VERGETEN VERHALEN
Zij vertrokken van Rotterdam: bekijk nu alle passagierslijsten van de Holland Amerika Lijn online
18 januari 2022, 07:31 • 3 minuten leestijd
De scheepshoorn klinkt en vanaf de Wilhelminakade worden de passagiers van de schepen van de Holland Amerika Lijn (HAL) uitgezwaaid. Soms staan er hele families op de kade om afscheid te nemen van een gezin dat emigreert. Dat is jarenlang een vertrouwd beeld in Rotterdam.
Van 1873 tot 1971 varen de schepen van de Holland Amerika Lijn van Rotterdam naar het verre Amerika. Miljoenen mensen schepen in. Niet alleen migranten, maar ook zakenlui en vakantiegangers.
Vanaf dinsdag zijn alle passagierslijsten van de schepen van de HAL die tussen 1900 en 1969 over de oceaan varen, online te doorzoeken. Ben je op zoek naar familieleden die met de HAL zijn vertrokken? Wil je weten met welk schip iemand naar Amerika is gegaan? Of wil je wel eens kijken of Bep van Klaveren en Daniel den Hoed eerste of tweede klasse reisden? Het is nu te vinden via de website van het Stadsarchief Rotterdam.
De zogeheten passagiersstaten van de Holland Amerika Lijn worden bewaard bij het Stadsarchief. Het zijn per schip boeken met eerst handgeschreven en later getypte lijsten met de namen van de passagiers, de prijs die zij voor de overtocht betalen en in welke klasse zij reizen.
Deze passagiersstaten zijn gedigitaliseerd en de afgelopen drie jaar door vrijwilligers ingevoerd zodat ze nu online doorzoekbaar zijn. De oudst bewaard gebleven lijst is van 3 mei 1900, het ss Maasdam vertrekt die dag vanuit Rotterdam naar New York. De laatste passagiers vertrekken in 1969 vanuit Rotterdam. De Nieuw Amsterdam vaart op 2 oktober uit naar Cobh in Ierland. Op 29 december 1969 is de laatste passagier van de HAL er eentje die met een vrachtschip mee gaat: de Kerkedijk zet dan koers naar New Orleans.
Bep van Klaveren
Er komen opvallende namen voorbij in de passagierslijsten, zo laat het Stadsarchief Rotterdam weten. Albert Einstein vertrekt 2 april 1921 vanuit Rotterdam met het ss Rotterdam naar New York. Hij komt daar op 23 april aan. Ook Alfred Hitchcock, Ernest Hemingway, Roald Dahl, Aletta Jacobs en Anthony Fokker reizen met de HAL naar Amerika.
De Rotterdamse bokser Bep van Klaveren stapt meerdere keren aan boord van één van de schepen van de Holland Amerika Lijn. Zo gaat hij in 1934 met de Statendam naar Amerika voor het wereldtitelgevecht. Dat gevecht komt er uiteindelijk niet.
De Holland Amerika Lijn speelt een belangrijke rol bij de landverhuizingen van Europa naar Amerika. Niet alleen Nederlanders vertrekken vanuit Rotterdam, ook uit andere delen van Europa komen mensen naar Rotterdam om per schip verder te reizen.
De passagiersvaart krijgt in de jaren '60 steeds meer concurrentie van de luchtvaart. Holland Amerika Lijn kiest er voor om te stoppen met de overtochten tussen Rotterdam en Amerika, de schepen worden ingezet voor cruises. In 1978 verhuist het hoofdkantoor van de rederij naar Amerika.
Het online doorzoekbaar maken van de passagiersstaten is een project van het Stadsarchief Rotterdam en het CBG | Centrum voor Familiegeschiedenis. Vrijwilligers hebben geholpen met het beschreven van de 150.000 gescande passagierslijsten. De lijsten zijn te vinden op de website van het Stadsarchief Rotterdam.
