VERGETEN VERHALEN

Curieuze beelden uit Blijdorp in 1941: bezoekers flaneren en dieren doen kunstjes

Een olifant in diergaarde Blijdorp in 1941
Een olifant in diergaarde Blijdorp in 1941 © still uit filmbeelden van Joop Stolk
"Het zijn unieke beelden uit een periode waarin nauwelijks werd gefilmd", zegt Barendrechter Bas Romeijn over het materiaal uit de nalatenschap van amateurfilmer Joop Stolk. Het gaat om een 16mm smalfilm opgenomen in diergaarde Blijdorp in 1941.
De film is gemaakt als de diergaarde nog maar net open is in Blijdorp. In de zomer van 1940 gaat een deel van de dierentuin op die locatie open, in december 1940 wordt de diergaarde officieel geopend. Dat gebeurt dus allemaal in de eerste maanden van de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het filmpje van Joop Stolk (1918-1995) moet volgens Romeijn in het voorjaar van 1941 zijn gemaakt. Te zien is onder meer hoe olifanten en beren trucjes doen en hoe bezoekers flaneren in de dierentuin. Romeijn heeft het materiaal in HD-kwaliteit laten digitaliseren. De Barendrechter verzamelt en restaureert oude filmbeelden. Het resultaat plaatst hij op zijn website Bas Romeijn Films.
De nalatenschap van Joop Stolk bevat een groot aantal filmblikken met films. Stolk is geboren in Rotterdam en heeft een groot deel van zijn leven in Rhoon gewoond. Na de Tweede Wereldoorlog is hij actief in de Rotterdamse Smalfilm Liga. Hij maakt een groot aantal films en documentaires.

Filmblikken jaren op zolder

Zijn zoon Frank Stolk heeft de filmblikken thuis op zolder: "Het is voor mij eigenlijk de laatste maanden pas gaan leven, nadat ik een afspraak met Bas Romeijn had. Hij zei 'Je moet het niet wegooien, laten we het gaan bekijken' en dat hebben we gedaan."
Dat het meer dan 80 jaar oude filmbeeld van zijn vader nu voor iedereen te zien is via de website van Romeijn, vindt Stolk mooi: "Geweldig, hartstikke leuk. Ik heb steeds het gevoel dat mijn vader bemoedigend over mijn schouder meekijkt."
Zijn vader is altijd trots geweest op zijn werk. "Maar toen hij het in de jaren '70/'80 aan anderen wilde laten zien, moest hij een zaaltje huren en een projector neerzetten. Nu kan iedereen het met één druk op een iPhone bekijken wanneer hij maar wil. Daarmee wordt het publiek veel groter."
diergaarde Blijdorp in 1941 vanaf de uitkijktoren bij de Rivierahal
diergaarde Blijdorp in 1941 vanaf de uitkijktoren bij de Rivierahal © still uit filmbeelden van Joop Stolk
De filmbeelden van Blijdorp uit 1941 laten de net geopende dierentuin zien, waar bezoekers rondlopen langs de dierenverblijven. Joop Stolk filmt niet zomaar, ziet Romeijn: "Hij gebruikt bijvoorbeeld beeldrijm, een filmtechniek die later ook door cineast Bert Haanstra wordt toegepast." In het filmpje over diergaarde Blijdorp zien we bijvoorbeeld eerst twee vrouwen lopen, waarna de camera naar hun benen gaat. In het volgende shot zien we de benen van een struisvogel.
Opvallend zijn ook de beelden van olifanten en beren die onder leiding van een dompteur trucjes doen. De olifanten draaien rondjes op een klein krukje en de beren gaan één voor één van de glijbaan. Beelden die je allang niet meer ziet in de Nederlandse dierentuinen.
Bekijk hier de filmbeelden van Joop Stolk uit 1941, bewerkt door Bas Romeijn:
Romeijn en Stolk zijn al bezig met meer materiaal van Joop Stolk. De filmer maakte in zijn woonplaats Rhoon opnames van de bouw van het instructiezwembad dat in de jaren '50 door vrijwilligers is opgezet. Het bad wordt nog altijd gebruikt. Ook is Stolk bij de intocht van Sinterklaas in het haventje Rhoon. Het haventje bestaat inmiddels niet meer.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl