CORONACRISIS

Wel een vaccinatie willen, maar hem niet kunnen krijgen: wat moet je dan met 2G?

Wat als je wel een coronavaccinatie wil, maar deze niet kunt krijgen?
Wat als je wel een coronavaccinatie wil, maar deze niet kunt krijgen? © Archief
Maandagavond stuurde het demissionaire kabinet een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer om de 2G-maatregel te gaan invoeren voor horeca, evenementen en cultuur. Dat betekent dat alleen mensen die gevaccineerd zijn of genezen zijn van corona nog naar binnen kunnen. Maar hoe zit het als je vanwege een medische reden niet gevaccineerd kan worden of de vaccinatie niet aanslaat?
Volgens het RIVM is momenteel zo'n 84 procent van de Nederlandse bevolking volledig gevaccineerd. De redenen van de resterende 16 procent om geen prik te halen zijn uiteenlopend: van wantrouwen in de overheid tot onzekerheid over langetermijneffecten. In die gevallen is er sprake van een vrijwillige keuze om je niet te laten vaccineren.
Niet iedereen heeft die keuze, weet de 58-jarige Yvonne, vrijwilliger bij Nierpatiënten Vereniging Rijnmond. Zes jaar geleden kreeg zij een niertransplantatie. Om te voorkomen dat haar lichaam het getransplanteerde orgaan afstoot, slikt ze medicijnen die haar immuunsysteem afremmen. Daarnaast heeft ze ook een afweersysteemziekte, wat haar extra vatbaar maakt voor virussen in het algemeen.
Als klap op de vuurpijl ontwikkelde ze als gevolg van haar transplantatiemedicatie ook nog eens huidkanker op haar gezicht. De behandeling die ze daarvoor onderging zorgt ervoor dat ze een mondkapje slechts voor korte perioden kan dragen. Het is een cocktail van omstandigheden die Yvonne extreem vatbaar maken voor het coronavirus.

Onderzoek naar vaccin bij transplantatiepatiënten

Inmiddels heeft ze al drie doses van het vaccin gehad, maar haar lichaam weigert antistoffen aan te maken. Yvonne doet samen met een aantal andere nierpatiënten mee aan een onderzoek naar de effectiviteit van het covidvaccin onder mensen zoals zij. Aan dat onderzoek doen alle universitaire medische centra in Nederland mee. Voor hen betekent een besmetting namelijk gegarandeerd een ic-opname.
"Het lachwekkende is dat mijn QR-code gewoon groen is", zegt Yvonne. "Ik heb mijn prikken gehad, maar het RIVM weet natuurlijk niet dat ik meedoe aan een studie voor transplantatiepatiënten en dat mijn vaccinatie niet werkt." Gebruik van de groene QR-code maken doet ze niet, omdat de gezondheidsrisico's te groot zijn, met of zonder 2G-maatregel.
Voorheen was Yvonne mantelzorger voor ouderen, waaronder haar schoonmoeder. Sinds de kankerbehandeling haar immuunsysteem nog een opdoffer heeft gegeven, heeft ze dat ook moeten laten vallen. "Afstand bewaren gaat daar niet, dus het meeste laat ik nu aan thuiszorg over." Ook haar functie als secretaris bij de nierpatiëntenvereniging heeft ze tijdelijk naast zich neergelegd. "Dan zou ik met het OV naar Rotterdam moeten, dat is een te groot risico."

Constante afweging

Voor Yvonne is het een constante afweging maken tussen risico's wanneer ze iets wil doen. "In de winkels lopen ze hier nog steeds zonder mondkapjes, dus boodschappen doen gaat niet. De bakker zit 500 meter verderop, dus daar loop ik heen. De slager laat ik bezorgen." Maar ook binnenshuis blijven er risico's bestaan. Toen haar man enkele weken terug ziek werd, gingen alle alarmbellen af. "Hij werd negatief getest, maar het is wel schrikken."
Dat de schrik erin zat is begrijpelijk, want Yvonne weet wat haar te wachten staat bij een besmetting. "Als ik denk dat ik corona heb, moet ik mij laten testen bij de GGD. Maar voordat ik daar aan de beurt ben, ben ik twee dagen verder. Dan moet ik ook nog twee dagen wachten op de uitslag. Op dat punt is het voor mij al te laat voor antistoffen, en dan zou ik aan hele zware medicijnen met veel bijwerkingen moeten."
Yvonne is niet boos op mensen die ervoor kiezen zich niet te laten vaccineren. Wel hoopt ze dat sommigen nog zullen bijtrekken. "Ik zou tegen die mensen zeggen dat ik hun mening respecteer en begrijp dat ze bang zijn. Iedereen mag z'n eigen mening hebben en je gunt het ze, maar ik denk ook: zo gaan we er niet komen. Ze kunnen wel dwarsliggen, maar de maatregelen worden straks alsmaar strenger."

