeleiders.

De officier prijst Fabio voor zijn openheid en eerlijke antwoorden. Het lijkt duidelijk te horen: deze rechtbank wil niet dat deze jongeman eindeloos achter de tralies gaat. Daarom wordt er een forse voorwaardelijke straf geëist, moet hij een werkstraf van 150 uur ondergaan als het aan justitie ligt en moet hij goed blijven meewerken aan zijn behandeling.

Fabio zelf heeft het laatste woord. Hij herhaalt spijt te hebben. Over zijn toekomst is hij duidelijk. "Hard werken aan mezelf en een eigen huisje." En zijn droom uitvoeren: vrachtwagenchauffeur worden. Hij mag nu maximaal een uur per dag online en mag Facebook en Telegram niet meer gebruiken. Dat vindt de enthousiaste gamer jammer, maar hij begrijpt het wel.