VERGETEN VERHALEN

Ook Kralingen werd verwoest door bombardement, maar wederopgebouwd zoals het was

Luchtfoto Kralingen West in 1966
Luchtfoto Kralingen West in 1966 © Dick Lemke/Stadsarchief Rotterdam
Kralingen een wederopbouwwijk? Het deel van Rotterdam-Kralingen dat door het bombardement van 14 mei 1940 is verwoest en na de oorlog is opgebouwd, is nauwelijks te herkennen als wederopbouwgebied.
Er zit dan ook een groot verschil in de wederopbouw van het centrum en die van Kralingen. Architect Paul Groenendijk van het Platform Wederopbouw legt uit: "Het centrum is rücksichtslos modern, zich niets aantrekkend van wat er was, behalve de Coolsingel dan. Kralingen is ingepast in het bestaande stratenpatroon, lijkend op de historische bebouwing."
Met die schuine kappen en baksteen lijkt het meer op het verleden, een verbeterde versie van wat het was
Paul Groenendijk
Inge Hagenbeuk van het Platform Wederopbouw vult aan: "Het centrum kreeg geen woningen terug, je had een scheiding van functies. Het centrum was aangewezen voor kantoren en winkels. In Kralingen komen de woningen en moeten bedrijfjes en fabrieken juist verdwijnen."
De Rotterdamse wijk Kralingen wordt net als het centrum van de stad zwaar getroffen door het bombardement van 14 mei 1940. "De eerste bommen vielen op Kralingen, de vliegtuigen die uit het oosten kwamen, hebben al bommen geworpen in de buurt van de Lusthofstraat", zegt Groenendijk.
Het bombardement en de dagenlange brand die erop volgt, verwoest een groot deel van het centrum en van Kralingen. Groenendijk: "Dit deel van Kralingen was een echte woonwijk, qua verwoeste woningen is Kralingen minstens zo getroffen als het centrum."
Oostzeedijk Beneden in 1956
Oostzeedijk Beneden in 1956 © Stadsarchief Rotterdam
Over de wederopbouw van Kralingen heeft het Platform Wederopbouw een expositie gemaakt die vanaf vrijdag te zien is in Galerie Kralingen. Hagenbeuk: "De expositie geeft weer hoe Kralingen na het bombardement is opgebouwd. Het is anders dan het centrum, je hebt hier geen mooie theaters of karakteristieke gebouwen, maar het is leuk om te zien hoe de wijk is opgebouwd en wat de kwaliteit ervan is."
De makers van de expositie menen dat het niet alleen interessant is voor oude Kralingers en mensen die geïnteresseerd zijn in wederopbouw. "Ook voor nieuwkomers in de wijk, bijvoorbeeld studenten", zegt Groenendijk. "Ik denk dat veel nieuwkomers totaal niet beseffen dat ze in een bombardementsgebied zitten."

Nieuwe Plantage

Een deel van het wederopbouwgebied in Kralingen is alweer verdwenen. De sanering van de Vlinderbuurt rond de gasfabriek aan de Vlinderstaat is daar oorzaak van. Net als de stadsvernieuwing in de jaren '70. Groenendijk wijst een kaart van de wijk aan op de expositie, waarop de oude en nieuwe situatie te zien zijn:
"Wat heel gek is, voor de oorlog had je een groenstrook van de Oudedijk naar de Oostzeedijk, dat heette de Nieuwe Plantage. De Oude Plantage is bij het DWL-terrein. Die groenstrook hebben ze eigenlijk helemaal weggehaald met de wederopbouw en loodrecht erop een nieuwe groenstrook aangelegd. En tijdens de stadsvernieuwing is die groenstrook helemaal volgebouwd."

Kinderbewaarplaats

Een woningblok dat is ontworpen door architect Wilem van Tijen aan de Vredenoordlaan heeft ook een plek op de expositie. "Het lijkt op woningbouw rond een binnenterrein, maar er zaten ook veel voorzieningen: een kinderbewaarplaats, zo heette dat toen, een lokaal waar kookles werd gegeven, een waterstoker", vertelt Groenendijk. "Er was dus veel aandacht voor gezamenlijk wonen. Dat zie je misschien nu ook wel weer."
Het woonblok met kinderbewaarplaats aan de Vredenoordlaan in 1950
Het woonblok met kinderbewaarplaats aan de Vredenoordlaan in 1950 © Stadsarchief Rotterdam
De expositie 'Wederopbouw Kralingen' is de startexpositie van Galerie Kralingen. Dat is een bekende naam in een nieuw jasje. Eigenaar George Knap heeft in 2018 na dertig jaar zijn Galerie Kralingen aan de Gashouderstraat gesloten.
"We waren eigenlijk gestopt, maar ik kon het niet laten", zegt de nu 88-jarige Rotterdammer die ook bekend is als organisator van het Holland Pop Festival in het Kralingse Bos in 1970. "Het is hier aan het 's Lands Werf wel kleiner dan aan de Gashouderstraat. We proberen dit kleine galerietje weer op te bouwen maar corona heeft ons dwars gezeten."

'Ik moet wat te doen hebben'

Knap heeft het pand voorlopig voor twee jaar gehuurd. "Op je 88ste nog even aan een nieuwe galerie beginnen? Ja waanzin natuurlijk", lacht hij. "Maar je moet altijd bezig zijn, ik moet wat te doen hebben, dat houdt je in leven denk ik." De volgende expositie staat al op de planning. "Dat zijn schilderijen over amateurkoren in Rotterdam, maar ik kan er verder nog weinig over zeggen want ik heb de schilderijen nog niet eens gezien", zegt Knap.
Eerst dus de startexpositie in de nieuwe Galerie Kralingen: Wederopbouw Kralingen. De expositie is tot en met zondag 13 maart te zien, elke vrijdag tot en met zondag. Er worden ook rondleidingen door de wederopbouwwijk Kralingen-West gegeven. Meer informatie daarover is te vinden op de website van het Platform Wederopbouw.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl