DRUGSHANDEL
Vrees voor lange wachttijden bij plan Aboutaleb om alle fruitcontainers te controleren op drugs
Als het aan burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam ligt, wordt in de toekomst 'honderd procent' van de containers met tropisch fruit die aankomen in de Rotterdamse haven gecontroleerd op de aanwezigheid van drugs. Dat zegt de burgemeester in het Belgische programma De Zevende Dag, waar hij samen met zijn Antwerpse collega Bart de Wever aanschoof na hun werkbezoek aan Colombia. Vanuit de haven klinken sceptische geluiden over de ambitieuze plannen van de burgemeester. Lange wachttijden en vertragingen liggen op de loer.
Volgens de burgemeester gaat het nu nog maar over 'enkele procenten' die gecontroleerd worden. "Dat moet naar honderd procent controle." Maar hóe de burgemeester het voor zich ziet om alle containers te controleren, is niet duidelijk.
In een brief aan minister-president Mark Rutte die de twee burgemeesters naar aanleiding van hun werkbezoek schreven, worden meerdere aanbevelingen gedaan die "gebaseerd zijn op onze ervaring als burgemeesters van grote havensteden." In die brief worden meerdere aanbevelingen gedaan om drugscriminaliteit bij de wortel aan te pakken. Maar vanuit de haven zelf klinken al de eerste twijfels.
"Het zal flink wat vertraging gaan opleveren", zegt Marcel Bruggen. Hij is logistiek manager bij ABC Logistics dat containers vervoert nadat ze in de haven zijn aangekomen. ''Wij zijn de laatste schakel. Als alle containers gecontroleerd worden, kost dat veel tijd en duurt het langer voordat wij ze kunnen ophalen. Je kunt ze misschien wel scannen, maar iedere container openmaken is niet te doen. Verder merken wij er niet heel veel van, omdat wij pas worden opgeroepen wanneer een container is vrijgegeven."
Zelf heeft hij nog niet eerder meegemaakt dat er drugs in een container zaten. "Dat kloppen we wel even af. Als dat gebeurt wordt echt alles stilgelegd. Daar wil je als bedrijf niet mee te maken hebben. Vorige week is het nog bij een collega gebeurd."
Nu al vertraging
Piet Hein Horstmeier is ook logistiek dienstverlener in de Rotterdamse haven. Hij begrijpt het punt dat Aboutaleb wil maken, maar ziet tegelijkertijd andere mogelijkheden om drugshandel aan te pakken. "Kijk, het is wél mogelijk, maar dan moet je flink gaan investeren in de middelen die je daarvoor gebruikt."
"Er is nu al grote vertraging. Scannen is een vorm van controle, maar je kunt het ook anders doen. We weten welke risicolanden en -routes er zijn voor drugs. Je kunt ook zeggen dat je alle containers die daarvandaan komen op een ander, gecontroleerd punt gaat lossen. Maar het gaat echt niet alleen om fruit, de drugs zit ook tussen bevroren lading."
Horstmeier is hoe dan ook sceptisch over het plan van de honderd procent controle. "Als ik de Rotterdamse scanaantallen bekijk en vergelijk met Antwerpen en Vlissingen, zijn wij al veel strenger. Op alles wat wij verzinnen, vinden de smokkelaars een antwoord. We hebben wel echt megastappen gezet om het moeilijker te maken voor ze, maar of dat geholpen heeft weet ik niet. De samenwerking tussen de opsporingsinstanties, de logistieke spelers en de partijen in de havens is wel beter"
Invloed op samenleving desastreus
De burgemeesters waren de afgelopen twee weken in Latijns-Amerika, waar zij naast Colombia ook Panama en Costa Rica bezochten. Daar bespraken ze met lokale autoriteiten de aanpak van de illegale drugshandel. Volgens burgemeester Aboutaleb komt de Colombiaanse douane middelen tekort om alle vracht die het land verlaat te controleren, waardoor er regelmatig drugs worden meegesmokkeld. Drugs die uiteindelijk in de Rotterdamse en Antwerpse havens belanden.
"Sinds wij burgemeester van Antwerpen en Rotterdam zijn, is de toevoer van cocaïne in onze havens in schrikbarend tempo gegroeid, met een voorlopig triest record vorig jaar van 90 ton in beslag genomen cocaïne in Antwerpen en 70 ton in Rotterdam", schrijven de burgemeesters. "De invloed van de daaraan gerelateerde criminaliteit en crimineel geld in onze havens, onze straten, onze stadsgemeenschappen en onze samenleving is ronduit desastreus."
Nog nooit zoveel drugs onderschept
In 2021 werd in Rotterdam dus meer dan 70 duizend kilo cocaïne onderschept. Dat is ruim 30 duizend kilo meer dan in 2020 (40.641 kilo), en ruim tien keer zoveel als in 2016 (5.264 kilo). De ladingen die worden onderschept, zijn tegenwoordig ook veel groter dan voorheen. In 2021 ging het in twee gevallen om meer dan 4000 kilo per vangst.
De cocaïne wordt door zogeheten drugsuithalers uit de containers gehaald. Dat zijn vaak kwetsbare jongeren die door criminelen worden geronseld. Daarbij worden ze geholpen door corrupte havenmedewerkers, maar ook door schoonmakers, douanepersoneel en beveiligers.
Duque bezoekt Rotterdam
Omdat de burgemeesters inzien dat hun mogelijkheden om drugssmokkel aan te pakken beperkt zijn, leggen ze de vraag nu bij het landelijk bestuur neer. Ze stellen ook voor dat er meer samengewerkt wordt met de autoriteiten in Zuid-Amerika. Zo is op dit moment maar één vertegenwoordiger van Rotterdam in Zuid-Amerika aanwezig. Antwerpen heeft er zelfs geen enkele vertegenwoordiger.
Op woensdag 16 februari brengt de Colombiaanse president Ivàn Duque op zijn beurt een bezoek aan de Rotterdamse haven. Tijdens dat bezoek zal Duque ook spreken met minister-president Rutte. Niet alleen over drugshandel, maar ook grote onderwerpen zoals handelsrelaties, klimaatverandering en vluchtelingen.
