Dit historisch aandenken aan de markante oude Rotterdamse Bijenkorf komt terug naar huis

Die beeldengroep, ook wel de gevelsteen genoemd, komt terug naar Rotterdam. Het Historisch Genootschap Roterodamum heeft samen met de gemeente Rotterdam de locatie al bepaald: de gevelsteen komt vrijwel op dezelfde plek als waar hij ooit heeft gehangen.

“De Coolsingel liep voor de Tweede Wereldoorlog anders dan nu”, zegt architect en bestuurslid van Roterodamum Luuk de Boer. Waar de Coolsingel nu in een rechte lijn over het Churchillplein naar de Schiedamsedijk gaat, liep hij vroeger schuin naar het Schiedamse Vest.

Die situatie blijft zo tot begin jaren '60. Op een foto van de Coolsingel uit de jaren '50 is dat goed te zien. Op onderstaande foto is links van de Bijenkorf het HBU-gebouw te zien. Dat pand staat er nog altijd. Nu loopt de Coolsingel langs dat gebouw rechtdoor richting Schiedamsedijk en Erasmusbrug. De oude Bijenkorf zou in de huidige situatie min of meer midden op de Coolsingel staan .

Franks Blok van 3DEVELOP heeft een artist impression gemaakt van de oude Bijenkorf in het huidige centrum. Hierop wordt duidelijk op welke plek het gebouw heeft gestaan. De loop van de Coolsingel nu, gaat dwars door de Bijenkorf van toen. De vooroorlogse Coolsingel liep dus rechts langs de Coolsingel richting Schiedamse Vest.

Bij het bombardement op het centrum van Rotterdam op 14 mei 1940 raakt het warenhuis flink beschadigd. Het pand kan deels worden opgebouwd. Acht maanden na het bombardement, op 22 januari 1941, is de heropening van de Bijenkorf.

Het Rotterdamsch Nieuwsblad doet een dag later verslag: “De Bijenkorf is woensdagmiddag open gegaan. Een oud-vertrouwd stukje Rotterdam is in ons midden weergekeerd. Daarom was er echt zo’n beetje feest in de binnenstad, of wat daar tegenwoordig nog voor doorgaat.” De deuren van het warenhuis gaan om 14:00 uur open, twee uur van te voren staan er al lange rijen Rotterdammers te wachten. Op een foto van daarvan is de gevelsteen goed te zien.

De gevelsteen krijgt nu dus opnieuw een plekje in het centrum van Rotterdam. De gemeenteraad is in februari 2020 akkoord gegaan met een plek voor de beeldengroep op de vernieuwde Coolsingel. De precieze locatie is nu dus ook bepaald: op de stoep aan de rand van het fietspad, ongeveer in het midden tussen Churchillplein en Van Oldenbarneveltplaats.

De oude Bijenkorf is gesloopt vanaf 1959, nadat het warenhuis een nieuw pand even verderop heeft betrokken. De gevelsteen wordt bewaard en blijft in beheer van de Bijenkorf. In 1973 wordt het kunstwerk geplaatst op het distributieterrein van de Bijenkorf in Woerden.

Al vijftien jaar spant Luuk de Boer zich met een aantal anderen in om de beeldengroep terug te brengen naar z’n oorspronkelijke plek en zo Rotterdam het enige overblijfsel van het unieke vooroorlogse pand terug te geven.

De beeldengroep is 4,5 meter lang, 2,5 meter hoog en een meter breed. Het kunstwerk is ontworpen door beeldhouwer Hendrik van den Eijnde uit Haarlem in opdracht van de Bijenkorf. “Van den Eijnde is een wat ouderwetse beeldhouwer. Zijn werk op het strakke ontwerp van Dudok is interessant. Aan de ene kant van de beeldengroep zien we symbolen uit die tijd: een stoomschip, vrachtwagens, kranen, kortom de vooruitgang van die tijd, we zitten in het interbellum”, beschrijft De Boer. Aan de andere kant van de gevelsteen staan mensen afgebeeld: mensen die werken in de haven, mensen die werken in een winkel.

De gevelsteen is inmiddels overgebracht naar een restaurateur in Ameide. Maar de restauratie is nog niet begonnen. Want dat kost geld. Geld dat er nog niet is. “Daarvoor willen we het publiek aanspreken”, zegt het bestuurslid van het Historisch Genootschap Roterodamum. “Eigenlijk staat alles klaar, de offerte is er, de werkzaamheden zijn voorbereid. Als wij genoeg geld hebben, kunnen we opdracht geven. En we hopen dat dat in de loop van dit jaar is.”

De gemeente Rotterdam staat garant voor een een deel van de financiering. Luuk de Boer: “Maar niet alles. Dus we willen een beroep doen op de Rotterdamse bevolking door een crowdfundingsactie. Daarvoor kan je naar de website van Roterodamum, Daar kun je alles lezen over de beeldengroep en de crowdfunding. We rekenen erop dat Rotterdammers gaan bijdragen.”

Roterodamum viert in 2022 het 75-jarig bestaan en hoopt dat de gevelsteen nog in het jubileumjaar kan worden geplaatst op de Coolsingel. De Boer besluit: “Het is een mooie herinnering aan de periode van voor de oorlog. Deze gevelsteen hing aan een fantastisch mooi gebouw, ontworpen door Dudok. Het was een pareltje destijds, het grootste warenhuis van Europa. Het is ontzettend leuk als mensen hier lopen en ze zien een tastbare herinnering aan die periode. Dan maak je kennis met de geschiedenis. Bovendien, het is een geweldig monumentaal kunstwerk.”