ARCHIEFRIJNMOND

ARCHIEF RIJNMOND 1 jan 2022 - Jaaroverzicht

Wat er bijvoorbeeld nooit in een jaaroverzicht zit
Wat er bijvoorbeeld nooit in een jaaroverzicht zit © Herman Schouwenburg (Tekening)
Afgelopen week heb ik geprobeerd om chocola te maken van het jaar dat we inmiddels achter de rug hebben. Wat was 2021 voor jaar? Als ik een persoonlijk jaaroverzicht zou moeten maken, hoe zou dat er dan uitzien?
Deze geestelijke exercitie raakte voor mijn gevoel aan het probleem waar makers van jaaroverzichten bij allerlei media voor komen te staan, en waar cabaretiers tegenaan lopen als ze hebben besloten een oudejaarsconference te houden.
Hoe vat je een jaar samen?
Tja, corona tekende ook 2021, met lockdowns, persconferenties, vaccinaties en protesten. Het veranderende klimaat zorgde voor een bijna onophoudelijke stroom natuurrampen. Het jaar begon al tumultueus met de bestorming van het Amerikaanse Capitool op 6 januari. En in de zomer was er de moord op Peter R. de Vries.
Heb je daarmee het jaar 2021 samengevat?
Nee, natuurlijk niet.
Elke terugblik, elk overzicht, leidt aan een zekere willekeur, een willekeur waarin de waan van de dag een grote rol speelt.
Als een oudejaarsconferencier wil teruggrijpen op iets dat aan het begin van het jaar is gebeurd, moet ie dat eerst even in de herinnering terugroepen. Goede kans dat het al een beetje is weggezakt. Grappen over meer recente gebeurtenissen zullen veel sneller aankomen.
En: het is maar de vraag of je aan het eind van een jaar al kunt zeggen wat er aan echt belangrijks is gebeurd dat jaar. De betekenis van veel gebeurtenissen wordt pas later duidelijk. Ik ben bijvoorbeeld van de week nog eens even door het NOS Jaaroverzicht van 2019 gegaan, u weet wel, het jaar aan het eind waarvan Covid 19 opdook in China. Zat de uitbraak van dat virus in het jaaroverzicht? Nee, geen woord erover. Het was er al wel, maar het leek op dat moment nog een exclusief Chinees probleempje.
Ik vind het ook tekenend dat je in jaaroverzichten wel altijd een compilatie krijgt van de prominenten die ons dat jaar zijn ontvallen, maar nooit een compilatie van de toekomstige kampioenen, zangers en wereldleiders die dat jaar zijn geboren.
Nee, natuurlijk niet, zult u tegenwerpen, want dat die mensen ooit van belang gaan zijn wéét je nog helemaal niet.
Nou, dat bedoel ik dus. Wat er in een jaar eigenlijk is gebeurd wordt vaak pas veel later duidelijk. Latere ontwikkelingen kleuren de geschiedenis.
Het verleden is voortdurend in beweging, en zeker zo’n recent verleden als een net voorbij jaar.
Dat geldt ook voor je persoonlijk leven.
Ik had bijvoorbeeld afgelopen maanden nogal last van een knie. Inmiddels gaat het stukken beter. Ik heb goede hoop dat het ongemak helemaal wegebt. En mede daardoor lijkt het geen groot ding te zijn in mijn jaaroverzicht van 2021. Maar stel je nou voor dat het komende jaren zo erg terugkomt dat ik niet meer kan lopen. Dan gaat 2021 alsnog de boeken in als jaar van ‘het begin van de ramp’. Waarmee het heden van straks het verleden van nu in hoge mate bepaalt.
Ik denk zelfs dat het in zekere zin met je hele biografie zo gaat.
Herinneringen aan wat je zoal in de loop van je bestaan hebt meegemaakt vormen samen je biografie, en daarmee je identiteit. Maar die herinneringen staan niet stil. Die vormen een soort vloeibare constructie.
De laatste tijd moet ik geregeld denken aan een heel treffende uitspraak van de van oorsprong Rotterdamse schrijver en tekenaar Marten Toonder, een uitspraak die zo’n beetje neerkwam op:
‘Iets dat in je jeugd is gebeurd,
is dikwijls het gevolg van een voorval op latere leeftijd.’
Wat ik maar wil zeggen: 2021 is niet voorbij.
En het gaat ook nooit voorbij.
SPEELLIJST
DE TUNE
1. Ik mis je - John Verkroost
2. Het Oud en Nieuwe Liedje - Wim Koopmans
3. Pandemie (Run to me) - Anita Meyer & Lee Towers
4. Niet roken - Luc Everwijn
JAN ROT
5. Hallelujah - Jan Rot
6. Nieuwe woorden - Bas Marée
KERST
7. That’s life - Dennis Aarssen & Laundry BigBand
8. Kerst 2021 - So-Fi (Sophie Reekers)
9. My own damn Christmas Tree - Frank Lammers, Ricky Koole & Ocobar
10. Ik heb nooit om kerst gevraagd - Marcel Harmsen & Izak Boom
11. Van Goede Wille - De Corte & Consorten
12. Oude wijze honden - Brigitte Kaandorp & Mike Boddé

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl