CONTAINER

Rijnmond blikt terug op 2021: nog nooit werd er zoveel drugs onderschept in de haven

Rijnmond-verslaggever Jelle Gunneweg
Rijnmond-verslaggever Jelle Gunneweg © Rijnmond
Al die berichten over hoeveel kilo cocaïne er in de Rotterdamse haven is gevonden? Ze doen me eigenlijk niet zoveel meer. Het is voor mij pas nieuws als er een maand géén drugs worden gevonden. Wat ik wél interessant vind is het verhaal achter die kilo’s. Hoe krijg je ongemerkt de drugs uit die containers? Wie zijn daar allemaal bij betrokken? Wat betekent dit voor de bedrijven in de haven? Met die vragen heb ik me dit jaar nadrukkelijk bezig gehouden.
Toen ik twee jaar geleden als havenverslaggever begon, had ik nooit gedacht dat ik zoveel van mijn tijd aan de drugsproblematiek zou besteden. Door de hoge aantallen ontkom ik er niet aan. Dit jaar is al meer dan 60.000 kilo cocaïne in de Rotterdamse haven onderschept. Dat is 20.000 kilo meer dan vorig jaar (40.641 kilo) en ruim tien keer zoveel (!) ten opzichte van vijf jaar geleden (5.264 kilo cocaïne).
Het zijn bizarre cijfers die om reacties en duiding vragen. En dat heb ik met mijn verhalen proberen te doen. De focus lag daarbij op corrupte havenmedewerkers en zogeheten drugsuithalers. Uithalers zijn jonge mannen die cocaïne proberen veilig te stellen op de containerterminals. Hun aantal is enorm gestegen: van 349 in 2020 naar bijna 500 tot nu toe.
In het jaaroverzicht 2021 in 1 Dag, kijkt Rijnmond in een serie terug op het jaar 2021 alsof het één dag was. Met afleveringen over de nacht, de ochtend, de middag en de avond. Kijk hieronder in aflevering 1 naar wat de nachten van 2021 ons hebben gebracht.
(Tekst gaat verder onder de video)
2021 in 1 dag: aflevering nacht

Hulp van binnenuit

Deze veelal kwetsbare jongeren worden door criminelen geronseld en in busjes naar de Maasvlakte gebracht. Soms hebben ze een toegangspas van een medewerker of ze liften mee met een vrachtwagenchauffeur het terrein op. Ook knippen ze de hekken door en wachten ze in lege containers tot ze de drugs uit een andere container kunnen halen.
Bij hun pogingen krijgen de mannen hulp van binnenuit: van corrupte havenmedewerkers, chauffeurs, beveiligers, douanepersoneel, schoonmakers, schilders noem maar op. Ze krijgen informatie over de locatie van de drugscontainer, de code voor een nieuwe containerzegel of ze worden geholpen bij het buiten de controle houden van de drugscontainer.
De uithalers opereren in steeds grotere groepen en worden soms meerdere keren per week opgepakt. Soms gaat het mis. In september werden negen uithalers bevrijd uit een container op De Delta-terminal van ECT op de Maasvlakte. Ze hadden zelf vanuit de container met boomstammen naar de hulpdiensten gebeld, omdat ze last hadden van zuurstoftekort.
Ik heb met veel mensen over deze problematiek gesproken: van de directeuren van getroffen bedrijven tot beveiligers, opsporingsdiensten en onderzoekers. Ik bezocht rechtbankzaken, drugspanden, sprak met politici, advocaten, jeugdagenten, vrachtwagenchauffeurs en havenmedewerkers. Meestal hadden de geïnterviewden liever geen microfoon of camera erbij, maar gingen ze wel akkoord met een geschreven artikel. Soms waren de gesprekken helemaal anoniem omdat de informatie liever niet wordt gedeeld met de buitenwereld.

