MENSENRECHTEN
Dakloze Almin strijdt voor openbare doucheruimtes: 'Hygiëne is een fundamenteel recht'
Hoe blijf je schoon als je noodgedwongen op straat leeft? Almin Zolotic (36) uit Rotterdam heeft sinds een moeilijke echtscheiding in september 2019 geen huis meer. Hij wast zichzelf weleens met een fles water boven een toilet in een bedrijfspand, want openbare douchevoorzieningen zijn er niet. Daarom wil hij dit jaar op drie plekken in Rotterdam openbare douches neerzetten waar mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats gebruik van kunnen maken.
Het leven op straat leerde hem dat het vinden van een plek om dagelijks te douchen erg lastig is in de wereldstad. "Het is echt schrijnend. De gemeente zou verantwoordelijkheid moeten nemen en noodvoorzieningen moeten realiseren. Iedereen heeft de behoefte om zich fris te voelen en heeft recht op een lekkere douche."
Huidige voorzieningen schieten tekort
Almin vindt dat ook de voorzieningen voor dak- en thuislozen tekortschieten. "Ik ben er zelf echt van geschrokken toen ik op straat kwam te staan. Ik liep naar binnen bij de Pauluskerk en vroeg of ik daar terecht kon. Maar ik heb een verblijfsvergunning en dit is een bed-bad-broodvoorziening. Dus werd ik geweigerd, zonder dat ik verder geholpen werd. Ook bij het Leger des Heils kwam ik niet binnen, aan het begin van de lockdown in 2020." Ester Segers van de Pauluskerk laat weten dat weldegelijk iedereen welkom is in haar opvang om te douchen. ''Dat kan elke werkdag van negen tot twaalf. Ik weet niet wat er is gebeurd. Ook hij kan zich bij ons lekker opfrissen.''
"Er zijn ook dak- en thuislozen die gewoon een fulltime baan hebben, maar niet de mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld voor het werk even te douchen. Dit is natuurlijk bizar", zegt Almin. Op de projectwebsite van City Shower staat dat er in Nederland ruim 80 duizend mensen zijn die op dit moment geen huis met een douche kunnen krijgen. "Ik doe het niet alleen voor mezelf, maar voor al deze mensen. Ik wil de stem zijn voor deze groep."
De in Bosnië geboren Almin woont nu al 13 jaar in Rotterdam. Hij heeft hier inmiddels veel vrienden en kennissen waar hij terecht kan om zich te wassen, ook al zitten er soms wel twee of drie dagen tussen. Maar die 'luxe' heeft lang niet iedereen op straat. "Arbeidsmigranten of asielzoekers hebben dat niet. Zij hebben helemaal geen vangnet of vriendenkring."
Dakloze Almin strijdt voor openbare doucheruimtes
'Persoonlijke hygiëne is een fundamenteel recht'
De organisatie Waterleider buigt zich over de vraag hoe je goed kunt omgegaan met verschillende waterstromen; bijvoorbeeld regenwater of afvalwater. Oprichter Tijs van Ruth kwam Almin en zijn initiatief online op het spoor. "Ik viel steil achterover toen ik hoorde dat een basisbehoefte als persoonlijke hygiëne, wat een fundamenteel recht zou moeten zijn, niet voor iedereen de normaalste zaak van de wereld is. Dit kan gewoon niet."
De heren hebben de handen ineen geslagen en werken inmiddels samen aan het plan voor de openbare douchegelegenheden in de stad. Tijs helpt Almin met de praktische zaken en circulaire uitwerking van het idee. "De gedachte is dat je een cabine, keet of zeecontainer neerzet. Die moet voor iedereen toegankelijk zijn. Of je nou dakloze, gestrande reiziger of sporter bent", zegt Tijs.
Almin vult enthousiast aan en vertelt dat ze streven naar een circulaire oplossing. “Dat betekent: maatschappelijk, duurzaam en tegelijkertijd verantwoordelijk. Zo willen we gebruik maken van regenwater. Dat verdwijnt nu voor een groot deel in het riool en dat is echt zonde." Mensen zouden een toegangspas moeten krijgen voor de openbare douches vanuit de organisaties die hen nu al bijstaan. "Die gaan verder werven en observeren. En het onderhoud van dergelijke cabines zou gedaan kunnen worden via arbeidstrajecten zodat het geen zooitje wordt. Daar gaan we voor."
Rotterdam als voorbeeld
Als het project in Rotterdam daadwerkelijk wordt gerealiseerd en het in de toekomst succesvol blijkt, hoopt Almin een voorbeeld te zijn voor andere steden zoals bijvoorbeeld Amsterdam of Den Haag. Het is nu de tijd om meer te doen met regenwater én de kwetsbaren te helpen, zeker met de coronalockdowns en de sobere aanbestedingen vanuit de gemeente. "We kennen allemaal de voorbeelden van arbeidsmigranten die bijvoorbeeld in het Zuiderpark wonen en doelloos rondzwerven. Hier moeten we iets mee."
Er zit schot in de zaak en City Shower is niet onopgemerkt gebleven. Zo is er contact met Blue City, een plek in voormalig Tropicana. Daar werken ondernemers aan duurzame innovatieve en circulaire ideeën. De afgelopen maanden bundelden 13 ondernemers hun kennis en expertise tijdens een 'regenwater hackathon'. Een evenement waarin je probeert om in korte tijd een oplossing voor een probleem te vinden.
Ook Almin en ‘zijn’ City Shower doen hieraan mee. Op acht februari mag hij zijn plan presenteren. "Dan zijn er wethouders en andere belangrijke personen aanwezig als het goed is." Hij is ervan overtuigd dat het met zijn plan wel goedkomt en dat er snel gesprekken met de gemeente komen. “Wij moeten echt worden gehoord. Het moet gewoon lukken. Dit is mijn belangrijkste missie geworden."
