Hoe Christian Gyan als cultheld van Feyenoord ook in de haven geliefd was: 'Chris werd een van ons'

"Als ik iemand kan helpen, doe ik dat. Zeker als het een Feyenoorder is." Gerard Baks - een van de gefortuneerde Vrienden van Feyenoord - hoeft tien jaar geleden niet lang na te denken wanneer hij hoort dat het financieel niet goed gaat met Christian Gyan. De directeur van International Lashing Services (ILS), en eveneens Vriend van Feyenoord en lid van de businessclub biedt hem direct een baan aan in zijn bedrijf. Niet veel later draait de keiharde verdediger van weleer zijn eerste stacker in de hoek van een zeecontainer. Met een glimlach.

"Chris was altijd aan het lachen", vertelt Nico Vermaas, destijds nog sjorder bij ILS. "Nooit chagrijnig, ook niet tijdens nachtdiensten. Echt een heel vrolijke man. En een Feyenoorder, net als ik en bijna iedereen in de haven."

Vermaas heeft 15 jaar een seizoenkaart gehad voor Vak A en was erbij toen Gyan met Feyenoord de UEFA Cup won in 2002. "En nog geen tien jaar later stond hij ineens bij mij op de kraan stackers in een container te draaien. Heel raar. Hij stond echt op een voetstuk voor ons en dan moet zo'n man alsnog gaan werken in de haven. Het was prachtig - want Chris werd een van ons - maar ergens ook een beetje zielig."

André Stafleu woonde jarenlang bij Chris Gyan in de Poort van Zuid, het appartementencomplex op het Zuidplein waar destijds veel jonge Feyenoorders als Leonardo en Jonathan de Guzman woonden. "Al was Chris in die tijd vaker in het Ikazia ziekenhuis dan in z'n appartement, omdat het toen al slecht ging met z'n zoontje Montell." Als de verdediger buiten de A-selectie van Bert van Marwijk viel, trainde hij mee met het tweede waar Stafleu coach van was. Later werden ze collega's bij ILS.

Stafleu hield in de gaten of de containers wel stevig genoeg op elkaar stonden. Of Gyan alle stackers goed had vastgemaakt. "Je kon geen ruzie met hem krijgen, want hij lachte altijd. Chris werkte ook prima, maar een fatsoenlijk praatje met hem maken lukte niet. Hij was een einzelgänger. Je wist dat hij er was en tegelijkertijd wist je dat hij er niet was."

Nooit kwam Gyan in de kantine. Met de schaft zag je hem niet. Dan ging hij naar de portocabine, kleedde zich om en bad tot God. Of hij belde met Ghana.

Vlak voor een avonddienst weet Stephan de Boer niet wat hij ziet. Bijna zijn hele leven heeft hij een seizoenkaart. Overal in De Kuip heeft hij gezeten, behalve in het uitvak. Maar daar op een stoel op de Maasvlakte zit een van z’n helden. "King! Hoe is het?", roept De Boer, die naar eigen zeggen nog 'tegen een schaap lult.' Gyan lacht en wordt begroet alsof zij al jaren samen werken.

"Ik dacht dat ik gek was van Feyenoord", zegt De Boer jaren later. "Maar Chris was helemaal idolaat van Feyenoord, dat echt z'n grote liefde was. Vaak zijn spelers broodvoetballers. Chris was anders. Hij voetbalde echt voor Feyenoord en z'n plezier. Zo mooi om dat van een speler zelf te horen. Hoe hij bijvoorbeeld dacht over Leo Beenhakker. M'n hart ging sneller kloppen. Fantastisch vond ik het om te horen als hij over Feyenoord sprak."

Niet dat het lange volzinnen waren en anekdotes over de kleedkamer of heroïsche wedstrijden vertelde Gyan ook niet, maar als de stackeraar van ILS op de Maasvlakte was, zocht De Boer hem altijd op. Eén keer werkten ze samen. "Ik had straf gekregen, omdat ik stiekem een leeg blikje cola van de kraan op de grond had gegooid", zegt De Boer lachend. "Moest ik voor straf vuilniszakken opruimen. Wat bleek? Samen met Chris, die dat lachend deed. De pest in m'n lijf was snel verdwenen. Een landskampioen en UEFA Cup-winnaar stond met een big smile tussen de vuilniszakken. Ik kreeg zo'n warm gevoel van die man."

Op het rechterbeen van De Boer prijkt het hoofd van Dirk Kuijt, gesigneerd door het clubicoon zelf. De Boer overweegt om meerdere tatoeages te laten zetten op wat zijn wall of been moet worden. De 36-jarige Rotterdammer denkt aan John de Wolf en József Kiprich, maar ook aan Chris Gyan. "Een echte Feyenoorder, die wat mij betreft in dit rijtje hoort. Niet de beste voetballer, maar wel iemand die alles gaf voor Feyenoord. Eigenlijk was Chris een stille, geen praatjesmaker. Geen woorden, maar daden."

Waar Gyan geen enkel probleem heeft met het vastschroeven van containers, heeft hij beduidend meer moeite met het openen van enveloppen. Simpele verkeersboetes lopen al snel op naar bedragen van honderden euro’s. Regelmatig leggen deurwaarders beslag op zijn loon bij ILS. Om hem te helpen wordt aan z’n maatschappelijk werker gevraagd om extra financiële controle.

In totaal werkt Gyan zo'n zes jaar voor ILS, totdat hij op een dag vanuit het niets neervalt. Levensgevaarlijk, tussen de kranen, heftrucks en containers. Eenzelfde epileptische aanval overkomt hem ook tijdens een tv-opname in het Zuiderpark waar Gyan aan het voetballen is. Later blijkt dat dit door een tumor kwam. Het dienstverband wordt beëindigd, ook omdat de Ghanees na al die jaren nauwelijks Nederlands spreekt.

Op 29 december overlijdt Christian Gyan op 43-jarige leeftijd. In de haven is het het gesprek van de dag, ook binnen ILS. Vermaas: "We hebben er met z'n allen bij stil gestaan. 43 jaar en nu al dood. Je kon geen hekel aan hem hebben. Er zijn vervelendere gasten die je het eerder zou gunnen dan zo'n lieve, aardige man."