Peter R. de Vries

Vaak ben ik gewaarschuwd om niet al te dicht op de huid van criminelen te gaan zitten. Maar zo dapper als Peter R. de Vries ben ik bij lange na niet en ik wil ook zeker niet zoals hem eindigen. Ik ben havenverslaggever en geen misdaadjournalist of rechtbankverslaggever. Het gaat mij vooral over de gevolgen voor de Rotterdamse haven. Die heb ik in kaart proberen te brengen.
Op de redactie houden we een lijst bij van alle drugsvangsten in de Rotterdamse haven. Die lijst is gebaseerd op de persberichten die het Openbaar Ministerie ons toestuurt. Zo weten we dat niet alleen de totale hoeveelheid, maar ook de afzonderlijke partijen drugs steeds groter worden. Niemand kijkt meer op van een paar honderd kilo cocaïne. Het gaat nu vaker om partijen met drie nullen, met als uitschieters twee vangsten van 4.000 kilo. De drugs komen vooral uit Ecuador en Brazilië, maar ook uit andere Midden- en Zuid-Amerikaanse. Vroeger zaten de verdovende middelen vooral in containers met fruit verstopt. Dit jaar zat het ook in een container met hout, tussen de chips, noten en computerspellen of in big bags met soja, in dozen bier en autobanden. Een enkele keer werd het spul over boord gegooid en moest de zeehavenpolitie het uit het water vissen.
Uithalers op de Maasvlakte
Uithalers op de Maasvlakte © Rijnmond
De verhalen zijn bijna altijd goed gelezen, vermoedelijk omdat ze een inkijkje geven in een wereld die voor velen onzichtbaar blijft. Maar het zegt ook iets over de zorgen die leven bij de havenbedrijven, handhavers, opsporingsdiensten en andere betrokkenen die in de haven actief zijn. Meer en meer is bewezen dat de Rotterdamse haven, als dé doorvoerhaven van drugs, een groot probleem heeft. Hoe is deze drugssmokkel nog te stoppen?
Ik sprak erover met André Kramer, directeur van een van de kleinere terminals op de Maasvlakte. Een bijzonder openhartig gesprek over zijn aanpak en de onmacht rond de drugsproblematiek. Vooral de zorgen om zijn personeel zijn mij bijgebleven. Hoe ze worden geïntimideerd door de drugscriminelen en het gevaar dat ze lopen als ze aan het werk zijn en met de drugsuithalers te maken krijgen.
Opsporingsdiensten en politici hebben goede hoop dat een nieuwe wet die volgend jaar ingaat een afschrikwekkend effect zal hebben op de uithalers. Ze komen dan niet meer weg met een boete van nog geen honderd euro, maar kunnen ook gevangenisstraf krijgen tot maximaal 2 jaar. Kramer is blij met de hogere strafmaat, maar vreest ook voor meer geweld op de terminal.
Ook het gesprek met de drie jeugdagenten blijft me bij. Zij geloven vooral in een preventieve aanpak, waarbij geprobeerd wordt te voorkomen dat jongeren zich laten verleiden door drugscriminelen. Ze helpen de jeugd uit Rotterdam-Zuid weerbaar te maken, bieden ze een opleiding of baan aan en proberen nadrukkelijk de familie erbij te betrekken.
Niemand heeft de illusie dat het drugsprobleem helemaal de wereld uit kan worden geholpen. De belangen van de drugscriminelen zijn te groot. Zij zullen altijd weer nieuwe manieren vinden om de drugs naar Nederland te smokkelen. En het blijft ondoenlijk om alle 15 miljoen containers te controleren die in de haven worden overgeslagen.
Het nieuwe kabinet heeft aangekondigd meer te gaan investeren in de kwetsbare wijken waar de uithalers worden geronseld. Ook gaat er meer geld naar samenwerkingsverbanden om de criminaliteit aan te pakken. Maar de vraag naar drugs zal altijd blijven. Want hoeveel coke er ook in beslag is genomen: niemand snuift er een lijntje minder door. Op de prijs van een grammetje coke hebben de inbeslagnames ook al geen invloed. Voorlopig blijft het onderwerp dus nog wel even op mijn agenda staan.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl