Opkoopbescherming voor zestien wijken: gaat het de woningzoekende Rotterdammer helpen?

In de buurten waar de maatregel gaat gelden, is volgens de gemeente Rotterdam nu veel sprake van verhuur door particulieren. Het gaat om Bergpolder, Blijdorp, Bloemhof, Carnisse, Groot IJsselmonde, Het Lage Land, Hillegersberg-Zuid, Hillesluis, Kralingen-Oost, Kralingen-West, Middelland, Nieuwe Westen, Oud-Mathenesse, Oud-Charlois, Rubroek en Tarwewijk.

De nieuwe maatregel is bedoeld om Rotterdamse starters te beschermen tegen opkooppraktijken. Wanneer een woning verkocht wordt, moet de eigenaar er zelf in gaan wonen of mag hij het pand vier jaar lang niet verhuren. Daarmee zijn de huizen een stuk onaantrekkelijker voor verhuurders.

Stadssocioloog Gwen van Eijk van het Rotterdamse bewonersinitiatief Recht op de Stad is kritisch over de zet van de gemeente. “Het is goed dat er iets gedaan wordt om beleggers tegen te houden. Het doet iets aan de betaalbaarheid van woningen. Maar het opkopen van panden om ze te verhuren, is nog steeds mogelijk. Het blijft zo een halfbakken maatregel."

Makelaar Daan Kardol van Zuidstad Makelaars waarschuwt voor de negatieve gevolgen van de opkoopbescherming. Hij zegt dat verhuurders in veel Rotterdamse wijken een belangrijke rol spelen in het huisvesten van arbeidsmigranten. "Deze tijdelijke buitenlandse medewerkers wonen vaak in de wijken waar nu de opkoopbescherming wordt ingevoerd. Voor hen is er geen alternatief. Er is nu al meer vraag dan aanbod voor mensen met een kleine portemonnee. "

"Ik had eerst gezorgd dat je voldoende aanbod hebt voor arbeiders en mensen met heel lage inkomens", zegt hij. "De problemen gaan zich verplaatsen als je geen antwoord hebt op de huisvestingsopgave van deze groepen.”

Volgens woningmarktexpert Paul de Vries van het Kadaster zijn de problemen op de woningmarkt niet alleen de schuld van de beleggers. “Dat is in mijn optiek niet altijd terecht, omdat er veel beleggers zijn die een gewone huur vragen. We hebben alleen last van de beleggers die het maximale eruit proberen te halen en hoge huren vragen. Zij zorgen ervoor dat mensen weer snel uit die woning vertrekken zodra ze de kans krijgen."

Wel denkt de woningexpert dat de maatregel gaat helpen voor koopstarters die vaak achter het net vissen. Zij maken nu meer kans een huis te bemachtigen. Ook verwacht hij dat de opkoopbescherming goed uitpakt voor de leefbaarheid van wijken. Mensen die een huis kopen, blijven daar langer wonen dan tijdelijke huurders. Ze zetten zich meer in voor de wijk dan mensen die weten dat ze op korte termijn weer vertrekken.

Volgens makelaar Kardol moeten er vooral veel betaalbare woningen worden bijgebouwd, zodat meer huizen beschikbaar komen voor Rotterdammers met een kleine beurs. Alleen dat ziet hij nu niet gebeuren. “Ik denk dat de belangrijkste oplossing het bouwen van betaalbare woningen is, omdat nog steeds sprake is van schaarste en particulieren die tegen elkaar opbieden.”

Van Eijk van Recht op de Stad is het daarmee eens. "Voor de beschikbaarheid van woningen doet de opkoopbescherming niets. Er zijn niet opeens meer huizen. Kijk eerst naar de arbeidsmigranten die nu al een groot risico hebben om op straat te belanden. Zij hebben een goed plan nodig voor huisvesting."

Volgens De Vries worden beleggers nu geweerd omdat we een hele krappe woningmarkt hebben. “Bonafide verhuurders horen erbij in onze woningmarkt en als we voldoende woningen hadden, was dit geen probleem geweest.” Ook roept de grens van 355 duizend euro vragen bij hem op, omdat de kans bestaat dat beleggers zich nu gaan richten op de wat duurdere huizen. "In sommige wijken zoals Kralingen vind je nu al geen huizen voor die prijs."

Hij snapt wel dat de maatregel wordt ingevoerd, omdat de particuliere verhuursector te hard is gegroeid. Het weren van beleggers is een oplossing voor koopstarters, zegt hij. “De markt wordt ruimer, omdat je een groep kopers hebt uitgesloten. Er zijn gewoon minder gegadigden door deze nieuwe regel. Het helpt mensen onder de 35 om een eerste koopwoning te kopen. Het aanbod voor hen wordt groter dan het de afgelopen tien jaar is geweest."

De komende weken maakt Rijnmond meerdere reportages over de woningmarkt in de regio. Met aandacht voor excessen op de huurmarkt, jongeren op woningjacht en eigen initiatieven van Rijnmonders. Heb je tips voor deze serie? Stuur een e-mail naar esther.schalkwijk@rijnmond.nl