Geen antistoffen

Zo denkt ook de 78-jarige Thea Meijer erover. Zij heeft al tien jaar een transplantatieorgaan en doet net als Yvonne mee aan het onderzoek naar vaccinaties bij nierpatiënten. Ook haar lichaam maakt na het krijgen van het vaccin geen antistoffen aan. Al voor de coronacrisis moest Thea haar dagelijkse routine aanpassen om virusbesmettingen te voorkomen. "Ik ging verkouden mensen al expres uit de weg."
Yvonne en Thea
Yvonne en Thea © Persoonlijke foto's
Vier weken geleden heeft Thea haar derde prik gekregen, in de hoop dat haar lichaam daardoor wel antistoffen gaat aanmaken. De resultaten heeft ze nog niet. Daarvoor krijgt ze een bloedpriktest thuisgestuurd. Op basis van die resultaten kan dan worden vastgesteld of het vaccin haar nu wel bescherming biedt.
Thea woont alleen, maar kan zich redelijk goed redden. Haar boodschappen worden thuisbezorgd en ze probeert waar mogelijk buiten een rondje te doen. Een ongepland bezoekje van of aan de kleinkinderen zit er niet in. "Ik ga alleen een-op-een bij bepaalde mensen op bezoek. Dan houd ik altijd een mondkapje op en houd ik afstand."

Sociaal isolement

Het sociaal isolement vindt ze nog het ergst. Als haar kinderen of kleinkinderen komen, moeten ze eerst een zelftest doen. Haar jongste kleinkind is al sinds het begin van de crisis niet bij haar thuis op bezoek geweest. Een ontmoeting kon alleen buiten plaatsvinden, of via videobellen.
De invoering van de 2G-maatregel betekent voor Thea ook geen etentjes of andere uitstapjes. "Ik word er absoluut niet blij van, maar ik ga gewoon niet. Ik heb helemaal geen zin om besmet te worden." Bij Thea is de rek er daardoor inmiddels wel uit. "Ik ben het langzamerhand goed zat. Ik respecteer ieders mening, maar ik vind het heel onverantwoordelijk. Het liefst ga ik er niet over in discussie."

2G moet ongevaccineerden beschermen

Volgens viroloog Annemiek van der Eijk van het Erasmus MC moet de 2G-maatregel er voor gaan zorgen dat mensen zoals Thea en Yvonne minder risico op besmetting lopen. "Op het moment is het zo dat mensen die niet gevaccineerd zijn, wel met een negatieve test naar binnen kunnen. Het risico is dan dat zij op plekken komen waar mensen lopen die wel gevaccineerd maar toch besmet zijn. Daarnaast is een test een momentopname. Als jij je de dag voor een evenement negatief laat testen, kan het zomaar zo zijn dat je de volgende dag onbewust toch besmet bent of raakt."
Viroloog Annemiek van der Eijk
Viroloog Annemiek van der Eijk © Rijnmond
De risicovermindering zit volgens Van der Eijk in het feit dat 2G mensen kan aansporen om zich toch te laten vaccineren, zodat ze toch nog ergens naar binnen kunnen. "Als mensen zich massaal laten vaccineren, is er minder circulatie van het virus. Het kan zich dan minder makkelijk verspreiden."
"Veel mensen zeggen dat je bij vaccinatie nog steeds risico loopt op besmetting. Dat is zo, maar de kans op ernstige ziekte is vele malen kleiner. 2G beschermt de niet-gevaccineerden, omdat zij niet meer op plekken en evenementen kunnen komen waar mogelijke besmettingen kunnen plaatsvinden. De maatregel voorkomt dat die groepen bij elkaar komen. Zo kunnen we de zorg ontlasten. Voor de gevaccineerde kwetsbaren — zoals Thea en Yvonne — blijft het wel oppassen, omdat zij niet de bescherming hebben die anderen wel hebben."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl