OEKRAÏNE

Dennis en Joyce sluiten zich aan bij leger Oekraïne: 'Het is wel de bedoeling dat ik terugkom'

Dennis en Joyce gaan vechten tegen de Russen in Oekraïne
Dennis en Joyce gaan vechten tegen de Russen in Oekraïne © Privécollectie
Afreizen naar het oorlogsgebied, je aansluiten bij het leger en onder een vlag vechten die niet de jouwe is: je moet het maar durven. Waar de meeste Nederlanders op hun eigen, veilige manier solidair zijn met Oekraïne, besluiten sommigen dat zij niet kunnen stilzitten en toekijken. Zij pakken hun biezen en trekken oostwaarts. "Ik heb eigenlijk nog geen idee wat ik daar ga doen."
"Gaat Naar Oekraïne". Dat is de WhatsApp-status van de 36-jarige Dennis*. Hij komt "gewoon uit Spijkenisse" maar heeft besloten dat hij snel naar het oosten gaat, om zich aan te sluiten bij het Oekraïense leger. Momenteel zit hij nog binnen met corona, maar "het kan zomaar binnen nu en een paar dagen gebeuren dat ik die kant opga", vertelt Dennis telefonisch. En hij is niet de enige. De plannen van de Joyce Koster (40) uit Dordrecht zijn zelfs concreter: zij vertrekt vrijdag al naar Oekraïne.
"Ik ben niet zo'n beste slaper en zag vorige week donderdagnacht hoe Russische troepen Oekraïne binnenvielen", vertelt Joyce. "Toen heb ik gelijk de Oekraïense ambassade in Den Haag gemaild, dat ik mij wilde aanmelden. Toen heeft de ambassade contact met me opgenomen." Nagenoeg iedereen in Nederland leeft mee met Oekraïne, maar slechts enkelen gaan op eigen houtje naar het oosten. Defensieminister Ollongren raadt het ook af. Waarom Joyce wél gaat? "Ik kan niet tegen onrecht en wil wat doen."
Ook Dennis komt met een soortgelijk verhaal: hij heeft een aversie tegen onrecht en heeft zich ook bij de Oekraïense ambassade aangemeld, "net als 200 andere Nederlanders". Hij heeft eigenlijk niets met het land. Geen binding, geen familie. "Het zijn barbaarse praktijken die daar gebeuren", zegt hij over de Russische invasie. "Die Oekraïners hebben niks misdaan. Stel je voor dat het hier gebeurt en de hele NAVO zegt 'als het gebeurt, dan helpen we', en het gebeurt niet. Je kúnt niet toekijken."
Dennis snapt de terughoudendheid wel, "vanwege Poetin en zijn kernwapens. Maar als we allemaal zo makkelijk blijven denken, dan krijgen we een situatie als in 1940-1945. Dat kan gewoon gebeuren, hè? Het is nu ook maar 2500 kilometer van ons vandaan."

Een onbekende missie

Joyce Koster is ex-militair en ging ooit op missie naar Kosovo. "Maar die situatie daar is onvergelijkbaar met hoe het nu in Oekraïne is". Daarna werkte ze lange tijd bij de brandweer, maar hield ernstige rugklachten over na een ongeluk en raakte arbeidsongeschikt. Toch denkt ze dat ze de oorlog fysiek aankan. "Als ik beelden zie van 80-jarige bewapende mannen in Oekraïne, die nog meedoen, dan kan ik dat ook."
Dennis heeft niet echt militaire ervaring, wel volgde hij op een blauwe maandag een opleiding bij de Luchtmobiele Brigade. Van zijn zestiende tot zijn achttiende, zegt hij. Omdat hij als tiener niet uitblonk in discipline besloot hij te stoppen.
Wat de twee precies in Oekraïne gaan doen weten ze eigenlijk nog niet. Joyce: "De ambassade zorgt voor vervoer, we gaan met de bus geloof ik. Geen idee met wie ik daarnaartoe ga, ik ken verder niemand die dit doet. Ik krijg verdedigende taken, heb ik te horen gekregen. Maar als ex-militair neem ik aan dat ik ook bewapend word."
"Ik heb eigenlijk nog geen idee wat ik daar ga doen", zegt Dennis. "De voornaamste reden om te gaan is mensen helpen. Oekraïners zijn gewoon wandelende schietschijven nu. En als het nodig is, pak ik een wapen op." De Oekraïense ambassade regelt vervoer richting de grens, waarna Dennis zich via aanspreekpunten bij de krijgsmacht kan melden. "Daarna wordt het humanitaire hulp, of ga je vechten", denkt hij.
Zelf is Dennis overtuigd van zijn keuze om naar Oekraïne te gaan: "Ik ga sowieso." Zijn vriendin is minder enthousiast. "Maar ze weet hoe ik ben en zal me altijd steunen, wat ik ook doe." Daarnaast laat hij drie zussen, een vader, moeder, stiefvader en een hond achter. Hij heeft ze nog niet allemaal over zijn voornemens verteld, uit angst voor hun reactie. "Mijn moeder en zussen zullen erg verdrietig zijn, mijn vader en stiefvader zullen het snappen."

Terugkomen

"Het is wel de bedoeling dat ik weer terugkom", lacht Dennis. "Hoe lang dat duurt weet ik niet. Het kan vijf weken duren, het kan zijn dat ik er een paar maanden zit."
Joyce laat een meisje van vijftien en twee volwassen zoons in Dordrecht achter om zich in Oekraïne te kunnen laten gelden. Haar moeder en ex-partner nemen de zorg voor de kinderen over. "Natuurlijk zijn ze erg bezorgd, maar ze kennen me ook. Als ik ergens onrecht zie, moet ik er iets aan doen." Joyce zegt dat ze niet bang of zenuwachtig is, en dat ze gewoon weer terugkomt. "Ik sta er helemaal blanco in. Het wachten is nu het ergst. Veel neem ik niet mee. Ik heb een neutraal camouflagepak gedoneerd gekregen en natuurlijk gaat er een foto van mijn kinderen mee", besluit ze.
Ook Dennis is niet bang, zegt hij. "Spannend? Tja. Dat weet je pas als je daar staat." Momenteel is hij druk bezig met het regelen van spullen en met duidelijkheid krijgen: wat moet hij precies meenemen? "Ik krijg snel bericht van de ambassade", denkt hij. "Natuurlijk zit er spanning aan vast. Maar het is gezonde spanning. Ik weet wat er kan gebeuren, dat heb ik voor ogen. Maar ik kom gewoon weer terug, dat heb ik thuis ook beloofd", lacht hij, half gericht op zijn vriendin.

Meevechten in Oekraïne, mag dat?

Minister van Defensie Ollongren zei afgelopen dinsdag dat in principe alleen militairen van de krijgsmacht rechtstreeks mogen deelnemen aan het gevecht. Maar: dienstnemen in een vreemde krijgsmacht is "in beginsel niet verboden", behalve als het gaat om een partij waarmee Nederland in oorlog is.
Ollongren benadrukte wel dat het "uiterst gevaarlijk" is. Het ministerie van Buitenlandse Zaken raadt Nederlanders dringend af om naar het land te reizen, dat nu een rood reisadvies heeft. De kwestie ligt anders voor Nederlandse beroepsmilitairen. Op het moment dat zij zich aansluiten bij een buitenlandse krijgsmacht of militie, is er sprake van desertie, wat een strafbaar feit is.
* De echte naam van Dennis is bij ons bekend

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl