Volgens Riek Bakker (77) waren Rotterdammers veel beter in slopen dan in bouwen

Als Bakker ziet hoe de Kop van Zuid en de Erasmusbrug er nu allebei bij liggen, is ze daar maar wat trots op. "Ik loop helemaal naast m'n schoenen", grapt de inmiddels 77-jarige Bakker. Maar dat het indertijd allemaal niet makkelijk was om die projecten te realiseren, komt naar voren in haar boek. "Ik heb moeten praten, praten en nog eens praten."

Toen Bakker in 1986 in Rotterdam kwam werken als directeur Stadsontwikkeling, moest het - zoals ze het zelf zegt - meteen "van jetje." "De nood was aan de man, er was veel werkloosheid en mensen hadden het economisch moeilijk. En er was een burgemeester (Bram Peper, red.) die tegen ons zei: jongens, nu moeten jullie eens met iets komen."

Bakker liet haar oog vallen op de Kop van Zuid. "Ik dacht: het kan toch niet waar zijn dat daar hele stukken braak liggen en er toch mensen wonen. Wat is daar aan de hand? We hadden in de gaten dat we dat stuk heel goed zouden kunnen ontwikkelen." Niet veel later ontstond daaruit ook het idee voor de bouw van de Erasmusbrug.

Bakker liep in Rotterdam desalniettemin meermaals tegen muren op. Want toen inwoners dankzij participatie eenmaal achter het plan stonden, bleken projectontwikkelaars en investeerders er niet voor warm te lopen. "Wat moeten we op Zuid? Dat gaan we helemaal niet doen", duidt Bakker de tendens onder die groep. Maar toen Bakker haar plannen uit de doeken deed, bleek dat er toch wel degelijk over te praten viel. "Ze zeiden: het kan misschien wel, maar alleen als er goede verbindingen komen."

En die verbindingen kwamen er: een tramlijn, een extra metrostation en goede wegen. Eenvoudig was het allemaal niet en dat had volgens Bakker voor een deel te maken met de mentaliteit die destijds heerste in de stad. "Rotterdammers blonken uit in slopen. Er werd een spoortunnel gemaakt zodat De Hef niet meer nodig was, maar de grond die eruit kwam gooiden ze in de oude havens. Toen heb ik mijn vinger opgestoken en ben ik naar het college gegaan: 'Weten jullie wat jullie doen? Dit kan heel goed toekomstig woongebied zijn wat historisch mooi en belangrijk voor Rotterdam is. Dat is kapitaal en geschiedenis. Als je dat zomaar weggooit, dan begin je een wijk op een industrieterrein. Ophouden ermee'."

Bakker heeft al haar herinneringen opgeschreven in De Ruimte van Riek. Opvallend aan het boek is dat haar werkzame leven en privéleven dwars door elkaar heenlopen. "Dit werk is ingewikkeld werk", vertelt ze. "Iedereen denkt dat het allemaal vanzelf gaat, maar die brug staat er niet zomaar. En die verschillen tussen Rotterdam-Noord en Rotterdam-Zuid kwijtraken, dat gebeurt ook niet zomaar. Zonder parmantig te zijn: je moet wel eigenschappen hebben hoe je dat op de een of andere manier aan elkaar plakt. Er is genoeg te vertellen over wat er in mijn leven gebeurd is."

Als Bakker kijkt naar het Rotterdam van nu, dan wordt ze op z'n zachtst gezegd niet enthousiast van een project als Feyenoord City. Projecten waarbij meer wordt gedaan aan het creëren van openbare ruimte en parken moedigt ze aan. "Het is belangrijk dat we meer ruimte zoeken voor mensen om naar buiten te kunnen. Je hebt gezondheid nodig en kunt niet alleen in die hoge torens of op een flatje zitten. Verdichten oké, maar je moet ook de grens kennen."