TVOH

Ouders: 'Door BOOS kunnen we met onze jongens over seksueel grensoverschrijdend gedrag praten'

Over BOOS en The Voice of Holland
Over BOOS en The Voice of Holland © Rijnmond
De BOOS-aflevering van donderdag over televisieprogramma The Voice of Holland biedt ouders een goed haakje om het over seksueel grensoverschrijdend gedrag te hebben. Hoe doen Rotterdamse ouders dit, en hoe is de aflevering van BOOS vanuit opvoedkundig perspectief? Rijnmond vroeg het twee ouders en een ontwikkelingspsycholoog van de Erasmus Universiteit.

‘BOOS is opvoedkundig gezien bijna een cadeau’

Naam: Mirjam (54)
Moeder van: drie zoons van 31, 28 en 19
“Mijn jongste zoon is zelf best gesloten en wil zéker niet over zijn seksuele gevoelens praten. We praten heus wel voorzichtig met hem over seks. Ik heb ook een keer een boek over seksuele voorlichting op zijn bureau laten slingeren. Maar het blijft een uitdaging, en dan is de aflevering van BOOS over The Voice opvoedkundig gezien bijna een cadeau. De jongste keek het gisteren met twee vrienden en kwam onder de indruk van zijn kamer. Het was de uitgelezen kans om met hem te praten.”
“We hadden een goed gesprek over waar grenzen liggen. Hij vroeg wanneer hij dan te ver zou gaan. ‘Moet ik dan een contract ondertekenen?! Wat als ik gedronken heb en per ongeluk te ver ga?’ We konden praten over machtsmisbruik, wat de invloed is van je positie en van leeftijdsverschil. Dat het niet de bedoeling is dat je met de stagiaire gaat. En dat nee, nee is. Ik ben blij dat we dat gesprek hebben gevoerd.”
“Hij zag door de aflevering in hoe kwetsbaar de positie van vrouwen kan zijn in afhankelijkheidsrelaties. En hoe erg zij onder druk gezet kunnen worden. Eerder zei hij nog wel eens: ja, maar die meisjes kunnen het óók gewoon hebben uitgelokt, met kleding bijvoorbeeld. En als ze A zeggen, moeten ze ook B zeggen. De aflevering van BOOS heeft hem daarover aan het denken gezet. Het is de perfecte voorlichting voor jongens in dat opzicht. Daar gaat het om: niet alleen meisjes weerbaar maken, maar vooral ook dat je je zoons leert hoe om te gaan met vrouwen.”
“Toen ik zo oud was als hij lagen de verhoudingen heel anders. Ik heb wat vervelende ervaringen gehad destijds: jongens die te ver gingen. Ik kon me maar moeilijk verweren en sprak er eigenlijk ook met niemand over. Die openheid was er gewoon niet. Gelukkig is de kijk daarop ten goede veranderd, en BOOS draagt daaraan bij.”

‘Als een jongen je lastig valt, schop hem in zijn kruis’

Naam: Luus (54)
Moeder van: drie zoons van 21, 19 en 16
“Ik kreeg een appje van mijn zoon, gisteren, einde middag. ‘Heb je de aflevering van BOOS al gezien over The Voice? Heftig dit. Ik ben heel blij dat je me goed opgevoed hebt als het gaat om vrouwen.’ De aflevering opent het gesprek, dat merk ik thuis. Ik weet zeker dat we het er vanavond over hebben, als we met zijn allen aan tafel zitten bij het eten. De aflevering biedt goede inzichten voor de opvoeding van mijn jongens.”
“Toen ik jong was kreeg ik te horen: als een jongen je lastig valt, schop hem in zijn kruis, loop weg. Dat was heel lang zo. Het ging erover hoe je als meisje kon leren hoe je voor jezelf opkomt. Maar eigenlijk is het best raar dat men destijds weinig aandacht besteedde aan de jongens, om te bespreken wat we nou vinden normaal. En hoe zit het met de machtsverhoudingen die overal voorkomen?”
“Mijn gesprekken met de jongens verschillen enorm per kind. De ene is veel opener tegen mij en heeft veel sneller een vriendinnetje dan de ander. De eerste appt mij zonder problemen: ik zit nu in bad bij mijn vriendin! Een andere wil heel graag een vriendinnetje, merk ik, maar dat lukt hem nog niet zo goed. Het is wat lastiger om daar met hem over te praten. Ik heb altijd geprobeerd ze duidelijk te maken hoe ze met vrouwen om moeten gaan. Wees lief voor meisjes, dring jezelf nooit op. Dat meisjes je soms ook níét leuk vinden. En hoe je meisjes dan wél benadert.”
“Nog steeds hoor ik verhalen van mijn kinderen over hoe fout het soms gaat. Jongens die alleen voor een meisje een Uber betalen waarmee ze naar huis kan als ze seks hebben gehad. Echt asociaal. Op school mogen ze daar best wat meer aandacht aan besteden. Dat lijkt me een goede plek, waar jongeren ook van leeftijdsgenoten kunnen leren. Seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt nu nog vaak te zijdelings besproken op school, maar niet concreet. Deze aflevering van BOOS kunnen scholen als een hele goede aanleiding gebruiken. Ik hoop dat ze dat ook gaan doen.”

