Dolf Roks, van oer-Spartaan tot Ajacied: ‘Misschien keer ik ooit terug als bestuurslid technische zaken’

Ontslagen worden door Sparta. Roks maakte het al eerder mee. Maar liefst vijf keer was hij (interim-)trainer van het eerste elftal. "En dus hangt die lelijke foto van mij vijf keer in de perskamer. Ze noemen op het Kasteel al de Heintje Davids van de club, dus wie weet keer ik ooit weer terug. Misschien zelfs wel als bestuurslid technische zaken."

Maar zover is het nog lang niet, want Roks gaat de komende tijd vol voor zijn avontuur bij Ajax: "Ik had niet verwacht dat Ajax zich zou melden. Vroeger was ik als kleine jongen in Zeeland een echte Ajacied. Dat kwam door het team met Johan Cruijff dat in 1971, 1972 en 1973 de Europa cup 1 won. Als je dan in 1986 bij Sparta terecht komt, dan wordt dat jouw club en wil je dat het eerste elftal wint. Dan wordt het gevoel voor Ajax uiteraard wat minder. Ik had ook nooit verwacht ooit voor Ajax te werken. Ik had verwacht tot m’n 67ste (de pensioenleeftijd, red.) bij Sparta te blijven."

"Ik werk nu voor de Ajax Coaching Academy (ACA)", legt Roks uit. "Dat betekent dat je de kennis van Ajax bij andere clubs probeert te brengen, dat daardoor een uitwisseling van kennis ontstaat. In mijn rol als hoofd jeugdopleiding bij Sparta had ik al langer contact met Ajax en met Marc Overmars in het bijzonder."

Ook had Roks al goed contact met mensen binnen de ACA. "En toen naar buiten kwam dat ik in Rotterdam was ontslagen, was er al gelijk een appje vanuit Amsterdam met de uitnodiging om een bakje koffie te drinken. Daar was ik wel verbaasd over. Ik heb het toch gedaan, want ik heb het enorm naar mijn zin in de voetballerij. Het is mijn passie. Dus reed ik een week later naar Amsterdam, met nog wel het gevoel dat mijn ontslag bij Sparta onrechtvaardig was, vooral op de manier waarop het is gegaan. Maar dan kom je in Amsterdam binnen bij mensen die je al kent, Bart Logchies (hoofd-docent ACA) en Corné Groenendijk (manager ACA), en dat was heel warm. Ze wilden me naar binnen trekken. Er waren ondertussen wel wat andere telefoontjes geweest, maar de keuze was niet moeilijk."

Roks is dus goed geland na zijn gedwongen vertrek bij Sparta. Maar het verhaal over dat vertrek wil hij, terugkijkend op 2021, wel graag doen. Want er is volgens hem nogal wat gebeurd de afgelopen jaren: "In eerste instantie was ik als hoofd van de opleiding en met mijn team (Sparta onder 18) bezig spelers beter te maken. En dat ging ook goed; er stroomt genoeg door naar het eerste elftal en er werden genoeg jongens verkocht. Maar in februari 2018 kwam Henk van Stee bij de club binnen als technisch manager. En dat was best frappant, want niemand wilde hem."

"Het was in een situatie waarin Sparta, na het vertrek van Leo Beenhakker als bestuurslid technische zaken, op zoek was naar een technisch verantwoordelijke. Dat kwam toen allemaal op het bordje van het bestuur terecht. De komst van Van Stee werd met name door de journalisten (en Spartanen) Hugo Borst en Emile Schelvis gestimuleerd. En ook door Rijnmond. Want iedereen vond Henk daar wel een goeie voor. En als technisch manager denk ik dat hij het bij het eerste elftal goed heeft gedaan."

In de beginfase was Van Stee alleen verantwoordelijk voor de A-selectie en Jong Sparta. Als hoofd jeugdopleiding legde Roks verantwoording af aan algemeen directeur Manfred Laros: "Henk en ik hadden in zijn eerste maanden een gesprek. Hij vroeg mij of het klopte dat ik hem niet als technisch manager wilde. Ik bevestigde dat. Hij zei daarop dat hij mij geen goede hoofd jeugdopleiding vond. Toen dacht ik al dat dit in de toekomst wat zou gaan betekenen, want dit was geen goede start."

Roks vertelt: "Henk had allerlei opmerkingen over de opleiding. Dus ik had hem gezegd dat als hij vond dat iets niet deugde hij dat bij mij kwijt kon, want dan kon ik er mee aan de slag. Maar hij legde het altijd bij het bestuur neer. Zo ging dat maand in maand uit. Ondertussen was ik gewoon met de jeugdopleiding bezig en ik dacht dat we het in december van 2020 goed voor elkaar hadden: we hadden goede trainers binnen, een fulltime hoofdjeugdscouting, we hadden een pedagoog in huis, we hadden een coördinator voor de onderbouw om ouders en kinderen warm te maken voor Sparta."

En dat laatste was hoog nodig, volgens Roks. "We wilden het op een andere manier doen, want er waren veel spelers weggeplukt door grotere clubs. Dat wist Henk en ook Pim Verbeek, het bestuurslid technische zaken dat twee jaar geleden overleed. Zij wisten dat we in de loop der tijd vijftien spelers uit de lichting 2003/2004 waren kwijtgeraakt. En die jongens mist Sparta nu. Die lopen bij Ajax, Feyenoord of clubs in het buitenland. Die namen zegt het grote publiek nu niets, maar over een paar jaar wel: Lennard Hartjes, Ian Maatsen, Jayden Candelaria en nog een aantal."

Roks ging het gesprek aan met Marc Overmars, de directeur voetbalzaken van Ajax. "Ik zei destijds tegen Overmars: als Ajax spelers bij Sparta gratis weghaalt, dan doet me dat pijn. Hij heeft toen 150.000 euro op tafel gelegd, voor spelers waar Ajax eigenlijk niks voor hoefde te betalen. Dat gebeurde later nog een aantal keer. Uiteindelijk is daarom besloten met Ajax om de tafel te gaan zitten. Daar is een deal uitgekomen waarbij Ajax Sparta jaarlijks een bedrag betaalt en zij daar voor in ruil niet meer dan drie jongens per jaar mogen weghalen. Daar waren wij heel blij mee, want het was gevonden geld, want clubs hoeven voor jongens onder 12 jaar niets te betalen."

Toch was niet iedereen binnen Sparta blij met deze deal. "Wij dachten dat we op de goede manier bezig waren. Maar Van Stee dacht daar anders over. Ik wilde daar met hem en algemeen directeur Manfred Laros regelmatig het gesprek over aan gaan, maar dat is tot één gesprek beperkt gebleven. Totdat Van Stee is februari 2021 technisch directeur werd en ook de zeggenschap kreeg over de jeugdopleiding. Ik heb nog geprobeerd een aantal bevoegdheden te behouden, maar dat wilde hij niet. Toen wist ik: er komt een moment dan schopt hij mij er uit. En dat moment is gekomen. Ik had verwacht dat het eerder zou gebeuren, maar een half jaar na zijn aanstelling als td was ik aan de beurt. Natuurlijk had Van Stee het recht zijn hoofd jeugdopleiding te vervangen op het moment dat hij vindt dat zaken niet goed gaan. Maar dan moet hij wel aangeven waarom hij dat vindt."

Een heikel punt in de ‘strijd’ tussen Van Stee en Roks was dat de resultaten van de jeugdteams van Sparta tegenvielen en nog steeds tegenvallen. Sparta is in de diverse leeftijd-categorieën niet terug te vinden in de top van de ranglijst. En dat zat Van Stee dwars, zo liet hij onlangs wel weten in een uitzending van FC Rijnmond. Volgens Roks was dit gemakkelijk te verklaren: "Sowieso heb je te maken met Ajax, Feyenoord, PSV, AZ, FC Utrecht en Vitesse. Als je ziet hoeveel geld zij in de jeugd steken is het niet raar dat Sparta die clubs voor moet laten gaan."

Voor de duidelijkheid: Sparta steekt jaarlijks 1,5 miljoen euro in de opleiding. Feyenoord zit op 5,5 miljoen en Ajax op 13,5 miljoen. Maar er is meer aan de hand, zegt Roks: "Het gaat om het individuele talent, je moet jongens snel doorschuiven en water laten trappelen in een hoger team. Henk vond dat ze zo lang mogelijk bij hun eigen team moesten blijven. Ik vind dat een speler die talentvol is met oudere jongens moet spelen en trainen. Want dan is het niet alleen de trainer die aan het coachen is, maar ook de oudere speler. Bij Sparta was vijf jaar geleden bijvoorbeeld Michel Breuer en Rick van Drongelen een mooi koppeltje: oud helpt jong. Jongens uit Onder 19 als Deroy Duarte en Halil Dervisoglu kwamen te vroeg in Jong Sparta. Winnen was niet belangrijk, de ontwikkeling van de individuele speler wel. Dan komen ze sneller bij het eerste elftal. En dat is helaas gestagneerd."

Tot slot sprak de kersverse Ajax-trainer nog over een rapport van Pim Verbeek. "Daar heb ik nog app-contact over gehad met Emile Schelvis. En ook Hugo Borst zei er laatst wat over. In dat rapport zou staan dat alles anders moest in de jeugdopleiding en dat ik er eventueel uit moest, omdat Pim mij niet goed vond. Dan vraag ik me af: waar komen die leugens vandaan? Pim was tevreden over hoe het met de jeugdopleiding ging. Hij heeft nooit wat gezegd over mijn functioneren. Dat heb ik na zijn dood ook nog nagevraagd bij zijn broer Robert en die bevestigde dat. En dat wordt er over de rug van Pim iets anders beweerd. Dat kan echt niet. Pim is een keer of zes op Nieuw-Terbregge geweest (het jeugdcomplex van Sparta). Dat waren kortstondige bezoekjes, want hij was toen echt al ziek. Dan spraken we een half uur en onder het genot van een bakje koffie of een kopje soep keken we wedstrijdjes of namen we het beleidsplan door. Op zijn advies zijn nog zaken toegevoegd."

Inmiddels is ook Henk van Stee niet meer werkzaam bij Sparta. Gerard Nijkamp is hem als technisch directeur opgevolgd. De opvolger van Dolf Roks heet Jeroen Rijsdijk. De grote vraag is wat de club moet met de jeugdopleiding? Geluiden dat er bezuinigd gaat worden zijn door het bestuur al tegengesproken, tot opluchting van Roks: "Van de anderhalf miljoen euro die de opleiding kost nemen Ajax en de KNVB met hun bijdrages zes ton voor hun rekening. Netto kost het Sparta dus negen ton. Als je de opleiding uitkleedt, is een minimum bedrag aan kosten wat overblijft zo’n vier ton. Dan hou je dus 500.000 euro over. Dat zijn twee oudere spelers die je dan haalt en dan is het op. Je zou hartstikke gek zijn als je het doet. Maar… ik ga er niet meer over."

Henk van Stee was niet bereikbaar om te reageren.