Rotterdam verplicht kopers zelf in het huis te gaan wonen in deze 16 wijken

De zogenaamde 'opkoopbescherming', een bewoningsplicht, wordt ingevoerd in wijken waar een groot aantal woningen particulier verhuurd wordt én waar de leefbaarheid onder druk staat. Het gaat om de wijken Bergpolder, Blijdorp, Bloemhof, Carnisse, Groot IJsselmonde, Het Lage Land, Hillegersberg-Zuid, Hillesluis, Kralingen-Oost, Kralingen-West, Middelland, Nieuwe Westen, Oud-Mathenesse, Oud-Charlois, Rubroek en Tarwewijk. De opkoopbescherming geldt voor woningen met een WOZ-waarde tot 355 duizend euro. Rotterdam is de eerste stad in Nederland die deze bewoningsplicht invoert.

Investeerders kopen op heel grote schaal huizen op in Rotterdam en naastgelegen gemeenten. Dat bleek eerder uit door Rijnmond opgevraagde cijfers van het Kadaster. In Rotterdamse stadsdelen als Charlois ging in 2020 de helft van de verkochte huizen naar investeerders. Met de nieuwe wet moet dat verleden tijd zijn. Wethouder Bas Kurvers van wonen hoopt dat ook deze wijk leefbaarder wordt met meer eigenaar-bewoners. "Deze regeling komt ten goede van de leefbaarheid van kwetsbare wijken waar de gemeente veel misstanden in woningen tegenkomt, zoals overbewoning, prostitutie of hennepteelt."

De vraag is of de opkoopbescherming niet veel te laat komt. Honderden woningen zijn in wijken als Carnisse al opgekocht door verhuurders. "Dit draait de kraan dicht. Zo voorkomen we erger. Maar alleen hiermee zijn we er niet. We kijken ook naar de woningen die al verhuurd zijn. Onze huurteams gaan in gesprek met bewoners en schrijven malafide verhuurders aan om verbeteringen door te voeren."

Uit onderzoek van Woonbron en de gemeente bleek dat vorig jaar 95 procent van de woningen in Carnisse opgekocht werd door mensen die er niet zelf gingen wonen. Die investeerders verhuren de woningen vervolgens voor huurprijzen die twee keer zo hoog zijn dan wettelijk toegestaan. De huurprijzen in Carnisse zouden volgens het Woning Waardering Stelsel zo'n 600 tot 650 euro moeten zijn. Maar de huren lopen op naar de 1000 en zelfs 1400 euro.

Het Kadaster heeft in september voor Rijnmond onderzocht hoeveel woningen er verkocht zijn aan investeerders in Rotterdam en nabijgelegen gemeenten. Het gaat daarbij om de kleine investeerder die enkele panden heeft waarin hij of zij zelf niet woont, maar ook om grote vastgoedfondsen die tientallen woningen verhuren. In Rotterdam ging in 2020 ruim 38 procent van de verkochte woningen naar investeerders. Dit aantal is de afgelopen tien jaar flink gestegen. De gevolgen van het massaal opkopen van woningen zijn groot, vertelde woningmarkt-expert Paul de Vries van het Kadaster.

"Dit zijn geen kleine getallen. In wijken waar investeerders veel kopen, wordt de prijs van woningen omhooggeduwd. Dit omdat de investeerders met elkaar concurreren. Die prijsstijgingen zijn voor starters een probleem. Zij hebben het minste geld, zoeken in deze wijken en zijn afhankelijk van goedkope woningen."

Maar of opkoopbescherming een groot effect gaat hebben op de huizenprijzen is maar de vraag, zeggen makelaars. Ook particulieren bieden tegenwoordig flink tegen elkaar op door het beperkte woningaanbod. Voor veel investeerders zijn de huizenprijzen inmiddels veel te hoog om een goed rendement te halen. De wethouder wil ook een verhuurvergunning invoering voor bestaande verhuurders, om zo met terugwerkende kracht misstanden te bestrijden. Maar daarvoor heeft hij hulp nodig uit Den Haag.

Leest u dit bericht op uw mobiel? Klik hier voor de mobiele versie van de interactieve kaart

Er geldt een uitzondering op de opkoopbescherming voor ouders die een huis kopen voor hun kind. Zij krijgen wél een verhuurvergunning. Ook als je als eigenaar op reis gaat, mag je je woning tijdelijk verhuren. Hiervoor moet je wel een vergunning aanvragen. Het verhuren van een woonruimte zonder vergunning kan een boete tot ruim 21 duizend euro opleveren.

Rotterdam is koploper in de regio als het gaat om het opkopen van woningen door investeerders. De stad gaat als eerste gemeente in de regio de opkoopbescherming invoeren. Maar ook in Schiedam kun je niet om het opkopen van huizen door investeerders heen. Bijvoorbeeld in de oude volkswijk Schiedam-Oost. Ruim 46 procent van de huizen wordt daar opgekocht door mensen die er niet zelf gaan wonen. De huren zijn regelmatig exorbitant, vertelt mevrouw van der Graaf, die al jaren in de buurt woont. "Voor een etagewoning in mijn straat vragen ze 1500 euro. Ik keek ernaar voor de kleinkinderen. Dit soort bedragen zijn belachelijk en ze moeten het verbieden." Schiedam is ook bezig om de opkoopbescherming in te voeren, dit ook om een waterbedeffect te voorkomen. Maar daar is nog geen datum van bekend.