'Dit gedrag is breder dan alleen de machtige mannen in de mediawereld'

Mirthe Verbeek promoveert aan de Erasmus Universiteit op een onderzoek naar de effectiviteit van twee lesprogramma’s die beogen seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Hoe kijkt zij, vanuit opvoedkundig perspectief naar de aflevering van BOOS? "Dat John de Mol niet de mannen aansprak, maar zei dat vrouwen minder gêne zouden moeten voelen om te melden, is onderdeel van een bredere maatschappelijke trend.”

Hoe bekijk jij de aflevering van BOOS over The Voice vanuit opvoedkundig perspectief?

“Puur het kijken van de aflevering is misschien niet heel opvoedkundig, maar vooral het feit dat zo’n aflevering het gesprek kan openen tussen ouders en kinderen aan de keukentafel is heel belangrijk. Het is een goede haak om het gesprek over seksueel gedrag en seksueel grensoverschrijdend gedrag te beginnen - een onderwerp waar nog te weinig over wordt gepraat.”
Mirthe Verbeek
Mirthe Verbeek © Privé
“Wat het programma niet behandelt, maar wat ik wel belangrijk vind om te melden: dit gedrag is breder dan alleen de machtige mannen in de mediawereld. Het komt in de hele maatschappij voor. Iedereen kan iemands grens over gaan.”

Hoe bekijk jij de reactie van John de Mol?

“De Mol wordt nu door het slijk gehaald. Wat hij impliceert door de nadruk op vrouwen en hun meldingsbereidheid te leggen, in plaats van op de vermoedelijke daders, is hoe veel mensen erover denken. Dat merk ik ook in mijn onderzoek. Het lesprogramma dat ik onderzoek heeft een mannenvariant en een vrouwenvariant. Je ziet dat het lespakket voor vrouwen veel vaker wordt afgenomen door scholen dan het lespakket voor mannen. Die keuze maken scholen vaak om financiële redenen: er is maar beperkt budget. Dan vinden ze het logischer om de meisjes te beschermen in plaats van de jongens te leren hoe ze zich moeten gedragen. Daar zit datzelfde gedachtegoed in.”

Als ouders hun kinderen hierover goed willen opvoeden, hoe moeten ze dat aanpakken?

“Jongeren willen er heel graag over leren. Dus er is geen reden om hen dat niet bij te brengen. Ze willen heel graag meer weten over seks, zijn daar nieuwsgierig naar, en willen het heel graag goed doen. Als jij het ze niet geeft als ouder of school, gaan ze ernaar op zoek en belanden ze misschien bij verkeerde voorbeelden in de media, porno of muziek.”
“Belangrijk: begin vroeg. We weten uit onderzoek dat dit gedrag een aantal oorzaken heeft: foutieve denkbeelden, bijvoorbeeld over wat de rol van mannen en vrouwen is tijdens de seks. Mannen zouden moeten jagen en proactief zijn, vrouwen zouden moeten afhouden en hun grens bewaken. Daarnaast speelt bijvoorbeeld een gebrek aan empathie een rol, en het niet zien van grenzen bij de ander.”
“Dat moet voorkomen worden, daarom moet je vroeg beginnen. Uit onderzoek blijkt dat zulke denkbeelden lastig zijn om te veranderen als het eenmaal in gedragspatronen zit, en als het eenmaal de manier is hoe jongens of mannen onder elkaar over zulke onderwerpen praten. Het allerbelangrijkste is dat jongeren leren wat grenzen zijn en hoe je die aangeeft, herkent en respecteert. En ook dat je leert om te incasseren als je afgewezen wordt.”

Kinderen kunnen gêne voelen als hun ouders over seks-gerelateerde onderwerpen beginnen. Hoe pak je dat goed aan als ouder?

“Je hoeft er niet per se altijd alleen maar expliciet over te praten. Je kunt als ouder ook het goede voorbeeld geven. Als je kind niet wil dat je hem of haar een kus geeft, respecteer dat dan. Of als partners: laat zien dat je elkaars grenzen respecteert. Daarnaast zou zo’n aflevering als BOOS ook het perfecte haakje kunnen zijn om het gesprek aan te knopen. Dan hoef je het niet eens expliciet over het eigen leven van het kind te hebben, maar kun je wel discussiëren over de normen en opvattingen bij je kind over seks.”
“Vaak zeggen ouders: doe het in ieder geval veilig, of alleen met iemand van wie je houdt. Maar als de puber dan een ervaring heeft waarbij het bijvoorbeeld niet veilig gebeurde omdat iemand hun grens over ging zonder condoom, kan de drempel hoger zijn om daarover naar je ouders te stappen. Het is daarom belangrijk dat ouders goed nadenken over welke boodschap ze écht over willen brengen over seksuele omgang met de ander. Bijvoorbeeld over dat het op een respectvolle en positieve manier gebeurt. En stel ze hebben dán het gevoel dat bij hen grenzen zijn overschreden en dat iemand anders hen dus niet respecteerde, dan praten ze daar makkelijker met je over.”
Je hoort nu veel mensen de slogan ‘Educate Your Sons’ noemen, in plaats van ‘Protect Your Daughters’, na wat De Mol zei. Is dat een goede ontwikkeling?
“Als het gaat om het rechtzetten van die scheve verhoudingen die zijn ontstaan: zeker! Dat is erg belangrijk. Maar uiteindelijk zou ik willen zeggen dat de situatie is waar je naartoe wilt: educate everyone.”

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl