ARCHIEFRIJNMOND

ARCHIEF RIJNMOND 2 jan 2022 - De Avonden

De avond valt over de Amazonerivier
De avond valt over de Amazonerivier © Herman Schouwenburg (tekening)
Afgelopen week heb ik een voornemen zien sneuvelen. Geen traditioneel ‘goed voornemen’ van het nieuwe jaar, maar een voornemen van het oude jaar.
Ik dacht: ik ga nou eindelijk het boek De Avonden van Gerard Reve eens lezen.
Die klassieker speelt zich af in de beklemmende sfeer van een klein gezin tijdens de laatste tien dagen van 1946. Een klein gezin, een jongen met zijn ouders. En bij herhaling heb ik gehoord van mensen die het boek jaarlijks herlezen precies tijdens de laatste tien dagen van het jaar, waardoor het tijdsverloop in het boek synchroon loopt met het tijdsverloop in het leven van de lezer.
Maar u snapt het al: het is er niet van gekomen.
Mijn bijna-buurman was min of meer bevriend met Reve, hij kwam geregeld bij hem over de vloer, en van hem heb ik laatst een exemplaar van De Avonden geleend. Met opdracht van de schrijver erin, zelfs. Daar ben ik op 22 december in gaan te lezen. Om na acht pagina’s mijn ogen van het papier te halen, de gekerstboomde zitkamer in te kijken en me serieus af te vragen wat ik nou eigenlijk aan het doen was. Het kostte me vrij veel geestelijke inspanning om me te verplaatsen in het hoofd van de hoofdpersoon.
Ik dacht: het lijkt wel werk, dat lezen.
En ik héb al werk.
Leuker werk bovendien.
Ging ik hiermee verder?
Acht bladzijden is niks.
Aan de andere kant: soms is één regel van iemand al genoeg.
Werktuiglijk gingen mijn gedachten naar eerdere niet-uitgelezen boeken. Wat er heel wat zijn. Als ik geen zin meer heb in een boek waar ik in bezig ben, en ik dat boek niet lees omdat ik de schrijver ga interviewen of omdat ik er anderszins iets mee wil, leg ik het zo weg.
Ik eet graag mijn bord leeg, en als het een beetje smaakt lik ik de pannen nog uit ook, maar na één broodje poep zeg ik niet: doe mij er nog maar een.
In het standaardwerk van Sigmund Freud uit 1918 heb ik ook nooit het eind gehaald. Inleiding tot de psychoanalyse. Ik dacht: dat boek en de daarin verkondigde theorieën zijn nogal belangrijk geweest voor het denken over menselijk gedrag, goed om daar kennis van te nemen. Door het lezen van het oorspronkelijke werk.
Ik meen me te herinneren dat ik wel verder ben gekomen dan acht pagina’s, maar dat van alles en nog wat me zo ging tegenstaan - de schrijfstijl, de achterhaalde ideeën - dat ik het ruim voor de helft terzijde heb geschoven, concluderend dat het makkelijker is iets óver Freud te lezen dan iets ván de zielenknijper uit Wenen. Wiens oude praktijkruimte ik later overigens wel een keer heb bezocht.
De Bijbel lezen is me ook al niet gelukt. Ik heb van huis uit níets gelovigs meegekregen. Mijn ouders vonden religie flauwekul. Maar ja, het kan geen kwaad je te verdiepen in iets dat voor anderen grote betekenis heeft. Dus toen ik in 1986 voor het eerst in mijn eentje voor een paar maanden door Brazilië ging reizen nam ik naast het South-American Handbook een Bijbel mee, een Bijbel in spreektaal.
Toen ik van de week enigszins vertwijfeld opkeek uit De Avonden zag ik in gedachten mijn 35 jaar jongere zelf weer liggen in een hangmat aan boord van een aftandse boot op de Amazonerivier met de Bijbel-in-spreektaal in handen.
Ook toen werd ik bezocht door de vraag wat ik in hemelsnaam lag te doen.
Ging dat lezen me iets wijzer maken? Of gelukkiger?
Na vele vruchteloze pagina’s ben ik opgestaan uit mijn Braziliaanse hangmat en ben ik eens gaan kijken bij het in oliestook-walmen gehulde keukentje op het achterdek.
Daar werd, tegen het vallen van de avond, gezongen bij ritmisch getik en het geluid van een klein gitaartje.
Het klonk als de lokroep van het hier en nu.
SPEELLIJST
DE TUNE
1. Ik mis je - John Verkroost
2. De E para E - Elizabeth Fadel
SPEENHOFF DOOR DE MIRANDO’S
Gesprek met Duo De De Mirando’s (Marcel Gerritsen & Flip Spiekerman) dat liedjes van Speenhoff brengt.
3. Divertissement deel 5 - Orchestre des Concerts Lamoureux
4. Mirandabad - De Mirando’s
5. Afscheid van een marinier - De Mirando’s
6. De baboe die je nooit vergeet - De Mirando’s
7. Jantje’s broekje - De Mirando’s
8. Afscheidsbrief van een lelijk meisje - De Mirando’s
9. Opoe - De Mirando’s
POP
10. Intermezzo 6 - Goslink
11. Last Side Show - Raskolnikov
12. Patchouly Punk - The Skiffle Billy Cocktail
13. Alone - Oliver Alexander
14. The Ball - Oliver Oat

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl